TARİH ÖĞRETİMİNDE ETKİNLİK UYGULAMALARININ ÇOĞALTILMASINA YÖNELİK BİR UYGULAMA ÖRNEĞİ: İSTİKLÂL MAHKEMELERİNDE HİNT ASILLI BİR İNGİLİZ CASUS: MUSTAFA SAGİR

Osmanlı Devleti, 30 Ekim 1918 yılında Mondros Ateşkes Antlaşması ile fiilen sona ermişti. Bu antlaşma maddelerine dayanarak İtilaf Devletleri, Osmanlı Devleti’ne ait toprakları işgal etmişti. Bu işgalleri gören Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşları bir çözüm arıyorlardı. Mustafa Kemal’in 19 Mayıs 1919’da Anadolu’da artık “İstiklâl” mücadelesi başlamıştı. 23 Nisan 1920’de ise Büyük Millet Meclisi kurularak milli egemenliğe dayalı tam bağımsız bir devlet kurulmuş oldu. Büyük Millet Meclisi’nin kurulmasının ardından meclise karşı ayaklanmalarda kendini göstermeye başladı. BMM’ye karşı yapılan ayaklanmalara önlem olarak 29 Nisan 1920’de Hıyanet-i Vataniye Kanunu çıkarıldı. Meclis, kendi otoritesini koruyup varlığını sürdürebilmesi ve çıkarılan kanunun uygulanması için 11 Eylül 1920’de İstiklâl Mahkemeleri kuruldu. Ayaklananlar, İstiklâl Mahkemesinde yargılandı. Sadece ayaklananlar değil o dönemde Anadolu’ya Yabancı Devletler tarafından gönderilen casuslarda yargılanmıştı. Seçilen bu kazanıma hem İstiklâl Mahkemeleri hem de burada yargılanmış olan İngiliz Casusu Mustafa Sagir ile bir etkinlik hazırlayarak öğrencilerin etkinlik yoluyla kazanımı kavramaları beklenmektedir. 

___

  • Referans1: Arslan,E. (1995). 1921 Yılı İlk Yarısında Türk-Fransız, İtalyan Yakınlaşması Karşısında İngiltere Politikası ve Mustafa Sagir Olayı,ATAM Dergisi, 31.
  • Referans2. Aslan, S., Dündar, T. (2014). Cumhuriyet döneminde İstiklal Mahkemeleri. Mukaddime, 5(1).
  • Referans3. Berkem,S. (1960). Unutulmuş Günler, Hilmi Kitabevi: İstanbul.
  • Referans4. Kazancıgil, A. (1998).“Dr. Adnan Adıvar, Prof. Dr. Avni Refik Bekman ve Mustafa Sagir: Bir Casusluk Hikayesinin Bilimsel Yönü”, Tıp Tarihi Araştırmaları.
  • Referans5. Kış,S. (2009). İşgal İle İstiklâl Arasında Anadolu’da Bir İngiliz Casusu: Mustafa Sagir, Tarihin Peşinde.(E.T. 15.05.2019)
  • Referans6. Kılıç Ali (2018).Atatürk’ün Sırdaşı Kılıç Ali’nin Anıları, İş Bankası Kültür Yayıncılık: İstanbul.
  • Referans7. Küçük,C. (2001). İstiklal Mahkemeleri, İslam Ansiklopedisi, C:23, TDV Yayınları: Ankara.
  • Referans8. Oral,M. (2005). Veliaht Abdülmecid’in Ankara’ya Davet Edilmesi Meselesi, ATAM Dergisi,21(61).
  • Referans9. Özdemir,S. (2014). Milli Mücadele Dönemi Bazı Casusluk Faaliyetleri ve Mustafa Sagir, ATAM Dergisi. (E.T. 15.05.2019)