HİSSE SENETLERİNDEN OLUŞTURULAN PORTFÖYÜN RİSKE MARUZ DEĞERİNİN HESAPLANMASI

Bu çalışmanın amacı BIST-100 Endeksinden seçilen hisse senetleri oluşturulan portföyün toplamrisklerinin ölçülmesi ve toplam risklerinin sistematik ve sistematik olmayan risk bileşenlerine ayrılmasıdır.Çalışmada her hangi bir menkul kıymetin beklenen getirisi ile riski arasındaki ilişkiyi göstermeye çalışanSermaye Varlıklarını Fiyatlandırma Modeli kullanılmıştır. Model toplam risklerin sistematik ve sistematikolmayan riskler olarak ayrıştırılması açısından yatırımcılara önemli bir yol göstericidir. Çalışmada BIST-100Endeksinde yer alan 30 adet hisse senedinden varsayımsal bir portföy oluşturulmuştur. Hem oluşturulanportföyün hem de portföyü oluşturan hisse senetlerinin riskleri ölçülmüş daha sonra ölçülen riskler bileşenlerineayrılmıştır. Ayrıca portföyün ve portföydeki hisse senetlerinin riske maruz değerleri hesaplanmış ve riskemaruz değerlerde risklerine göre bileşenlerine ayrılmıştır. Çalışma ile yatırımcıların karşılaşabilecekleri risklerve bu risklerin bileşenleri varsayımsal bir portföy üzerinden gösterilmeye çalışılmıştır. Sonuç olarak, doğruyatırım tercihlerinin yapılabilmesi için oluşturulacak portföylerdeki risk yapısı ve riskin bileşenlerinintahminlenmesinin önemi vurgulanmıştır.

Calculation of Value at Risk to the Share Portfolio

The purpose of this study is to measure the total risks of the portfolio formed from the BIST-100 Index and to allocate the total risks to the systematic and non-systematic risk components. In this study, Capital Asset Pricing Model which tries to show the relationship between the expected return and risk of any securities is used. The model is an important guide for investors in separating total risks as systematic and non-systematic risks. In the study, a hypothetical portfolio was formed from 30 stocks in the BIST-100 Index. In this study, the risks of both the generated portfolio and the stocks that make up the portfolio are measured and then the risks measured are divided into their components. In addition, the risk exposure values of the portfolio and the stocks in the portfolio are calculated and divided into the components according to the risks at the value at risk. With this study, the risks of investors and the components of these risks are tried to be shown through a hypothetical portfolio. As a result, the importance of risk structure and the estimation of the components of the risk is emphasized in the portfolios to be formed in order to make the right investment preferences.

PDF

___

Akkaya, G. C., Güney, S., Mocan, S., & Tezcan, Ö., 2012. Enerji ve banka sektörlerine ait hisse senetleri üzerinde risk ayrıştırma çalışması. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi. 1 (1), ss. 9-23. http://eyad.mu.edu.tr/index.php/eyad/article/view/10 (erişim tarihi, 30.07.2019).
Alp, A., ve Bilir, H., 2016. Beta calculation and robust regression methods: an example from the İstanbul stock exchange. International Research Journal of Marketing and Economics. 2 (11), ss. 43-54, https://www.academia.edu/19348985/Beta_Calculatıon_And_Robust_Reg ressıon_Methods_An_Example_From_The_Istanbul_Stock_Exchange1, (erişim tarihi, 30.07.2019).
Avşarlıgil, N., Demir, Y., & Doğru, E., 2015. Riske maruz değer ölçüm yöntem aracılığı ile BİST' de işlem gören spor kulüpleri üzerine bir uygulama. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 16 (1), ss. 81-107, http://sbd.ogu.edu.tr/makaleler/5-%20SBD%20Riske %20Maruz%20De%C4%9Fer.pdf, (erişim tarihi, 30.07.2019).
Campbell, J. Y., Lettau, M., Malkiel, B. G., & Xu, Y. 2001. Have individual stocks B-become more volatile? An empirical exploration of idiosyncratic risk. Journal of Finance. 56, pp. 1-43, https://rady.ucsd.edu/faculty/directory/valkanov/pub/classes/mfe/docs/Campbell_etal_JoF _2000.pdf, (erişim tarihi, 30.07.2019).
Cihangir, M., Güzeler, A. K. ve Sabuncu, İ., 2008. Optimal Portföy Seçiminde Konno-Yamazaki Modeli Yaklaşımı ve İMKB Mali Sektör Hisse Senetlerine Uygulanması. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 10 (3), ss. 125-141. https://dergipark.org.tr/download/article-file/287429, (erişim tarihi, 30.07.2019).
Çekici E. M., 2017. Parametrik Rmd (VaR) İncelemesi: Bist’te İşlem Gören Sigorta Şirketleri Üzerine Bir Araştırma. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi. 12 (48), ss.217-225, https://dergipark.org.tr/download/article-file/333430, (erişim tarihi, 30.07.2019).
Dalgıç, C., 2011. Risk Bileşenleri Analizi: IMKB’de bir uygulama. Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Davidovic, M. ve Zelenovic, V., 2013. Management of investment portfolio idiosyncratic risk. Journal Of Engineering Management And Competitiveness. 3 (2), pp. 85-89. http://www.tfzr.rs/jemc/files/Vol3No2/V3N22013-09.pdf, (erişim tarihi, 30.07.2019).
Demireli, E. ve Taner, B., 2009. Risk Yönetiminde Riske Maruz Değer Yöntemleri ve Bir Uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 14 (3), ss. 127- 148. https://dergipark.org.tr/download/article-file/194631, (erişim tarihi, 30.07.2019).
Doff, R., 2008. Defining and measuring business risk in economic-capital framework. The Journal of Risk Finance. 9 (4), pp. 317-333 https://www.researchgate.net/publication/46546644_ Defining_and_measuring_business_risk_in_an_economic-capital_framework, (erişim tarihi, 30.07.2019).
Doğukanlı, H., Acavracı, S. K., & Kandır, S. Y., 2002. İMKB mali sektör şirketlerinin sistematik ve sistematik olmayan risklerinin incelenmesi. İMKB Dergisi. 6 (24), ss. 1-15.
Ege, İ., Coşkun, D., & Topaloğlu, E. E., 2010. Finansal varlık fiyatlama modelinin Türk bankacılık sektöründe test edilmesi. Mali Ufuklar Dergisi. 46 (1), ss. 57-63. http://www.mersinsmmmo.org.tr/FileHandler.ashx?id=4546395c-57f3-4ca2-b5bcd049e4c8b0d2. (erişim tarihi, 30.07.2019).
Ekenel, Ö., 2009. Bankacılıkta Risk Yönetimi ve Türk Bankacılık Sektöründeki Uygulamaları. Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Eser, Ö., 2010. Piyasa Riski Ölçümü Olarak Riske Maruz Değer ve Hisse Senedi Portföyleri İçin Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Kadir Has Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Gökgöz, E., 2006. Riske Maruz Değer (VaR) ve Portföy Optimizasyonu. Sermaye Piyasası Kurulu Yayınları, Yayın No: 190, 2006
Hallerbach, W.G., 2002. Decomposing portfolio value-at-risk: a general analysis. The Journal of Risk. 5 (2), pp. 1-18. https://www.researchgate.net/publication/2354190_Decomposing_ Portfolio_Value-at-Risk_A_General_Analysis, (erişim tarihi, 30.07.2019).
Kayahan, C. ve Topal, Y., 2009. Tarihsel Riske Maruz Değer Finansal Riskleri Hesaplamada Yeterli Midir? Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 14 (1), ss.179-198. https://dergipark.org.tr/download/article-file/194692. (erişim tarihi, 30.07.2019).
Khan, M. M. ve Akbar, M. I., 2013. The impact of political risk on foreign direct investment. International Journal of Economics and Finance. 5 (8), pp. 147-156. https://mpra.ub.unimuenchen.de/47283/1/MPRA_paper_47283.pdf. (erişim tarihi, 30.07.2019).
Kırlı, M., 2006. Halka açık olmayan şirketlerde sistematik risk ölçütü beta katsayısının tahmin edilmesi. Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi. 13 (1), ss. 121-134.
https://www.researchgate.net/publication/323555231_Halka_Acik_Olmayan_Anonim_Sirketlerde_S istematik_Risk_Olcutu_Beta_Katsayisinin_Tahmin_Edilmesi_Turizm_Sektoru_Uygulama si. (erişim tarihi, 30.07.2019).
Konuralp, G., 2005. Sermaye Piyasaları, Analizler, Kuramlar ve Portföy Yönetimi. İstanbul: Alfa Basım.
Korkmaz, T. ve Ceylan, A., 2006 Sermaye Piyasası ve Menkul Kıymet Analizi. 3. Baskı Bursa: Ekin Kitabevi
Köseoğlu, S. D., 2010. 1997-2010 dönemi Türk bankacılık sektörü risk analizi. Niğde Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi. 3 (2), ss. 119-134. http://iibfdergi.nigde.edu.tr/article/view/5000066553/ 5000061977. (erişim tarihi, 30.07.2019).
Mandacı, P., 2003. Türk bankacılık sektörünün taşıdığı riskler ve finansal krizi aşmada kullanılan risk ölçüm teknikleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 5 (1), ss. 67- 84. (erişim tarihi, 30.07.2019).
Morck, R., Yeung, B., & Yu, W., 2000. The information content of stock markets: Why do emerging markets have synchronous stock price movements. Journal of Financial Economics, 58, pp. 215–260. https://www.ssrn.com/abstract=194530. (erişim tarihi, 30.07.2019).
Odabaşı, O., 2002.İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda betaların değişkenliği üzerine bir inceleme. İMKB Dergisi. 6 (24), ss. 17-34.
Sayım, F. ve Aydın, V., 2011. Hizmet sektörü özellikleri ve sistematik olmayan risklerin sektör menkul kıymetleri ile etkileşimine dair teorik bir çalışma. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 29 (1), ss. 245-262. https://dergipark.org.tr/download/article-file/55689. (erişim tarihi, 30.07.2019).
Sevinç, E., (2007). IMKB-30 Endeksinde Yer Alan Menkul Kıymetlerden Ortalama-Varyans Modeline Göre Optimal Portföy Oluşturulması Ve Riske Maruz Değer Yaklaşımıyla Portföy Riskinin Hesaplanması. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Sümer, K. K. ve Hepsağ A., 2007. Finansal Varlık Fiyatlama Modelleri Çerçevesinde Piyasa Risklerinin Hesaplanması: Parametrik Olmayan Yaklaşım. Bankacılar Dergisi, 1 (62), ss. 3-25. https://www.tbb.org.tr/Dosyalar/Arastirma_ve_Raporlar/finansalvarlik.pdf. (erişim tarihi, 30.07.2019).
Taş, O. ve İltüzer, Z., 2008. Monte Carlo Simulasyon Yöntemi İle Riske Maruz Değerin İMKB 30 Endeksi ve DİBS Portföyü Üzerinde Bir Uygulaması. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 23 (1), ss. 67-87. https://iibfdergi.deu.edu.tr/index.php/cilt1- sayi1/article/view/232. (erişim tarihi, 30.07.2019).
Türker, H., (2009). Riske Maruz Değer (Value At Risk) ve Stres Testi: Global Finansal Kriz Sonrası Etkinliklerinin Değerlendirilmesi. Araştırma Raporu. SPK Yayınları. http://www.spk.gov.tr/ SiteApps/Yayin/YayinGoster/1014. (erişim tarihi, 30.07.2019).
Usta, Ö. ve Demireli, E., 2010. Risk Bileşenleri Analizi: İMKB’de Bir Uygulama. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi. 6 (12), ss. 25-36. http://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex1423937074.pdf. (erişim tarihi, 30.07.2019).
Yıldırım, N. ve Gökpınar, F. 2012. Bazı Normallik Testlerinin 1.Tip Hataları ve Güçleri Bakımından Kıyaslanması, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 16-1( 2012), 109-115, https://dergipark.org.tr/download/article-file/193925. (erişim tarihi, 30.07.2019).
Yılgör, A. G., (2001). Kasım ve Şubat Krizlerinin Sistematik Risk Üzerindeki Etkisi. V. Türkiye Finans Eğitimi Sempozyumu. Balıkesir Üniversitesi Bandırma İİBF, Bandırma. 11-14 Kasım.
Yücel, A., (2003). Bankacılık Sektöründe Risk Ölçümü ve Yönetimi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
Wurtz, D and Katzgraber, H G., 2010. Precise Finite-Sample Quantiles of the Jarque-Bera Adjusted Lagrange Multiplier Test, ETH Econohysics Working and White Papers Series, No. 2009- 02. https://www.rmetrics.org/sites/default/files/2009-02-jarqueberaTest.pdf. (erişim tarihi, 30.07.2019).