KARA İLE ÇEVRİLİ OLMANIN İHRACAT ÜZERİNE ETKİSİ: GELİŞMEKTE OLAN AVRUPA VE ORTA ASYA ÜLKELERİ ÜZERİNE BİR ANALİZ

Kara ile çevrili ülkeler, sahip oldukları coğrafi dezavantajdan dolayı, ekonomik kalkınma sorunuyla karşı karşıya olan ülkelerdir. Taşıma maliyetlerinin yüksek olması buna bağlı olarak ticaret hacminin düşük seyretmesi, transit ülkelere bağımlılık, ulaştırma altyapısının yetersiz olması bu ülkelerde ekonomik faaliyetleri sınırlandırmaktadır. Nitekim, kara ile çevrili ülkelerin önemli çoğunluğu gelişmekte olan ülkeler kategorisinde yer almaktadır. Çalışmada, kara ile çevrili gelişmekte olan ülkelere ilişkin literatür incelenerek bu ülkelerin temel sorunlarına değinilmiştir. Sonrasında kara ile çevrili ülkelerin ihracatında sahip oldukları bu coğrafi konum dezavantajının etkisi, gelişmekte olan Avrupa ve Orta Asya ülkeleri özelinde panel veri modeli ile analiz edilmiştir. Panel veri analizi için öncelikler serilerin durağanlık sınamaları, uygun birim kök testleri ile sınanmıştır. Ardından; havuzlanmış regresyon, iki yönlü sabit etkiler ve iki yönlü rassal etkiler modelleri ayrı ayrı tahmin edilerek en uygun model seçilmiştir. Seçilen modelden elde edilen parametreler doğrultusunda yorumlar ve değerlendirmeler yapılmıştır.

Impact of Landlockedness on Export: An Analysis on Developing Europe and Central Asia Countries

The landlocked countries are the ones facing economical problems due to the geographical disadvantages they have. The high transportation costs, and accordingly the low trade volüme, dependence on the transit countries, insufficiency of the transport infrastructure restrict the economic activites in these countries. Indeed, a significant majority of the landlocked countries are included in the category of developing countries. In the study, by examining the literature related with the developing landlocked countries, the major problems of these countries have been discussed. Later, the effect of this geographical location disadvantage that the landlocked countries have in their export has been analyzed with panel data model in the peculiarity of developing European and Central Asian Countries. For the panel data analysis, initially the stability of the series have been tested with appropriate root tests. Later on, the most appropriate model has been chosen by separately estimating the models of pooled regression, two-way fixed effects and two-way random effects. Comments and assessments have been made according to the parameters obtained from the chosen model.

PDF

___

Alexander, Sidney (1959), Effects of a Devaluation: A Synthessis of Elasticities and Absorption Approaches, American Economic Review, 49 (1): 23-42.
Arvis, Jean Francois Marteau, Gael Raballand ve Jean-Francois Arvis (2007), "The Cost Of Being Landlocked: Logistics Costs And Supply Chain Reliability", World Bank Policy Research Working Paper, 1 (1): 1-102.
Ayrıçay, Yücel ve Veysel Eren Türk (2014), Finansal Oranlar ve Firma Değeri İlişkisi, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 5 (64): 53-70.
Baltagi, Badi (2001), Analysis of Panel Data (London: John Wiley & Sons).
Baltagi, Badi (2005), Econometric Analysis of Panel Data (London: John Wiley & Sons).
Bayraktutan, Yusuf ve Işıl Demirtaş (2011), Gelişmekte Olan Ülkelerde Cari Açığın Belirleyicileri: Panel Veri Analizi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22 (2): 1-28.
Bhargava, Alok, Luisa Franzini ve Wiji Narendranathan (1982), Serial Correlation and the Fixed Effects Model, The Review of Economic Studies, 49 (4): 533-549.
Carcamo, Diaz Rodrigo (2004), Towards Development in Landlocked Economies, Macroeconomia Del Desarollo Serie (Chile: United Nations Publication).
Çamyamaç, Anıl (2010), Denize Kıyısı Olmayan Devletlerin Denize Çıkışlarına İlişkin Bazı Uç Öneri Ve Projelerin Uluslararası Hukuk Açısından Değerlendirilmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 12 (Özel Sayı): 1257-1301.
Çelik, Sadullah, Pınar Deniz ve Seden Eken (2008), Eşbütünleşme Analiziyle Altı Gelişmekte Olan Ülke İçin İkiz Açıklar Hipotezi, 2. Ulusal İktisat Kongresi, 20-22 Şubat, İzmir.
Ekinci, Aykut (2011), Sermaye Hareketleri Büyüme İlişkisi, Anadolu International Conference in Economics II, 15-17 Haziran, Eskişehir.
Faye, Michael, John Mcarthur, Jeffrey Sachs ve Thomas Snow (2004), The Challenges Facing Landlocked Developing Countries, Journal of Human Development, 5 (1): 31-68.
Friberg, Richard ve Tinn Katrin (2009), Landlocked Countries And Holdup, https://www.researchgate.net/publication/215645571_Landlocked_Countries_and_Holdup
Greene, William (2010), Econometric Analysis of Cross Section and Panel Data (London: MIT Press).
Grigoriou, Christopher (2007), "Landlockedness, Infrastructure and Trade: New Estimates for Central Asian Countries," The World Bank Policy Research Working Paper Series, 1 (1): 1-44.
GTB (2014), Connecting to Compete 2014: The Logistics Performance Index and Its Indicators (Ankara).
Gujarati, Damador (1999), Temel Ekonometri, (İstanbul: Literatür Yayıncılık) (Çev. Ümit Şenesen ve Gülay Günlük Şenesen).
Güngör, Bayram (2008), Türkiye-Ermenistan Sınırının Açılması Neden Gündemde? Jeo-Ekonomik Bakış, Uluslararası İdari ve İktisadi İncelemeler Dergisi, 1 (1): 11-34.
Jayaraman, Tiruvalangadu Krishnamurthy ve Shrestha Omkar Lal (1976), Some Trade Problems of Land Locked Nepal, Asian Survey, 16 (12): 1113-1123.
Johnston, Jack ve Dinardo Join (1997), Econometric Methods (London: McGraw-Hill).
Lahiri, Bidisha ve Feroz Masjidi (2012), Landlocked Countries: A Way to Integrate with Coastal Economies, Journal of Economic Integration, 27 (4): 505-519.
Limao, Nuno ve Anthony Venables (2001), Infrastructure, Geographical Disadvantage, Transport Costs, and Trade, The World Bank Economic Review, 15 (3): 451-479.
MacKellar, Landis, Andreas Worgotter ve Julia Worz (2000), "Economic Development Problems Of Land Locked Countries", Transition Economic Series, 14 (1): 1-15.
McDonald, John ve Robert Moffit (1980), The Uses of Tobit Analysis, The Review of Economics and Statistics, 62 (2): 318-321.
Meder Çakır, Hafize ve İlhan Küçükkaplan (2012), İşletme Sermayesi Unsurlarının Firma Değeri ve Karlılığı Üzerindeki Etkisinin İMKBde işlem Gören Üretim Firmalarında 2000-2009 Dönemi için Analizi, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 14 (53): 69-86.
Paudel, Ramesh (2014), Economic Growth in Developing Countries: Is Landlockedness Destiny?, Journal of Applied Economics And Policy, 33 (4): 39361.
Popkova, Elena (2014), New Prospects of Economıc Growth in Context of Underdevelopment Whirlpools Phenomena, Applied Econometrics and International Development, 14 (1): 5-25.
Raballand, Gael (2003), Determinants of The Negative Impact of Being Landlocked on Trade: An Empirical Investigation Through the Central Asian Case, Comparative Economic Studies, 45 (4): 520-536.
SAS (2015), http://support.sas.com/documentation/cdl/en/etsug/65545/HTML/default/viewer.htm#etsug_panel_details39.htm,(29.04.2015).
Srinivasan, Thirukodikaval (1985), "The Costs And Benefits of Being A Small, Remote, Island, Landlocked or Ministate Economy", The World Bank Research Observer 1 (2): 205218.
Tatoğlu Yerdelen, Ferda (2012a), İleri Panel Veri Analizi Stata Uygulamalı (İstanbul: Beta Yayıncılık).
Tatoğlu Yerdelen, Ferda (2012b), Panel Veri Analizi Stata Uygulamalı (İstanbul: Beta Yayıncılık).
Uluyol, Osman ve Veysel Eren Türk (2013), Finansal Rasyoların Firma Değerine Etkisi: Borsa İstanbul (BİST)da Bir Uygulama, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 15 (2): 365-384.
UNCTAD (2003), Challenges and Opportunities for Further İmproving The Transit Systems and Economic Development of Landlocked and Transit Developing Countries (Geneva).
UNCTADSTAT, http://unctadstat.unctad.org, (10.04.2015).
UN-OHRLLS (2007), Trade, Trade Facilitation And Transit Transport Issues For Landlocked Developing Countries (New York).
UN-OHRLLS (2013), The Development Economics of Landlockedness: Understanding The Development Costs of Being Landlocked (New York).
UN-OHRLLS (2014), Improving Trade and Transport for Landlocked Developing Countries (New York).
WEF (2013), Enabling Trade: Valuing Growth Opportunities (Genava).
WORLDBANK (2009), World Development Report 2009: Reshaping Economic Geography (Washington).
WORLDBANK Data, http://data.worldbank.org (10.04.2015).
Yücel, Fatih (2006), Dış Ticaretin Belirleyicileri Üzerine Teorik Bir Yaklaşım, Sosyo-Ekonomi Dergisi, 15 (2): 47-68.