Tıbbi Görüntüleme Cihazlarının Sayısal Durumu ve Kullanımlarının Değerlendirilmesi

Amaç: Tıbbi cihaz sektörü, hastalıkların teşhis ve tedavisinde önemli bir yere sahiptir. Tıbbi cihazlar; hastalıkları önlemek, teshis etmek, izlemek ya da tedavi etmek için kullanılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'deki İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırmasına ( İBBS) göre tıbbi cihaz sayıları ile kullanım oranlarını karşılaştırmak, tıbbi cihaz sayısı açısından Türkiye'yi OECD ülkeleri ile kıyaslamak ve tıbbi cihaz sayısını etkileyen faktörleri incelemektir. Gereç ve Yöntem: Çalışmada İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırmasına göre tıbbi cihaz sayıları 'Sağlık İstatistik Yıllığı 2013'; OECD ülkelerine ait tıbbi cihaz sayıları OECD Health Data 2013 ve kişibaşı sağlık harcamaları, doğumda beklenen yaşam süresi, toplam sağlık harcamalarının kamu harcamalarındaki payı gibi sağlık göstergeleri Dünya Bankası verileri kullanılarak elde edilmiştir. Bulgular: Türkiye'deki tıbbi cihaz sayıları incelendiğinde; en fazla tıbbi cihaz sayısının 'ultrason cihazı'na, en az tıbbi cihaz sayısının "MR cihazı'na ait olduğu görülmektedir. Sektör bazında tıbbi cihaz sayısı en fazla Sağlık Bakanlığına bağlı hastanelerde, en az Üniversite Hastanelerindedir. Tıbbi cihazların kullanımları incelendiğinde, en fazla kullanım oranının kurum olarak üniversite hastanelerine, cihaz olarak da MR cihazına ait olduğu görülmektedir. İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırmasına göre genellikle tıbbi cihaz sayısı en az Güneydoğu ve Kuzeydoğu Anadolu Bölgelerindedir. OECD ülkeleri ile karşılaştırıldığında, Türkiye'deki tıbbi cihaz sayılarının, çoğu OECD ülkesinden düşük olduğu görülmektedir. Sonuç: Ülkelere göre tıbbi cihaz sayıları ve kullanımları; ülkelerin sağlık sistemleri, hastalık örüntüleri, kişibaşı GSYİH, kişibaşı sağlık harcaması, doğumda beklenen yaşam süresi, uygulanan sağlık politikası, tercih edilen geri ödeme sistemleri, yaşlı nüfus oranı ve toplam sağlık harcamalarında kamu harcamalarının payı gibi pek çok faktörlerden etkilenmektedir. Bu nedenle tıbbi cihaz sayıları ve kullanımları değerlendirilirken; ülkelerin ekonomik, politik, sosyal ve sağlık göstergeleri ile kültürel özellikleri birlikte değerlendirilmelidir.

Quantitative Evaluation of the Status and Use of Medical Imaging Devices

Aim: The sector of medical device, has an important place in the diagnosis and treatment of the illnesses. Medical devices have been used in the prevention, diagnosis, follow-up or treatment of illnesses. The aim of this study is the comparison of the quantity of medical devices according to the Classification of the Regional Units (İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması [İBBS]) in Turkey and their usage proportions and also the comparison of Turkey with other OECD countries from the point of the quantity medical devices and finally, the factors that affect the quantity medical devices. Material and Method: The quantity of medical devices according to the Classification of the Regional Units, "Health Statistical Yearbook 2013"; the quantity of medical devices in OECD countries according to the OECD Health Data 2013; health indicators such as health expenditures per capita, life expectancy at birth, the proportion of the total health expenditures to the public expenditures were obtained from the data of the World Bank. Findings: During the assessment of the medical devices in Turkey, the medical device with the highest quantity is 'ultrasound device' and the least one is MR device is seen. On the basis of the sector, the highest quantities of medical devices are in the hospitals affiliated to the Ministry of Health and the least ones are in the university hospitals. During the assessment of the usage of the medical devices, the highest usage proportion is in university hospitals as institutions, and in MR device is seen. According to the Classification of the Regional Units the least quantities of the medical devices were in the Southeast and Northeast Regions of Turkey. When it is compared with the other OECD countries, the quantities of the medical devices are less than ones in many OECD countries. Result: The quantity medical devices and their usage for countries were affected by several factors such as health systems of the countries, the pattern of the illnesses, GDP per capita, health expenditures per capita, life expectancy at birth, applied health policy, chosen drawback systems, the proportion of elderly population, and the proportion of the total health expenditures to the public expenditures. Therefore the assessment of the quantity medical devices and their usages, should take into account the countries' economic, social and health indicators and cultural features.

PDF

___

Ciani O, Tarricone R, Torbica A. Diffu- sion and use of health technology assess- ment in policy making: What lessons for decentralised healthcare systems?. Health Policy 2012; 194- 202.
Taylor R, Taylor R. What Is Health Tech- nology Assessment?. Harward: Harvard Medical Communication 2009.p.1-6.
Standaert CJ. Health Technology Assess- ment: At the Junction of Evidence, Policy, and Reimbursement. Practice Manage- ment 2015; 7: 203-205.
Martelli N, Hansen P, Brink H et al. Com- bining multi-criteria decision analysis and mini health technology assessment: A fun- ding decision-support tool for medical de- vices in a university hospital setting. Jour- nal of Biomedical Informatics 2016; 59; 201-208.
Migliore A. Technology assessment of in- novative medical devices in Europe. Expert Review of Medical Devices 2016; 13: 1-7.
Yılmaz AG. Ankara'da Faaliyet Gösteren Tıbbi Cihaz Firmalarının Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) Hakkındaki Görüşleri. Yük- sek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi Sos- yal Bilimler Enstitüsü, 2015.
Califf RM. Evaluation of diagnostic ima- ging technologies and therapeutics devi- ces: Better information for better decisi- ons: Proceedings of a multidisciplinary workshop. Results of Expert Meetings 2005; 152; 50-58.
Ertuğrul E. Ankara Tıbbi Cihazlar Sektör Analizi, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Müdürlüğü Türkiye Kalkınma Bankası. 2013; 1-178.
Kontaxakis G, Bourbakis N, Nikita KS, et al. Introduction to the special issue on bi- omedical image Technologies. Computeri- zed Medical Imaging and Graphics 2010; 34:415-417.
Cıvdı M. Tıbbi Cihaz Kalibrasyonu Öne- minin Sağlık Çalışanları Tarafından Bilinç Düzeyinin Ölçülmesi. Yüksek Lisans Tezi, Türk Hava Kurumu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2014.
Kiper M. Dünyada ve Türkiye'de tıbbi ci- haz sektörü ve strateji önerisi. Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı 2013; 1-226.
Gökgöz K- B. Veri madenciliği ile tıbbi ci- haz bakım karar modeli. Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 2015.
Kalkınma Bakanlığı Onuncu Kalkınma Planı 2014-2018. Tıbbi cihaz ve tıbbi mal- zeme çalışma grubu raporu. Kalkınma Ba- kanlığı, 2014; 1-68.
OECD. (2012). 15.06.2015 tarihinde www.oecd.org/ adresinden erişildi.
World Bank. (2012). 15.06.2015 tarihinde data.worlbank.org adresinden erişildi.
Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2013. Sağlık Araştırmaları Genel Müdür- lüğü, 2014; 1-173.
Daştan İ, Çetinkaya V. OECD ülkeleri ve Türkiye'nin sağlık sistemleri, sağlık harca- maları ve sağlık göstergeleri karşılaştırması. Sosyal Güvenlik Dergisi 2015; 5:104-134.
Ersöz F. Türkiye ile OECD ülkelerinin sağlık düzeyleri ve sağlık harcamalarının analizi. İstatistikçiler Dergisi 2008; 2:95- 104.
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı. Artan sağlık harcamaları temel sağlık göstergelerini nasıl etkiliyor?. 2010; 1-6.
Aydın, S. (2014). OECD Verileri Penceresinden Türkiyenin Saglık Durumu. 15.06.2015 tarihinde http://www. sdplat form.com. adresinden erişildi.
Mertler A A. Türkiye'de tıbbi cihazların sa- yısal durumu ve OECD ülkeleri ile karşı- laştırmaları. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi 2015; 1:52-70.
Tsiantou V, Skroumpelos A, Mylona K, et.al. Physıcıans views on biomedical technology in Greece. Value in Health 2010; 7: 407.
Wilkinson G, Drummond, M. Impact of reimbursement policies on the adoption of medical devices in an outpatient setting. Health Policy and Technology 2014; 3: 281-286.
Jarow JP, Baxley JH. Medical devices: US medical device regulation. Urologic Onco- logy 2015; 33: 128-132.
Henschke C, Panteli D, Perleth M et al. Taxonomy of Medical Devices in the Lo- gic of Health Technology Assessment. In- ternational Journal of Technology Assess- ment in Health Care 2015; 5:324-330.
Mollahaliloğlu S, Arı H, Öncül H, Gürsöz H. Türk sağlık sektöründe tıbbi cihazların sayısal durumu, bölgesel dağılımı ve oecd ülkeleri ile karşılaştırmalar. Sağlık İdaresi Dergisi 2009; 12: 69-86.