ALZHEİMER HASTALIĞI ÜZERİNE FLAVONOİDLERİN ETKİSİ

Alzheimer hastalığı sıklığı giderek artan nörodejeneratif bir hastalıktır. Hastalığın oluşumu ve ilerlemesinde genetik, oksidatif stres, inflamasyon, amiloid beta peptid (Aβ), mitokondrial disfonksiyon etkili olmaktadır. Bu hastalığın gelişiminde amiloid beta (Aβ) ve tau proteinlerinin hiperfosforilasyonu rol oynamaktadır. Amiloid beta (Aβ) üretiminin artması sonucu amiloid plaklar oluşmakta ve plak birikimi görülmektedir. Amiloid plak birikimi ve tau proteininin hiperfosforilasyonu nöral hücre hasarı oluşumuna yol açmaktadır. Oksidatif stres, Alzheimer hastalığı gibi pekçok nörodejeneratif hastalık sürecinde etkili olmakta ve prognozun kötüleşmesine yol açabilmektedir. Oksidatif stres oksidan ve antioksidan ögeler arasındaki dengenin bozulması sonucu oluşmaktadır. Bu dengesizlik sonucunda reaktif oksijen cisimleri (ROS) miktarı artmakta ve hücre ölümleri ortaya çıkabilmektedir. Alzheimer hastalığı ile ilişkili bir diğer durum nöroinflamasyondur. Kronik olarak artmış inflamatuar sitokin seviyesi, nöronal yaralanmaya yardımcı olmaktadır. Beyinde inflamatuar sitokin üretiminin artması, davranış değişikliklerine ve nörotoksisitenin desteklenmesine neden olabilmektedir. Flavanoidlerin Alzheimer hastalığına karşı koruyucu ve ilerlemesini önleyici etkileri bulunmaktadır. Flavanoidler, beyindeki immün sistemi değiştirebilmekte, sitokin ve nitrik oksit üretimini inhibe ederek nöroinflamasyonu azaltabilmektedir. Flavanoidlerin antiinflamatuar etkisi TNF-α ve IL-1β dahil inflamatuar sitokinlerin mikroglial aktivasyonunun inhibe edilmesi; glia aktivasyona cevap olarak indüklenebilir nitrik oksit sentaz (iNOS) uyarılmasının ve bunun sonucunda nitrik oksit üretiminin inhibe edilmesi; NADPH oksidaz aktivasyonunun ve bunun sonucunda raktif oksijen cisimleri (ROS) üretiminin inhibe edilmesi; nöronal sinyal yolları ve glia modülasyonu aracılığıyla NF-κB gibi proinflamatuar transkripsiyon faktörlerinin aktivitesinin düşürülmesinden kaynaklanmaktadır. Sonuç olarak flavanoidler Alzheimer hastalığından korunmada ve ilerlemesinin yavaşlatılmasında önemli etkilere sahiptir. Polifenollerden zengin beslenme planının Alzheimer hastalığının tedavisine destek olarak kullanılması, hastalığın prognozunun iyileşmesine katkı sağlayabilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Alzheimer hastalığı, flavonoidler, inflamasyon, oksidatif stres

PDF

___

Referans1 Ayaz, M., Sadiq, A., Junaid, M., Ullah, F., Ovais, M., Ullah, I., Ahmed, J., & Shahid, M. (2019). Flavonoids as prospective neuroprotectants and their therapeutic propensity in aging associated neurological disorders. Frontiers in Aging Neuroscience, 11(JUN). https://doi.org/10.3389/fnagi.2019.00155
Referans2 Babaei, F., Mirzababaei, M., & Nassiri-Asl, M. (2018). Quercetin in Food: Possible Mechanisms of Its Effect on Memory. Journal of Food Science, 83(9), 2280–2287. https://doi.org/10.1111/1750-3841.14317
Referans3 Bagyinszky, E., Giau, V. Van, Shim, K., Suk, K., An, S. S. A., & Kim, S. Y. (2017). Role of inflammatory molecules in the Alzheimer’s disease progression and diagnosis. Journal of the Neurological Sciences, 376, 242–254. https://doi.org/10.1016/j.jns.2017.03.031
Referans4 Bakhtiari, M., Panahi, Y., Ameli, J., & Darvishi, B. (2017). Protective effects of flavonoids against Alzheimer’s disease-related neural dysfunctions. Biomedicine and Pharmacotherapy, 93, 218–229. https://doi.org/10.1016/j.biopha.2017.06.010
Referans5 Bui, T. T., & Nguyen, T. H. (2017). Natural product for the treatment of Alzheimer’s disease. Journal of Basic and Clinical Physiology and Pharmacology, 28(5), 413–423. https://doi.org/10.1515/jbcpp-2016-0147
Referans6 Chen, S. Q., Wang, Z. S., Ma, Y. X., Zhang, W., Lu, J. L., Liang, Y. R., & Zheng, X. Q. (2018). Neuroprotective effects and mechanisms of tea bioactive components in neurodegenerative diseases. Molecules, 23(3). https://doi.org/10.3390/molecules23030512
Referans7 De Andrade Teles, R. B., Diniz, T. C., Costa Pinto, T. C., De Oliveira, R. G., e Silva, M. G., De Lavor, É. M., Fernandes, A. W. C., De Oliveira, A. P., De Almeida Ribeiro, F. P. R., Da Silva, A. A. M., Cavalcante, T. C. F., Quintans, L. J., & Da Silva Almeida, J. R. G. (2018). Flavonoids as therapeutic agents in Alzheimer’s and Parkinson’s diseases: A systematic review of preclinical evidences. Oxidative Medicine and Cellular Longevity, 2018. https://doi.org/10.1155/2018/7043213
Referans8 Dhakal, S., Kushairi, N., Phan, C. W., Adhikari, B., Sabaratnam, V., & Macreadie, I. (2019). Dietary polyphenols: A multifactorial strategy to target alzheimer’s disease. International Journal of Molecular Sciences, 20(20), 1–40. https://doi.org/10.3390/ijms20205090
Referans9 Enogieru, A. B., Haylett, W., Hiss, D. C., Bardien, S., & Ekpo, O. E. (2018). Rutin as a potent antioxidant: Implications for neurodegenerative disorders. Oxidative Medicine and Cellular Longevity, 2018. https://doi.org/10.1155/2018/6241017
Referans10 Flanagan, E., Müller, M., Hornberger, M., & Vauzour, D. (2018). Impact of Flavonoids on Cellular and Molecular Mechanisms Underlying Age-Related Cognitive Decline and Neurodegeneration. Current Nutrition Reports, 7(2), 49–57. https://doi.org/10.1007/s13668-018-0226-1
Referans11 Hole, K. L., & Williams, R. J. (2020). Flavonoids as an Intervention for Alzheimer’s Disease: Progress and Hurdles Towards Defining a Mechanism of Action. Brain Plasticity, 6(2), 167–192. https://doi.org/10.3233/bpl-200098
Referans12 Hussain, G., Zhang, L., Rasul, A., Anwar, H., Sohail, M. U., Razzaq, A., Aziz, N., Shabbir, A., Ali, M., & Sun, T. (2018). Role of plant-derived flavonoids and their mechanism in attenuation of Alzheimer’s and Parkinson’s diseases: An update of recent data. Molecules, 23(4), 1–26. https://doi.org/10.3390/molecules23040814
Referans13 Ide, K., Matsuoka, N., Yamada, H., Furushima, D., & Kawakami, K. (2018). Effects of tea catechins on Alzheimer’s disease: Recent updates and perspectives. Molecules, 23(9), 1–13. https://doi.org/10.3390/molecules23092357
Referans14 Jang, S., & Johnson, R. W. (2010). Can consuming flavonoids restore old microglia to their youthful state? Nutrition Reviews, 68(12), 719–728. https://doi.org/10.1111/j.1753-4887.2010.00336.x
Referans15 Kelly, E., Vyas, P., & Weber, J. T. (2018). Biochemical properties and neuroprotective effects of compounds in various species of berries. Molecules, 23(1). https://doi.org/10.3390/molecules23010026
Referans16 Margină, D., Ungurianu, A., Purdel, C., Nițulescu, G. M., Tsoukalas, D., Sarandi, E., Thanasoula, M., Burykina, T. I., Tekos, F., Buha, A., Nikitovic, D., Kouretas, D., & Tsatsakis, A. M. (2020). Analysis of the intricate effects of polyunsaturated fatty acids and polyphenols on inflammatory pathways in health and disease. Food and Chemical Toxicology, 143(June). https://doi.org/10.1016/j.fct.2020.111558
Referans17 Moreno-Arribas, M. V., Bartolomé, B., Peñalvo, J. L., Pérez-Matute, P., & Motilva, M. J. (2020). Relationship between wine consumption, diet and microbiome modulation in Alzheimer’s disease. Nutrients, 12(10), 1–28. https://doi.org/10.3390/nu12103082
Referans18 Panche, A. N., Diwan, A. D., & Chandra, S. R. (2016). Flavonoids: An overview. Journal of Nutritional Science, 5. https://doi.org/10.1017/jns.2016.41
Referans19 Pervin, M., Unno, K., Ohishi, T., Tanabe, H., Miyoshi, N., & Nakamura, Y. (2018). Beneficial Effects of Green Tea Catechins on Neurodegenerative Diseases. Molecules, 23(6), 1–17. https://doi.org/10.3390/molecules23061297
Referans20 Prasanth, M. I., Sivamaruthi, B. S., Chaiyasut, C., & Tencomnao, T. (2019). A review of the role of green tea (camellia sinensis) in antiphotoaging, stress resistance, neuroprotection, and autophagy. Nutrients, 11(2). https://doi.org/10.3390/nu11020474
Referans21 Román, G. C., Jackson, R. E., Gadhia, R., Román, A. N., & Reis, J. (2019). Mediterranean diet: The role of long-chain ω-3 fatty acids in fish; polyphenols in fruits, vegetables, cereals, coffee, tea, cacao and wine; probiotics and vitamins in prevention of stroke, age-related cognitive decline, and Alzheimer disease. Revue Neurologique, 175(10), 724–741. https://doi.org/10.1016/j.neurol.2019.08.005
Referans22 Simunkova, M., Alwasel, S. H., Alhazza, I. M., Jomova, K., Kollar, V., Rusko, M., & Valko, M. (2019). Management of oxidative stress and other pathologies in Alzheimer’s disease. Archives of Toxicology, 93(9), 2491–2513. https://doi.org/10.1007/s00204-019-02538-y
Referans23 Spagnuolo, C., Moccia, S., & Russo, G. L. (2018). Anti-inflammatory effects of flavonoids in neurodegenerative disorders. European Journal of Medicinal Chemistry, 153, 105–115. https://doi.org/10.1016/j.ejmech.2017.09.001
Referans24 Szczechowiak, K., Diniz, B. S., & Leszek, J. (2019). Diet and Alzheimer’s dementia – Nutritional approach to modulate inflammation. Pharmacology Biochemistry and Behavior, 184(February), 172743. https://doi.org/10.1016/j.pbb.2019.172743
Referans25 Ullah, A., Munir, S., Badshah, S. L., Khan, N., Ghani, L., Poulson, B. G., Emwas, A. H., & Jaremko, M. (2020). Important flavonoids and their role as a therapeutic agent. Molecules, 25(22), 1–39. https://doi.org/10.3390/molecules25225243
Referans26 Winter, A. N., & Bickford, P. C. (2019). Anthocyanins and their metabolites as therapeutic agents for neurodegenerative disease. Antioxidants, 8(9). https://doi.org/10.3390/antiox8090333
Referans27 Zaplatic, E., Bule, M., Shah, S. Z. A., Uddin, M. S., & Niaz, K. (2019). Molecular mechanisms underlying protective role of quercetin in attenuating Alzheimer’s disease. Life Sciences, 224(January), 109–119. https://doi.org/10.1016/j.lfs.2019.03.055
Referans28 Zhang, D., Lv, J. T., Zhang, B., Sa, R. N., Ma, B. B., Zhang, X. M., & Lin, Z. J. (2020). Molecular insight into the therapeutic promise of xuebijing injection against coronavirus disease 2019. World Journal of Traditional Chinese Medicine, 6(2), 203–215. https://doi.org/10.4103/wjtcm.wjtcm_22_20
Referans29 Zhao, S., Zhang, L., Yang, C., Li, Z., & Rong, S. (2019). Procyanidins and Alzheimer ’ s Disease. January, 5556–5567.

Arel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi-Cover

Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
Başlangıç: 2016
Yayıncı: İstanbul Arel Üniversitesi

Arşiv