15 Temmuz Afişlerinin Göstergebilim Çerçevesinde Grafik Tasarım Yapısının Değerlendirilmesi

15 Temmuz darbe girişiminin başarısız olmasında toplumsal refleksin ne kadar önemli olduğu görülmüştür. Darbelere karşı bilincin oluşturulması büyük önem taşımaktadır. 15 Temmuz darbe girişiminden sonra kamu ve özel kurumlar tarafından, toplumsal duyarlılık ve farkındalık oluşturulması adına çeşitli iletişim araçlarının kullanıldığını görmekteyiz. Bu kitle iletişim araçlarından birisi de afiştir. Afiş, kitlelerin fikir ve kanaatlerini etkileme düzleminde, önemli rol oynar. Bundan dolayı afiş, çok yoğun tercih edilmektedir. Çeşitli amaçlar için hazırlanan afişin mesajını kolayca aktarabilecek yapıda olması gerekmektedir. Hele günümüzün hızlı ve yoğun temposu içinde saniyelerle sınırlı zaman diliminde görülüp algılanması gerekmektedir. Bu nedenle hedef kitlenin dikkatini çekecek yapıya sahip olması gerekmektedir. Afişin fikirsel altyapısı ve tasarımı, konusunda uzman kişiler tarafından hazırlanmalıdır. Afişin etkinlik değerlendirmesinde iki temel kriter vardır: 1. aktardığı mesajın anlamsal boyutu, 2. tasarım boyutudur. Afişin anlamsal boyutu, göstergebilim çözümlemesi yapılarak değerlendirilirken tasarım boyutu, grafik tasarım ilkelerine göre değerlendirilmektedir. Makalede, 15 Temmuz darbe girişiminin sonrasında ve yıl dönümlerinde resmi kurumlar, vakıflar, dernekler ve özel kurumlar tarafından hazırlanan afişlerden rastgele seçilen örneklerin anlamsal çözümlemesi çerçevesinde tasarım yapısı, geçmişten günümüze kadar ortak kanaatler ışığında oluşan grafik tasarım ilkelerine göre değerlendirilmeye tabi tutulmuştur. Kişisel olarak yapılan değerlendirmeler, farklı yorumlara ve eleştiriye açıktır. 

Evaluation of Graphic Design Structure within the Framework of Semiotics Analysis of Posters Related to the Impact of July 15

The crucial of social reflex in the failure of the July 15 coup attempt was seen. Creating social awareness against coups is of great importance. After the July 15 coup attempt, it is seen that various communication tools are used by public and private institutions to create social awareness. One of these media tools is the poster. Poster plays an important role in influencing the ideas and opinion of the masses. Poster is therefore one of the most preferred media tools. The poster prepared for various purposes should be able to transfer the message easily. Especially in today's fast and intense pace, it should be seen and perceived in seconds. Therefore, the poster should have a structure that can attract the attention of the target audience. The intellectual background and design of the poster should be prepared by experts. There are two basic criteria in the effectiveness assessment of the poster: 1. the semantic dimension of the message it conveys, 2. the design dimension. Semantic dimension of the poster is evaluated by semiotic analysis and design dimension is evaluated according to graphic design principles. In the article, after the July 15 coup attempt and anniversaries, within the framework of semantic analysis of randomly selected samples from the  posters prepared by official institutions, foundations, associations and private institutions, the design structure has been evaluated according to the principles of graphic design that have been formed from the past to the present. Personal evaluations are open to different interpretations and criticisms.

___

  • AKERSON, Fatma E., Göstergebilime Giriş, Multilingual Yayınları, İstanbul 2005.
  • BECER, Emre, İletişim ve Grafik Tasarım, Ankara 1997.
  • ÇAĞLAR, Bilgehan, “Bir İletişim Biçimi Olarak Göstergebilim”, Lefke Avrupa Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Aralık 2012, Lefkoşa.
  • ÇELLEK, Tülay; SAĞOCAK, A. Mehtap, Temel Tasarım Sürecinde Yaratıcılık, İstanbul 2014.
  • İLKDOĞAN, Haldun, “Göstergenin Toplum Düzlemindeki Yeri: Toplumsal Göstergebilim”, Sanat ve Dil Dergisi İdil, 6 (39), Ankara 2017.
  • ÖZDEMİR, Fatih, “Popüler Müzik Albüm Kapaklarının Tasarım Sorunları”, İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 1, Malatya 2011.
  • ÖZ PEKTAŞ, Hatice, “Geleneksel Çocuk Oyunlarının Modern Eğitimde Kullanılması”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 10, Sayı: 49, Samsun 2017.
  • SWINGEWOOD A., Kitle Kültürü Efsanesi, Çev. Aykut Kansu, Ankara 1996.
  • TOPUZ, Hıfzı, Seçimlerde İletişim Politikaları, İstanbul 1991.
  • TURGUT, İhsan, Sanat Felsefesi, İzmir 1993.
  • ÜNAL, Mehmet Fatih, “Göstergebilim Serüveni”, Mütefekkir, 3(6), Aksaray 2016.