Türkiye’de teknolojik inovasyon ve yenilenebilir enerji tüketiminin çevre kirliliği üzerine etkisi

Yaşadığımız çağda çevre kirliliği tüm canlıların hayatının tehdit eden, küresel bir sorun olarak öne çıkmaktadır. Ekonomik ve sosyal faaliyetlerin beklenmedik boyutta artışı sera gazı salınımının arasında en yüksek payı olan CO2 salınımını da hızlıca arttırmaktadır. Dolaysıyla çevre faktörü iklim değişikliği ve kirlilik gibi sorunlara maruz kalmaktadır. Uluslararası Enerji Ajansı raporlarına göre yeryüzünde CO2 salınımı 1990-2019 döneminde %65 artarak kişi başına CO2 emisyonu 3,9 tondan 4,38 tona çıkmışken Türkiye`de ise %184,58 artarak kişi başına düşen CO2 salınımı 2,3 tondan 4,7 tona çıkmış ve bu konuda Türkiye dünya genelinde kişi başına düşen CO2 salınımı seviyesini geçmiştir. Bu çalışmada, Türkiye’nin CO2 emisyonunun sürekli artışı dikkate alınarak hem emisyonu etkileyen faktörlerin tespit edilmesi hem de son yıllarda çevre kirliliği mücadelesinde ekonomik araç olarak kullanılan teknolojik inovasyon ve yenilenebilir enerji tüketiminin çevresel etkisinin incelenmesi amacıyla 1990-2019 dönemine ait CO2 salınımı, yenilenebilir enerji tüketimi, yenilenemez enerji tüketimi, teknolojik inovasyon, ekonomik büyüme, ticaret ve doğrudan yabancı yatırım değişkenlerinin yıllık verileri kullanılarak dinamik ARDL simülasyon yöntemiyle analiz edilmiş ve bu yöntemin avantajı olarak geliştirilen algoritmayla bağımsız değişkenlerde yaşanan bir şoka karşı bağımlı değişkenin tepkisi grafikler ile görselleştirilmiştir. Sonuç olarak, yenilenemez enerji tüketimi ve teknolojik inovasyon CO2 emisyonunu pozitif, yenilenebilir enerji tüketimi ise negatif ancak istatistiksel olarak anlamsız etkilemiştir.

Anahtar Kelimeler:

Çevre Kirliliği, Teknolojik İnovasyon, Yenilenebilir Enerji Tüketimi, ARDL & Dinamik ARDL Simülasyon

The effects of technologycal innovation and renewable energy consumption on environmental pollution in Turkey

Environmental pollution is a global problem that threatens the life of all living beings. The unexpected increase in economic and social activities has also increased CO2 emissions rapidly. Therefore, the environmental factor is exposed to problem of pollution. According to IEA’s reports, the CO2 emission has totally increased %65 during 1990-2019 period across the world. While in Turkey it has increased %184,58. Thus, per capita CO2 has increased from 2.3 tons to 4.7 tons and Turkey has surpassed the world's per capita CO2 emission level. In this study, by aiming to investigate the environmental impact of technological innovation and renewable energy consumption, which has used as an economic tool to struggle against environmental pollution recentlly, CO2 emission, technological innovation, renewable energy consumption, non-renewable energy consumption, economic growth, trade and foreign direct investment varibles’s annual data have been analyzed by dynamic ARDL simulation. Then, by using the algorithm that developed as an advantage of dynamic ARDL model the effect of a shock in independent variables on dependent variable have been visualized by graphs. As result, technological innovation and non-renewable energy consumption had positive effect on CO2 emission and renewable energy consumption had negative effect on CO2 emission insignificantly.

Keywords:

Environmental Pollution, Technological Innovasion, Renewable Energy Consumption, ARDL & Dynamic ARDL Simulation,

PDF

___

Abbasi, K. R., Adedoyin, F. F., Abbas, J., & Hussain, K. (2021). The impact of energy depletion and renewable energy on CO2 emissions in Thailand: Fresh evidence from the novel dynamic ARDL simulation. Renewable Energy, 180, 1439-1450.
Akbulut Bekar, S., & Terzi, H. (2018). The relationship between CO2 emission and trade openness in Turkey. Ataturk University Journal of Economics & Administrative Sciences, 32(1), 83-98.
Aytun, C., & Akın, C. S. (2015). Türkiye’de karbondioksit emisyonu, enerji tüketimi ve eğitim ilişkisi: bootstrap nedensellik analizi. I. International Symposium on Eurasia Energy Issues, İzmir.
Bayar, Y., & Şaşmaz, M. Ü. (2016). Karbon vergisi, ekonomik büyüme ve CO2 emisyonu arasındaki nedensellik ilişkisi: Danimarka, Finlandiya, Hollanda, İsveç ve Norveç örneği. International Journal of Applied Economic and Finance Studies, 1(1), 32-41.
Büyükyilmaz, A., & Mert, M. (2015). CO2 emisyonu, yenilenebilir enerji tüketimi ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin MS-VAR yaklaşımı ile modellenmesi: Türkiye örneği. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 7(3), 103-117.
Chen, W., & Lei, Y. (2018). The impacts of renewable energy and technological innovation on environment-energy-growth nexus: New evidence from a panel quantile regression. Renewable Energy, 123, 1-14.
Cheng, C., Ren, X., Dong, K., Dong, X., & Wang, Z. (2021). How does technological innovation mitigate CO2 emissions in OECD countries? Heterogeneous analysis using panel quantile regression. Journal of Environmental Management, 280, 111818.
Chien, F., Ajaz, T., Andlib, Z., Chau, K. Y., Ahmad, P., & Sharif, A. (2021). The role of technology innovation, renewable energy and globalization in reducing environmental degradation in Pakistan: A step towards sustainable environment. Renewable Energy. 177, 308-317.
Du, K., Li, P., & Yan, Z. (2019). Do green technology innovations contribute to carbon dioxide emission reduction? Empirical evidence from patent data. Technological Forecasting and Social Change, 146, 297-303.
Erdoğan, S., Yıldırım, S., Yıldırım, D. Ç., & Gedikli, A. (2020). The effects of innovation on sectoral carbon emissions: evidence from G20 countries. Journal of Environmental Management, 267, 110637.
Hashmi, R., & Alam, K. (2019). Dynamic relationship among environmental regulation, innovation, CO2 emissions, population, and economic growth in OECD countries: A panel investigation. Journal of Cleaner Production, 231, 1100-1109.
Hassan, S. T., Khan, D., Zhu, B., & Batool, B. (2022). Is public service transportation increase environmental contamination in China? The role of nuclear energy consumption and technological change. Energy, 238, 121890.
Hepektan, E., & Sertkaya, Y. (2016). Türkiye’de elektrik tüketimi, kişi başına gsyih, co2 emisyonu ve petrol tüketimi ilişkisi. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 6(12), 163-182.
İEA. (2021). Uluslararası enerji ajansı. https://www.iea.org/countries/turkey (Erişim Tarihi: 02.04.2022)
Jordan, S., & Philips, A. Q. (2018). Cointegration testing and dynamic simulations of autoregressive distributed lag models. The Stata Journal, 18(4), 902-923.
Karaaslan, A., Hayri, A. B. A. R., & Çamkaya, S. (2017). CO2 salınımı üzerinde etkili olan faktörlerin araştırılması: OECD ülkeleri üzerine ekonometrik bir araştırma. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(4), 1297-1310.
Khan, A., Chenggang, Y., Hussain, J., & Kui, Z. (2021). Impact of technological innovation, financial development and foreign direct investment on renewable energy, non-renewable energy and the environment in belt & road initiative countries. Renewable Energy, 171, 479-491.
Khan, M. K., Teng, J. Z., Khan, M. I., & Khan, M. O. (2019). Impact of globalization, economic factors and energy consumption on CO2 emissions in Pakistan. Science of the Total Environment, 688, 424-436.
Khan, M., & Ozturk, I. (2021). Examining the direct and indirect effects of financial development on CO2 emissions for 88 developing countries. Journal of Environmental Management, 293, 112812.
Nihat, I., & Kılıç, E. (2014). Ulaştırma sektöründe CO2 emisyonu ve enerji ar-ge harcamaları ilişkisi. Sosyoekonomi, 22(22), 321-346.
Rüşen, S. E., & Mücahid, K. (2019). Enerji tüketim ve CO2 salınım değerlerinin analizi; bir gıda fabrikası örneği. Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 8(4), 1478-1488.
Rüstemoğlu, H. (2021). Türkiye’de konut sektörü, ticari hizmetler ve kamu hizmetlerinin CO2 emisyonlarının 1990-2017 dönemi için incelenmesi. Akdeniz İİBF Dergisi, 21(1), 56-67.
Salehnia, N., Alavijeh, N. K., & Salehnia, N. (2020). Testing porter and pollution haven hypothesis via economic variables and CO2 emissions: a cross-country review with panel quantile regression method. Environmental Science and Pollution Research, 27(25), 31527-31542.
Ulucak, R. (2021). Renewable energy, technological innovation and the environment: A novel dynamic auto-regressive distributive lag simulation. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 150, 111433.
Ünzüle, K., Kiliç, C., & Özekicioğlu, H. (2019). Doğrudan yabancı yatırımların CO2 emisyonu üzerindeki etkisi: Türkiye için ARDL sınır testi yaklaşımı. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 22(1), 213-224.
Uysal, D., & Yaprakli, H. (2016). Kişi başına düşen gelir, enerji tüketimi ve karbondioksit (CO2) emisyonu arasındaki ilişkinin yapısal kırılmalar altında analizi: Türkiye örneği. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16(31), 186-202.
Vural, G. (2021). Analyzing the impacts of economic growth, pollution, technological innovation and trade on renewable energy production in selected Latin American countries. Renewable Energy, 171, 210-216.
WDI, (2021). Dünya Bankası. https://databank.worldbank.org/source/world-development-indicators (Erişim: 02.06.2022)
Yiğit, S. (2014). İnovasyonun çevreci yüzü ve Türkiye. Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1), 251-265.
Zheng, H., Song, M., & Shen, Z. (2021). The evolution of renewable energy and its impact on carbon reduction in China. Energy, 237, 121639.