Bir Suzeni Sanatçısı Zeynelkhan Mukhamedzhanuly

Arkeolojik kazı ve yazıtlar, Kazak el sanatlarında özel bir yere sahip olan işleme sanatının uzun bir geçmişi olduğunu kanıtlamaktadır. Kazakistan’ın yetenekli zanaatkârlarının imgelemine yansıyan ve bir ulusun entelektüel birikimi olan işlemecilik zanaatının yüzlerce yıllık geçmişinde pek çok özgün desen geliştirilmiş ve bu desenler Kazak el sanatlarını farklılaştıran üsluplar olarak günümüze kadar ulaşmıştır. İşleme sanatı göz alıcı zarafeti ile Kazak toplumunun somut olan ve somut olmayan varlığına bir renk katarak anlamlı ve kalıcı bir el sanatı mirası olarak korunmuştur. Bu araştırmada geleneksel Kazak suzeni nakşını diğer el sanatçılarından farklı bir yaklaşımla yapan Zeynelkhan Mukhamedzhanuly konu edilmektedir. Mukhamedzhanuly suzeni tekniğini gelenekselliğini bozmadan sanatsal bir teknik olarak kullanarak, bu zanaatın en çağdaş, en nadide örneklerini ortaya koymaktadır. Sanatçı eserleriyle geleneksel Kazak suzeni işlemeciliğini günümüze taşımakta, geleneksel işlemecilik zanaatını bir sanata dönüştürmekte ve Kazakistan’ın somut olmayan kültürel mirasına önemli katkılarda bulunmaktadır. Bu ustanın zanaata yaklaşım biçimi, geleneksel el sanatına getirdiği yenilikler geleneksel alanda eserler verecek tekstil tasarımcılarına önemli bir örnek oluşturacak niteliktedir. Kazakistan Rekorlar Kitabı’nda ve Sanat Tarihi Kitabı’nda yer verilmiş olan sanatçının hayatı, eserleri ve görüşleri bu araştırmada açıklanmıştır.

A Suzani Artist Zeynelkhan Mukhamedzhanuly

Archeological findings and inscriptions provide evidence that Kazakh embroidery art was used long ago in daily life. Within the embroidery art, which has accumulated intellectual artifacts reflected on by the artistic imaginations of talented Kazakh artisans for centuries, many glorious patterns have been developed and which still survive today. Embroidery art with its flamboyant delicacy has remained as a meaningful and sustainable cultural heritage adding zest to Kazakh society’s tangible and intangible being. The key subject of this research, Zeynelkhan Mukhamedzhanuly, has conducted traditional Kazakh suzani embroidery techniques through a different approach in motifs and compositions to other artisans. Mukhamedzhanuly perform the most delicate and modern examples of this traditional technique by using it as an art medium. The artist transforms traditional Kazakh suzani embroidery into art contributing much to the intangible heritage of Kazakhstan with his artworks. This artist’s approach and his innovations in traditional handicrafts may provide an example to textile designers who intend to employ traditional techniques. The biography, artworks and views of Mukhamedzhanuly whose artworks are placed in the Records and Art History Book of Kazakhstan, are presented in this paper.

___

  • BARIŞTA, H. Örcün, Türk El Sanatı, Kültür Bakanlığı, Ankara 1998.
  • BARIŞTA, H. Örcün, Türk İşleme Sanatı Tarihi, Ankara 1984.
  • BAYKASOĞLU, Nursel, İlme (Kasnak İşi - Suzeni), Kız Teknik Yüksek Öğretmen Okulu, Ankara 1980.
  • KASİMANOV, Sadık, Qazaq Halkının Qolöneri, Qazaqstan Baspası, Almatı 1995.
  • MUKHAMEDZHANULY, Zeynelkhan, Qazaqtın Keste Öneri, Almatıkitap, Almatı 2009.
  • http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Elde%20S%C3%BCzeni.pdf Erişim tarihi: 28.03.2018
  • https://www.youtube.com/watch?v=k4Ou_uwUKAM&feature=youtu.be Erişim tarihi: 05.01.2019.
  • http://almaty-akshamy.kz/atletter-auy-ly-nda-y-mir-y-z-y-z-ajn/ Erişim tarihi: 06.01.2019.