Ferhat DEMİROL, Fatih GÜNDÜZ, Fahrettin YÜKSEL, Mehtap GÜLER, Abdulmutalip BERİ, Tacettin YILDIRIM

Keban Baraj Gölü’ndeki Kerevit (Astacus leptodactylus Eschscholtz, 1823) Populasyonunun Üreme Özelliklerinin Belirlenmesi

Bu çalışma Keban Baraj Gölü’ndeki kerevit (Astacus leptodactylus Eschscholtz, 1823) populasyonunun üreme özelliklerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışma süresince örneklenen toplam 8745 adet kerevit üzerinde yapılan ölçümler sonucu, pleopodlarında yumurta taşıyan en küçük boya sahip dişi kerevitin toplam uzunluğunun 77,05 mm, ağırlığının ise 10,46 g olduğu belirlenmiştir. İncelenen 382 adet yumurtalı dişi bireyin ortalama yumurta sayısının 129,73 adet/birey, ortalama yumurta ağırlığının 0,0133±0,000 g, ortalama yumurta çapının 2,94±0,007 mm, birim canlı ağırlığa düşen yumurta sayısının ise 5,55±1,86 adet/g olduğu tespit edilmiştir. Yumurta sayısının boy ve ağırlıkla olan ilişkisi incelenmiş her iki ilişkinin de doğrusal olduğu anlaşılmıştır. Bu ilişkilerden en kuvvetli olanının yumurta sayısı ile canlı ağırlık arasındaki ilişki olduğu (F=14,268+4,89W, r=0,682) belirlenmiştir. Kerevitlerde Çiftleşme olayının su sıcaklığının 8,5 oC olduğu ocak ayının II. haftasında başladığı dişi kerevitlerin genital bölgelerinde sertleşmiş sperm kalıntıları görülmeye başlanmasından anlaşılmıştır. Dişi kerevitlerde ilk kez pleopodal yumurtaya ise su sıcaklığının 8,5 oC olduğu ocak ayının III. haftasında yapılan avcılıkta rastlanmıştır. Mayıs ayının IV. haftasından itibaren (19,5 oC) yavruların yumurtadan çıkmaya başladıkları, haziran ayının III. haftasından sonra ise hiçbir dişi kerevitte yavruya rastlanmadığı gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kerevit, Astacus leptodactylus, Keban Baraj Gölü, üreme biyolojisi

The Investigation on Reproduction Characteristics of Crayfish (Astacus leptodactylus Eschscholtz, 1823) in the Keban Dam Lake

This study was carried out to determine the reproduction characteristics of crayfish (Astacus leptodactylus Eschscholtz, 1823) living in the Keban Dam Lake. The research was conducted with a total of 8745 crayfish collected during study. The minimum size of female carrying eggs on the pleopods was recorded as 77.05 mm total length and 10.46 g weight The mean number of eggs per unit individual mean weight and mean diameter of eggs as well as mean number per unit live weight were calculated as 129.73, 0.0133±0.000 g, 2.94±0.007 mm and 5.55±1.86 ind/g, respectively, in a total of 382. A linear relationship was found between total length, weight and number of eggs. The strongest relationship appeared to be between the number of eggs and live weight (F=14.268+4.89W, r=0.682). From the observations of hardened spermatophore remainings around the seminal receptacle, it was understood that matings started in the second week of January when water temperature was around 8.5 oC. The pleopodal eggs appeared in the third week of January when water temperature was still 8.5 oC. The hatchlings emerged in the 4th week of May (-at 19.5 oC) and the juveniles leaved from spawners in the third week of June.

Keywords:

Crayfish, Astacus leptodactylus, Keban Dam Lake, reproduction biology,

PDF

___

Aksu Ö. 2008. Keban Baraj Gölü Keban Avlak Sahasından Yakalanan Astacus leptodactylus (Esch., 1823)’un Bazı Popülasyon Özellikleri ve Doğal Ortamına Barınak Yerleştirmenin Hasada Etkisi. Doktora Tezi, Elazığ, Fırat Üniversitesi.
Aksu, Ö. ve Harlıoğlu, M. M. 2004. Tatlı su ıstakozu (Astacus leptodactylus)’nun barınak kullanımı. F. Ü. Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 15(2), 273-280.
Aksu, Ö. ve Harlıoğlu, M. M. 2015. Kerevitlerin barınak çeşitleri ve barınak kullanımları. Int. J. Pure Appl. Sci., 1, 53-63.
Aksu, Ö. ve Harlıoğlu, M. M. 2016. Astacus leptodactylus (Eschscholtz, 1823)’un doğal ortamına barınak yerleştirmenin hasada etkisi. Ecological Life Sciences, 11 (2), 1-10.
Atay, D. 1984. Kabuklu Su Ürünleri ve Üretim Tekniği. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 914, 257, Ankara, 192s.
Ateş, M. ve Aksu, Ö. 2013. Rombik ve altıgen gözlü kerevit pinterlerinin av verimliliği ve eşey kompozisyonu üzerine etkileri. Bilim ve Gençlik Dergisi, 1(2), 71-82.
Balık, S., Ustaoğlu, M. R., Sarı, H. M. ve Berber, S. 2005a. Demirköprü Baraj Gölü (Manisa) tatlısu ıstakozu (Astacus leptodactylus, Esch., 1823)’nun bazı büyüme ve morfometrik özelliklerinin belirlenmesi. E.Ü. Su Ürünleri Dergisi (E.Ü. Journal of Fisheries- Aquatic Sciences), 22 (1-2), 83-89.
Balık, İ., Çubuk, H., Özkök, R. ve Uysal, R. 2005b. Some biological characterics of crayfish (Astacus leptodactylu, Eschscholtz, 1823) in Lake Eğirdir, Turk. J. Zool., 29, 295-300.
Balık, S., Ustaoğlu, S., Sarı, H. ve Berber, S. 2006. Demirköprü Baraj Gölü’nde (Manisa) yaşayan tatlısu ıstakozunun (Astacus leptodactylus, Esch., 1823) bazı üreme özellikleri. Ege Üniv. Su Ürün. Dergisi, 23 (3-4) 245-249.
Bolat, Y. 2001. Eğirdir Gölü Hoyran Bölgesi Tatlı Su Istakozlarının (Astacus leptodactylus salinus Nordmann, 1842) Populasyon Büyüklüğünün Tahmini. Doktora Tezi. Isparta, Süleyman Demirel Üniversitesi
Corey, S. 1991. Comparative potential reproduction and actual production in several species of North American crayfish. In: Wenner, A., Kuris, A. (Eds.), Crustacean Egg Production. Crustacean Issues, vol. 7, 69-76.
Crandall, K. A ve Buhay, J. E. 2008. Global diversity of crayfish (Astacidae, Cambaridae, and Parastacidae-Decapoda) in freshwater. Hydrobiologia (2008) 595:295–301, DOI: 10.1007/s10750-007-9120-3
Cukersiz, J. M. 1988. Astacus astacus in Europe. In Freshwater crayfish: biology, management and exploitation (Holdich D. M. and Lowery R. S., eds.), Chapman and Hall, 309-340.
Çılğın, L. ve Aksu, Ö. 2015. Kerevit (Astacus Leptodactylus, Esch., 1823) avcılığında kullanılan iki farklı ağ materyali kalınlığına (210d/6 PA ve 210d/21 PA) sahip pinterlerin av verimliliğinin karşılaştırılması. Bilim ve Gençlik Dergisi, 3(2), 1-16.
Demirol, F. ve Yüksel, F. 2013. Keban Baraj Gölü kerevit avcılığının sosyo-ekonomik yapısı. Bilim ve Gençlik Dergisi, (2), 13-23.
Demirol, F. ve Yüksel, F. 2014. Keban Baraj Gölü’ndeki kerevit (Astacus leptodactylus, Eschscholtz, 1823) populasyonuna uygulanan avcılık tekniğinin belirlenmesi. Yunus Araştırma Bülteni, (1), 13-22.
Demirol, F., Gündüz, F., Yüksel, F., Çoban, M. Z., Beri, A., Kurtoğlu, M., Yıldırım, T. ve Küçükyılmaz, M. 2015. Keban Baraj Gölü Kerevit (Astacus leptodactylus, Eschscholtz, 1823) avcılığında hedef dışı ve ıskarta av oranlarının belirlenmesi. Journal of Limnology and Freshwater Fisheries Research, 1 (2), 69-74.
Duman, E. ve Gürel, A. 2000. Keban Baraj Gölü Ağın bölgesinde yaşayan kerevitin (Astacus leptodactylus salinus, Nordmann, 1842) üreme özelliklerinin belirlenmesi. IV. Ulusal Su Ürünleri Sempozyumu, Erzurum, 141-150.
Erdemli, A.Ü. 1983. Beyşehir, Eğirdir, Akşehir, Eber Gölleri ile Apa Baraj Gölü’nde tatlısu ıstakozu (Astacus leptodactylus, Esch., 1823) populasyonlarının bazı biyolojik ve morfolojik özellikleri üzerine karşılaştırmalı bir araştırma. Doğa Bilim Dergisi, 7, 313-318.
Erdemli, A.Ü. 1987. Hotamış Gölü ile Mamasın Barajı tatlı su istakozu populasyonlarının karşılaştırılmalı incelenmesi. Doğa TU Zooloji Dergisi, 11 (1), 15-23.
Geldiay, R. ve Kocataş, A. 1970. Türkiye Astacus (Decapoda) populasyonlarının dağılış ve taksonomik tespiti. Ege Üni. Fen Fak. İlmi Raporlar Serisi, No: 94, Bornova-İzmir, 3-11.
Harlıoğlu, M. M. ve Aksu, Ö. 2002. Kerevitlerin (Astacus leptodactylus, Eschscholtz 1823) barınak kullanımında eşeyin, birey büyüklüğünün ve barınak büyüklüğünün önemi. E.Ü. Su Ürünleri Dergisi, 19 (3-4), 311-317.
Harlıoğlu, M. M., Barım, Ö., Türkgülü, İ. ve Harlıoğlu, A. G. 2004. Potential fecundity of an introduced population, Keban Dam Lake, Elazığ, Turkey, of freshwater crayfish, Astacus leptodactylus leptodactylus (Esch., 1852). Aquaculture, 230, 189-195.
Harlıoğlu, M. M. 2000. Comparison of the chelipeds of two crayfish species, Astacus leptodactylus, Eschscholtz and Pacifastacus leniusculus (Dana). Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi 17, 1-2, 47-56.
Holdich, D. M. 1992. Crayfish nomenclature and terminology: recommondations for uniformity. Finnish Fish Research, 14: 149-155.
Holthius, L. B. 1961. Report on a collection of Crustacea, Decapoda and Stomatopoda from Turkey and Balkans. Zoologiche Verhandelingen, 47, 1-30.
Karabatak, M. ve Tüzün, İ. 1989. Mogan Gölü’ndeki kerevit (Astacus leptodactylus, Esch., 1823) populasyonunun bazı özellikleri. Akdeniz Üni. Su Ürün. Müh. Derg., 2, 1-34.
Köksal, G., 1988. Astacus leptodactylus in Europa, In D.M. Holdich and R.S. Lowery (Eds.), Freshwater Crayfish, Biology, Management and Exploitation. Croom Holm, London, p. 365-400.
Kutluyer, F., Aksu Ö. ve Aksu, Ö. 2013. Kerevitlerin beslenmesinde (Astacus leptodactylus, Eschscholtz, 1823) alternatif besin olarak zebra midyesinin (Dreissena polymorpha, Pallas, 1771) kullanılması. Bilim ve Gençlik Dergisi, 1(2), 63-70.
Lee, D. O. C. ve Wickins J. F. 1992. Crustacean Farming. Blackwell, 392pp.
Lowery, R. S. 1988. Growth, moulting and reproduction. In: Holdich, D. M., Lowery, R.S. (Eds.). Freshwater Crayfish: Biology, Management and Exploitation. Chapman and Hall, London, 83-113.
Matthews, M. ve Reynolds. J. D. 1995. In vitro culture of crayfish eggs using a recirculating airlift incubator. Freshwater Crayfish 8: 300-306.
Müller, H. 1973. Die Flusskrebse. Elbe Druckrei Wittenberg, Printed in GDR, 73p.
Odabaşı, D. A. 2004. Manyas Gölü Kerevitlerinin (Astacus leptodactylus, Eschscholtz, 1823) Bazı Biyolojik Özellikleri. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
Rhodes, C. P. ve Holdich, D. M. 1984. Length-weight relationship, muscle production and proximate composition of the freshwater crayfish Austropotamobius pallipes (Lereboullet), Aquaculture, 37,107-123.
Ricker, W.E. 1973. Linear Regressions in Fishery Research, Journal Fish Res. Board, Can., 30, 409-434.
Taugbol, T. ve Skurdal, J. 1989. Effect of indoor culture conditions on maturation and fecundity of wild caught female Noble crayfish Astacus astacus, L. Aquaculture, 81, 1-12
URL1, 2016. www.google.com.tr/maps/@38.8590922,39.1490097,10.5z (giriş; 30.11.2016).
Yüksel, F. ve Duman, E. 2011. Keban Baraj Gölü kerevit (Astacus leptodactylus, Eschscholtz, 1823) populasyon büyüklüğünün araştırılması. Journal of FisheriesSciences.com, 5 (3), 226-239.
Yüksel, F. ve Duman, E. 2012. Keban Baraj Gölü kerevitlerinin (Astacus leptodactylus, Eschscholtz, 1823) bazı morfolojik özelliklerinin incelenmesi. Journal of FisheriesSciences.com, 6 (4), 271-281.
Yüksel, F., Demirol, F. ve Gündüz, F. 2013. Leslie population estimation for Turkish Crayfish (Astacus leptodactylus, Esch., 1823) in the Keban Dam Lake, Turkey. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 13, 835-839.