Zeynep ERDOĞAN, Nurhan ŞAHİN, Suat ERDOĞAN

Mevsimsel olarak merada yetiştirilen koyunlarda serum bakır, çinko ve seruloplazmin düzeyleri ile yün bakır ve çinko değerlerinin araştırılması

Hatay bölgesinde Mart-Haziran dönemlerinde mera şartlarında yetiştirilen, ilave yem verilmeyen ve klinik olarak sağ-lıklı görünen koyunlarda bakır ve çinko değerleri serum ve yün örneklerinde; seruloplazmin düzeyleri ise serumda araştırıldı. Mineral madde analizleri atomik absorbsiyon spektrofotometrede, seruloplazmin düzeyleri spektrofotometrede ölçüldü. Ortalama serum bakır düzeyi 0.57+0.01 ppın, çinko 0.65±0.01 ppm ve seruloplazmin 16.74±0.43 mg/dl olarak tespit edildi. Bölgelerarası serum bakır de-ğerleri arasında istatistiksel fark bulunmazken (p>0.10); çinko ve seruloplazmin değerleri yönünden önemli farklılık bulundu (p0.10). Hatay bölgesi koyunlarında yün ve serum bakır düzeyinin kritik sınıra yakın; çinkonun ise normal de-ğerlerden düşük olduğu saptandı. Meraya dayalı beslemenin yapıldığı dönemde hayvanlara mineral takviyelerinin yapılması gerektiği sonucuna varıldı.

Ah investigation of copper, zinc, ceruloplasmin levels in serum, copper and zinc levels in wool samples of seasonal grazing sheep

Copper and zinc levels were determined in serum and wool samples, ceruloplasmin level was determined in serum. The samples were collected from clinically healty, grazing sheep between March-June in Hatay region. Additional feed was not given to sheep during this season. Mineral levels were analysed by atomic absorption spectrophotometry, ceruloplasmin levels were measured by spectrophotometry. Mean serum copper, zinc and ceruloplasmin levels were 0.57±0.01 ppm, 0.65±(0.01 ppm, 16.74±0.43 ppm, respectively. Although there was no statistically significancy between serum Cu levels of the regional sheep (p>0.10), there was significancy between serum zinc and ceruloplasmin levels of the regional sheep (p0.10). It is concluded that serum and wool copper levels were determined close to the critical level, zinc levels were found to be under the normal level. Mineral supplementation to seasonal grazing animals should be considered in this region.

PDF

___

1.Alonso ML (2000): Arsenic, cadmium, lead, copper and zinc in cattle from Galicia, NW Spain. Sci Total Environ, 246, 237-248.
2.Altıntaş A, Uysal H, Yıldız S, Goncagül T (1990): Akkaraman ve melezlerinde serum ve yapağı örneklerinde karşılaştırmalı mineral durumu. Lalahan Hay Araş Enst Derg, 30, 40-56.
3.Antaplı M (1990): Koyunların kanında çinko seviyeleri ile karbonik anhidraz aktiviteleri arasındaki ilişkilerin araştırılması. Doğa Tr J Vet Anim Sci, 14, 272-281.
4.Başpınar N (1989): Gebe koyunlarda vitamin C, seruloplazmin, glikoz ve hemoglobin değerlerinin postpartum ilk aya kadar değişimleri ve bu parametreler arasındaki ilişkiler. Doktora Tezi. SÜ Sağ Bil Enst, Konya.
5.Bayşu N, Dündar Y, Bayrak S (1.984): Koyun ve kuzularda yün ve kan bakır değerleri arasındaki ilişki ve bunun diagnostik önemi. Doğa Bil Der, 8, 117-122.
6.Berg JM (1990): Zinc finger domains: Hypotheses and current knowledge. Ann Rev Biophys Chem, 19, 405-421.
7.Brown DR (200T). Copper and priori disease. Brain Res Bull, 55, 165-173.
8.Burns RH, Johnston A, Hamilton JW, McCollach RJ, Duncan We, Fisk HG (1964): Minerals in domestic wools. J Anim Sci, 23, 5-11.
9.Burtis CA, Ashwood ER (1999): Tietz Textbook of Cli nical Chemistry. 3rd Ed. WB Saunders Company, Philadelphia.
10.Colombo JP, Richterich R (1964): Zur bestimmung des caeruloplasmin im plasma. Schweiz Med Wschr, 94, 715-720.
11.Combs DK, Goodrich RD, Meiske JC (1982): Mineral concentrations in hair as indicator of mineral status. A re view. J Anim Sci, 54, 391-398.
12.Çimtay İ (1999): Sığır, koyun ve keçilerde bakır ye tersizliği ve önemi. T Vet Hek Dern Derg, 11, 15-20.
13.Erdoğan S, Ergün Y, Erdoğan Z, Konta.ş T (2002): Hatay bölgesinde merada yetiştirilen koyun ve keçi serumlarında bazı mineral madde düzeyleri. Turk J Vet Anim Sci, 26, 177-182.
14.Ergün A (1983): Zinc metabolism and deficiency in do mestic animals. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 30, 308-316.
15.Evans GW, Wiederanders RE (1967): Blood copper variation among species. Amer J Physiol, 213, 1183-1185.
16.Faye B, Kamil M, Labonne M (1990): Teneur en oligoelements dans les fourrages et le plasma des ruminants domestiques en Republique de Djibouti. Rev Elev Med Vet Pays Trop, 43, 365-373.
17.Haenlein GFW (1980): Mineral nutrition of goats. J Dairy Sci, 63, 1729-1748.
18.Howard JL (1986): Current Veterinary Therapy 2. Food Animal Practice. WB Saunders Company, Philadelphia.
19.Kaneko JJ, Harvey JW, Bruss ML (1997): Clinical Biochemistry of Domestic Animals. 5lh Ed. Academic Press,London.
20.Kaya N, Utlu N, Uyanık BS, Özcan A (1998): The serum zinc and copper values of the Morkaraman and Tuj sheep grown up in the pasture conditions in and around Kars. Tr J Vet Anim Sci, 22, 399-402.
21.Kirk DJ, Greene LW, Schelling GT, Byres FM (1985): Effect of monensin on Mg, Ca, P and Zn metabolism and tissue concentrations in lambs. J Anim Sci, 60, 1485-1490.
22.Kurt D, Denli O, Kanay Z, Güzel C, Ceylan K (2001): Diyarbakır bölgesi Akkaraman koyunlarında kan serumunda Cu, Zn, Se ve yünde Cu, Zn düzeylerinin araştırılması. Turk J Vet Anim Sci, 25, 431-436.
23.Lamand M (1975): Les mineraux et les vitamines. Point Vet, 1, 135-142.
24.Lorenz PP, Gibb FM (1975): Ceruloplasmin activity as in indication of plasma copper levels in sheep. NZ Vet J, 23, 1-3.
25.Marcos ER (1982): Valores poblacionales de parametros sanguineos, segun estado de lactancia v epoca del. Ano Rev Med Vet, 63, 260-278.
26.Mastens DG, Somers M (1980): Zinc status of grazing sheep: Seasonal changes'in zinc concentrations in plasma, wool and pastures. Austr J Exp Agr Anim Husb, 102, 20- 24.
27.McDowell LR (1992): Minerals in Animals and-Human Nutrition. Academic Press, New York.
28.Murray RK, Granner DK, Mayes PA, Rodwell VW (1996): Harper's Biochemistry, 24th Ed. Appleton and Lange, USA.
29.Ozan S (1 §85): Karacabey Merinos koyunlarında yapağı, dökümü ile kanda çinko bakır düzeyleri arasında ilişkiler. Selçuk Üniv Vet Fak Derg,1, 133-142.
30.Salvin W (1968): Atomic Absorption Spectroscopy. Che mical Analysis, 25, 87-90.
31.Serpek B, Başpınar N, Soysal S (1989): Konya ili ve çevresinde yetiştirilen koyunlarda hipokuprozis tanısı ve tedavisi amacıyla serum serüloplazmin konsantrasyonlarının saptanması. Istanbul Üniv Vet Fak Derg, 15, 1-7.
32.SPSS Inc (1960): SPSS for Windows 9.3. Base System' User's Guide, Release 9.0. Copyright 1998 by SPSS Inc. Printed in the USA.
33.Stahr HM (1991): Analytical Methods in Toxicology. A Wiley-Intersicenci Publication, John Wiley and Sons Inc, New York.
34.Şahin T (1999): Endoparazitli koyunlarda bazı iz ele mentler ve biyokimyasal parametrelerin seviyeleri üzerine araştırmalar. Doktora tezi. YYÜ. Sağ Bil Enst, Van
35.Şendil Ç, Bayşu N, Ünsüren H, Çelikkan M (1975): Yurdumuzda enzootik ataksinin varlığı ve ensidansı üz.erinde çalışmalar. Elazığ Vet Fak Derg, 2, 38-52.
36.Tiftik AM, Doğanay S (1997): Izmir bölgesi koyunlarında kan serumu bakır (Cu), demir (Fe), total demir bağlama kapasitesi (TDBK) ve çinko (Zn) düzeylerinin araştırılması. Vet Bil Derg, 13, 147-156.
37.Underwood EJ, Suttle NF (2000): The Mineral Nutrition of Livestock. 3rd Ed. CABI Publishing, Edinburgh.
38.White CL, Martin GB, Hynd PI, Chopeman RE (1994): The effect of zinc deficiency on wool growth and skin and wool follicle histology of male Merino lambs. Br J Nutr, 71, 425-435.
39.Wiener G (1969): The concentration of minerals in the blood of genetically divers groups of sheep. I. Copper con centration at different seasons in blackface. Cheviot, Welsh Mountain and Crossbred sheep at pasture. J Agric Sci Camb, 72, 93-101.
40.Wildeus D, McDowell LR, Fugle JR (1992): Season and location effects on serum and liver mineral concentrations of senepol cattle on St Croix, Virgin Islands. Trop Anim Hlth Prod, 24, 223-230.
41.Wong BS, Brown DR, Pan T, Whiteman M, Liu T, Bu X, Li R, Gambetti P, Olesik J, Rubenstein R, Sy MS (2001): Oxidative impairment in scrapie-infected mice is associated with brain metals perturbations and altered antioxidant activities. J Neurochem, 79, 689-698.