Travmatik Doğum Eylemi ve Ebelik Bakımı

Travmatik doğum, kadının doğurganlık sürecinin herhangi bir aşamasında ortaya çıkan doğurma eylemini, doğacak olan bebeği ya da kendisinin fiziksel bütünlüğünü tehdit edecek bir durumun ortaya çıkması ya da anne tarafından bu şekilde algılanmasıdır. Travmatik doğum deneyimine sahip olan kadınlar, doğum anını; çaresizlik, kontrolünü kaybetme hissi, kuvvetli bir korku ve dehşet anı olarak tanımlamaktadır. Ayrıca bu kadınlar olayın sık sık hatırlanması, olayla ilgili gece kâbuslar görülmesi ve olayın yeniden yaşantılanması gibi posttravmatik stres semptomları gösterebilmektedirler. Annelerin doğum eylemine yönelik algıları, doğum sürecine ve bu süreçte yaşadıkları olaylara bakış açıları ve bunlara yükledikleri anlamlar farklılık gösterebilir. Buradan yola çıkarak kadınların yaşamında aslında normal, sağlıklı, fizyolojik ve doğal bir süreç olması gereken doğumun travmatik olarak algılanmaması için prekonsepsiyonel ve interkonsepsiyonel dönemlerde, prenatal ve postnatal izlemlerde ya da doğumhane ve obstetrik servislerde bulunan riskli kadınların tanılanabilmesi ve erken süreçte, gerekli nitelikli ebelik bakımının uygulanması oldukça önemlidir. Bu derlemenin amacı, travmatik doğum sürecini, kadının bu süreçte ki deneyimlerini ve gerekli ebelik bakımını içeren bilgilerle litratüre katkı sunmaktır.

Traumatic Birth and Midwifery Care

Traumatic birth is the occurrence of a situation that will threaten the baby to be born or the physical integrity of the woman at any stage of the fertility process or the act of giving birth, or the perception of it by the mother in this way. Women who have had a traumatic birth experience, describe the moment of birth; helplessness, the feeling of losing control, a strong fear and horror moment. In addition, these women may show posttraumatic stress symptoms such as frequent recollection of the event, having nightmares about the event, and re-experiencing the event. Mothers' perceptions of labor, their perspectives on the birth process and the events they experience in this process, and the meanings they attribute to them may differ. From this point of view, it is important to identify risky women in preconceptional and prenatal periods so that birth, which should be a normal, healthy, physiological and natural process in women's lives, is not perceived as traumatic. Risky women who are in interconceptional and postnatal follow-ups or in delivery rooms and obstetric services need to be diagnosed early and receive qualified care. The purpose of this review is to emphasize the importance of giving the necessary care with the traumatic birth process and the experiences of the woman in this process.

PDF

___

1. Mucuk KÖ, Özkan H. The relationship between childbirth satisfaction and motherhood role. IJHS. 2018;6:8-15.
2. Karaman ÖZ, Yıldız H. Doğum eylemi travay sürecinde hareket serbestliği: Nasıl? Ne sağlar? Kadın doğum hemşiresinin rolü nedir? Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2018;10:78-87.
3. Sayıner F. Özerdoğan N. Doğal doğum. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2009;2:143-148.
4. Gottvall K, Waldenström U. Does a traumatic birth experience have an impact on future reproduction? BJOG. 2002;109:254- 260.
5. İsbir GG, İncİ F, Bektaş M, Yıldız PD, Ayers S. Risk factors associated with post-traumatic stress symptoms following childbirth in Turkey. Midwifery. 2016;41:96-103.
6. Ergin Berkiten A, Kömürcü N. Doğum ağrısında farmakolojik olmayan yöntemlerin kullanımı. JERN. 2009;6:29-35.
7. Organization WHO, UNICEF. Managing Complications in Pregnancy and Childbirth: A Guide for Midwives and Doctors, 2th ed, 2017:77-78.
8. Bülbül G. Doğ al Doğ um, 1. Baskı. İ stanbul, Hayy Kitap, 2016:41-59.
9. Martin CJH, Martin CR. A narrative review of maternal physical activity during labour and its effects upon length of first stage. Complementary Therapies in Clinical Practice. 2013;19:44-9.
10. Ayers S. Thoughts and emotions during traumatic birth: A qualitative study. Birth. 2007;34:253-63.
11. Beck CT, Watson S. Impact of birth trauma on breast-feeding: A tale of two pathways. Nursing Research. 2008;57:228-36.
12. Beck CT, Watson S. Subsequent childbirth after a previous traumatic birth. Nursing Research. 2010;59:241-49.
13. Olde E, Hart OVD, Kleber R, Son MV. Posttraumatic stress following childbirth: A review. Clin Psych Rev. 2006;26:1-16.
14. Türk Dil Kurumu (TDK). Available from: https://www.tdktr.com/travma-kelimesinin-turkce-karsiligi.html. Accessed: 16.03.2021.
15. Özen Y. Psikolojik travmanin insanlik kadar eski tarihi. TJSS. 2017;1:104-17.
16. Çolak B, Kokurcan A, Özsan HH. DSM’ler boyunca travma kavramının seyri. Kriz Dergisi. 2010;18:19-26.
17. Jones LK, Cureton JL. Trauma redefined in the DSM-5: Rationale and ımplications for counseling practice. Professional Counselor. 2014;4:257-71.
18. Şar V. DSM-5 taslak tanı ölçütlerine genel bir bakış:“Batı cephesinde yeni bir şey yok” mu. J Clin Psy. 2010;13:196-208.
19. Koç Z. Örselenme (Travma) ve Tetikleyici Etkenle (Stresörle) İlişkili Bozukluklar ve Psikiyatri Hemşireliği Bakımı, 1. Baskı. Türkiye, İksad Yayınevi, 2018: 1-10.
20. Association AP. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5®). 5th ed, USA, American Psychiatric Pub, 2013.
21. Taghizadeh Z, Irajpour A, Arbabi M. Mothers' response to psychological birth trauma: A qualitative study. Iranian Red Crescent Medical Journal. 2013;15:1-7.
22. İsbir GG, İnci F. Travmatik doğum ve hemşirelik yaklaşımları. KASHED. 2014;1:29-40.
23. Yıldız PD, Ayers S, Phillips L. The prevalence of posttraumatic stress disorder in pregnancy and after birth: a systematic review and meta-analysis. JAD. 2017;208:634-45.
24. Nyberg K, Lindberg I, Öhrling K. Midwives’ experience of encountering women with posttraumatic stress symptoms after childbirth. Sexual & Reproductive Healthcare. 2010;1:55-60.
25. Hofberg K, Ward M. Fear of pregnancy and childbirth. PMJ. 2003;79:505-10.
26. Gamble J, Creedy D, Moyle W, Webster J, McAllister M, Dickson P. Effectiveness of a counseling intervention after a traumatic childbirth: a randomized controlled trial. Birth. 2005;32:11-9.
27. Soet JE, Brack GA, DiIorio C. Prevalence and predictors of women's experience of psychological trauma during childbirth. Birth. 2003;30:36-46.
28. Gamble JA, Creedy DK, Webster J, Moyle W. A review of the literature on debriefing or non-directive counselling to prevent postpartum emotional distress. Midwifery. 2002;18:72-9.
29. Güleç D, Öztürk R, Sevil Ü, Kazandı M. Gebelerin yaşadıkları doğum korkusu ile algıladıkları sosyal destek arasındaki ilişki. Turkiye Klinikleri J Gynecol Obst. 2014;24:36-41.
30. Yılmaz E, Nazik F. Annelerin doğumu algılayışı ile hemşirelik bakımını algılayışı arasındaki ilişki. Jinekoloji-Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi.2018;15:52-56.
31. Şahin N, Hüsniye D, Dişsiz M. Gebelerin doğuma ilişkin korkuları ve etkileyen faktörler. Zeynep Kamil Med J. 2009;40:57-62.
32. Ayers S, Eagle A, Waring H. The effects of childbirth-related post-traumatic stress disorder on women and their relationships: a qualitative study. Psychology, Health & Medicine. 2006;11:389-98.
33. Yalnız H, Canan F, Genç R, Kuloğlu MM. Travmatik doğum algısı ölçeğinin geliştirilmesi. Türk Tıp Dergisi. 2016;8:81-8.
34. Dekel S, Stuebe C, Dishy G. Childbirth induced posttraumatic stress syndrome: a systematic review of prevalence and risk factors. Frontiers in Psychology. 2017;8:560.
35. Dilcen HY, Genç RE. Travmatik doğumun önlenmesinde ebenin rolü. Life Sciences. 2019;14:64-73.
36. Kitapçıoğlu G, Yanıkkerem E, Sevil Ü, Yüksel D. Gebelerde doğum ve postpartum döneme ilişkin endişeler; bir ölçek geliştirme ve validasyon çalısması. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi. 2008;9:47-54.
37. Mukamurigo JU, Berg M, Ntaganira J, Nyirazinyoye L, Dencker A. Associations between perceptions of care and women’s childbirth experience: a population-based cross-sectional study in Rwanda. BMC Pregnancy and Childbirth. 2017;17:181.
38. Anderson C. Construct validity of the childbirth trauma index for adolescents. JPE. 2011;20:78.
39. Ayers S. Fear of childbirth, postnatal post-traumatic stress disorder and midwifery care. Midwifery. 2014;30:145-48.
40. De Schepper S, Vercauteren T, Tersago J, Jacquemyn Y, Raes F, Franck E. Post-Traumatic Stress Disorder after childbirth and the influence of maternity team care during labour and birth: A cohort study. Midwifery. 2016;32:87-92.
41. Imširagić AS, Begić D, Šimičević L, Bajić Ž. Prediction of posttraumatic stress disorder symptomatology after childbirth–A Croatian longitudinal study. Women and Birth. 2017;30:e17-e23.
42. Serçekuş P, Okumuş H. Fears associated with childbirth among nulliparous women in Turkey. Midwifery. 2009;25:155-162.
43. Turan JM, Bulut A, Nalbant H, Ortaylı N, Erbaydar T. Challenges for the adoption of evidence-based maternity care in Turkey. Social Science & Medicine. 2006;62:2196-2204.
44. Sigurdardottir VL, Gamble J, Gudmundsdottir B, Kristjansdottir H, Sveinsdottir H, Gottfredsdottir H. The predictive role of support in the birth experience: A longitudinal cohort study. Women and Birth. 2017;30:450-59.
45. Alp Yılmaz F, Başer M. Normal doğumda öğrenci hemşireler ve klinik hemşireler tarafından verilen bakımın anne memnuniyetine etkisi. ACU Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;1:24-8.
46. Takegata M, Haruna M, Matsuzaki M, Shiraishi M, Okano T, Severinsson E. Aetiological relationships between factors associated with postnatal traumatic symptoms among Japanese primiparas and multiparas: A longitudinal study. Midwifery. 2017;44:14-23.
47. Elmir R, Schmied V, Wilkes L, Jackson D. Women’s perceptions and experiences of a traumatic birth: a meta‐ethnography. JAN. 2010;66:2142-53.
48. Şahin NH. Seksio-sezaryen: Yaygınlığı ve sonuçları. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2009;2:93-8.
49. Halldorsdottir S, Karlsdottir SI. Journeying through labour and delivery: perceptions of women who have given birth. Midwifery. 1996;12:48-61.
50. Callister LC. Making meaning: Women's birth narratives. JOGNN. 2004;33:508-18.
51. Lundgren I. Swedish women's experience of childbirth 2 years after birth. Midwifery. 2005;21:346-54.
52. Yanıkkerem Uçum E, Kitapçıoğlu G, Karadeniz G. Kadınların doğum yöntemlerine bakış açısı, deneyim ve memnuniyetleri. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2010;5:107-123.
53. Pınar G, Pınar T. Yeni doğum yapmış kadınların empatik iletişim beklentilerinin ebe/hemşireler tarafından karşılanma durumu. Tıp Araştırmaları Dergisi. 2009;7:132-140.
54. Bryanton J, Gagnon AJ, Johnston C, Hatem M. Predictors of women’s perceptions of the childbirth experience. JOGNN. 2008;37:24-34.
55. Goodman P, Mackey MC, Tavakoli AS. Factors related to childbirth satisfaction. JAN. 2004;46:212-19.
56. Aktaş S, Pasinlioğlu T. Ebenin empatik iletişim becerisinin doğum eylemine ve doğum sonrası döneme etkisi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2016;19:38-45.
57. Hollander M, van Hastenberg E, van Dillen J, van Pampus M, de Miranda E, Stramrood C. Preventing traumatic childbirth experiences: 2192 women’s perceptions and views. Archives of Women's Mental Health. 2017;20:515-23.
58. Uçar E. Wıjma doğum beklentisi /deneyimi ölçeği B versiyonu'nun geçerlik ve güvenirlik çalışması. (Yüksek lisans tezi), İstanbul, Haliç Üniversitesi, 2013.
59. Aydın N, Yıldız H. Travmatik doğum deneyiminin etkileri ve nesiller arası aktarımı. Journal of Human Sciences. 2018;15:604- 618.
60. Foley S, Crawley R, Wilkie S, Ayers S. The birth memories and recall questionnaire (BirthMARQ): development and evaluation. BMC Pregnancy and Childbirth. 2014;14:211.
61. Yıldız H. Pozitif doğum deneyimi için intrapartum bakım modeli: Dünya Sağlık Örgütü Önerileri. KOU Sag Bil Derg. 2019;5:98-105.
62. Ford E, Ayers S. Support during birth interacts with prior trauma and birth intervention to predict postnatal post-traumatic stress symptoms. Psychology & Health. 2011;26:1553-70.
63. Mucuk Ö. Doğuma ilişkin travma algısı ölçeği’nin geliştirilmesi. (Doktora tezi). Erzurum, Atatürk Üniversitesi, 2020.
64. İsbir GG, Inci F, Önal H, Yıldız PD. The effects of antenatal education on fear of childbirth, maternal self-efficacy and post- traumatic stress disorder (PTSD) symptoms following childbirth: an experimental study. Applied Nursing Research. 2016;32:227-32