Dünya Bankası'nın Küresel Pazar İçin Yeni Startejisi: Yönetişim

"Yönetişim", Dünya Bankası'nın 1989'da Afrika'da varolan durumu bir "yönetişim krizi" olarak tanımlamasından sonra güncelleşen ve diğer uluslararası finans kuruluşlarınca da benimsenen bir kavram oldu. Bu tarihten itibaren, yönetişim kavramı gerek ulusal gerekse uluslararası karar alma süreçlerinde "demokratik" mekanizmaların yaşama geçirilmesini destekleyen bir politikanın "adı" gibi değerlendirilmeye başlandı. Yönetişimin temel unsurları olarak "şeffaflık", "hesap verme", "hukuk devleti", "katılım" gibi değerler ön plana geçirildi ve hem ulusal hem de uluslararası politikaların bu kavramlar etrafında yeniden biçimlendirildiği düşüncesi yaygınlaştı. Bu makalede, yönetişimin bu kavramlaştırılma biçiminin tamamen bir "retorik" olduğu ve bu retoriğin, gelişmekte olan ülkelerin uluslararası finans kuruluşları aracılığıyla, küresel kapitalist pazara daha fazla bağımlı kılınmasını meşrulaştırdığı tezinden hareket edilmektedir. Makale, Dünya Bankası'nın yönetişim ve sivil toplum projesiyle sınırlı olacak bir şekilde, yönetişimin bu gözden ırak kılınmaya çalışılan boyutunu bir nebze olsun aydınlatmaya çalışmaktadır.

World Bank's New Strategy for the Global Market: Governance

"Governance" has become a widely used concept especially by international finance institutions after the World Bank has characterized the current situtation in Africa as a "crisis of governance" in 1989. From that date on, the concept of governance has been appreciated as the "name" of a politics which supports the "democratic" decision making process both at the national and the international levels. Values such as "transparency", "accountablity", the rule of law" and "participation" become prevalent as the primary elements of governance and the thought that both national and international politics have been shaped around these concepts gained dominance. In this article, it is asserted that the conceptualization of governance in that way is nothing but a "rethoric" which legitimizes rendering the developing countries more dependent on the global capitalist market by international financial institutions. This article limits itself with the World Bank's governance and civil society project and tries to shed light on this hidden aspect of governance.

PDF

___

BELLO, Walden (1994), Dark Victory: The United states, Structural Adjustment and Global Poverty (USA: Pluto Press) (Türkçesi: Karanlık Zafer (1998), çev. Fikret Başkaya, Ankara: İmge Yayınevi).
BELLO, Walden/CUNNINGHAM, Shea (2001), "The World Bank and The IMF," (http:/www.zmag.org/theWorld Bank and The IMF.htm).
CERNEA, Micheal M. (1988), "Nongovernmental Organizations and Local Development," World Bank Discussion Paper, (Washington D.C.: World Bank).
CHOSSUDOVSKY, Michel (1999), Yoksulluğun Küreselleşmesi (İstanbul: Çivi Yazıları) (Çev. N. Domaniç).
CLARK, John (1996). Kalkınmanın Demokratikleşmesi: Gönüllü Kuruluşların Rolü (Ankara: Türkiye Çevre Vakfı Yayını) (çev. S. Ural).
CLARK, John (2002), "The Role of Nongovernmental Organizations in Development: The Case of the World Bank;" (http://www.worldbank.org/html/extdr/pb/pbcivilsociety)
FOX, Jonathan A./BROWN, David (1998), "Introduction," FOX, Jonathan A./BROWN, David (eds), The Struggle for Accountability: The World Bank, NGOs, and Grassroots Movements (Cambridge: MIT Press).
GILL, Stephen (2001), "The Constitution of Global Capitalism,"(http://www.globalsite.co.uk).
GWIN, Catherine (1994), U.S. Relations with the World Bank, 1945-1992 (Washington D.C.: The Brookings Institution).
HARDT, Micheal/NEGRİ, Antonio (2001), İmparatorluk (İstanbul: Ayrıntı Yayınları) (çev. A. Yılmaz).
HAYTER, Teresa/WATSON, Catharine (1985), Aid: Rhetoric and Reality (Londra: Pluto Press).
İNSEL, Ahmet (2001), "Yönetişim İdeolojisi," Radikal İki (23 Eylül).
LESLIE, Winsome J. (1987), The World Bank and Structural Transformation in Developing Countries: The Case of Zaire (Londra: Lynne Rienner Publishers).
NELSON, Paul (2000), "Whose Civil Society? Whose Governance? Decion Making and Practice in the New Agenda at the Inter-American Development Bank and the World Bank," Global Governance, 6/4: 405-432.
NELSON, Paul J. (1995), The World Bank and Non-Governmental Organizations: The Limits of Apolitical Development (Londra: MacMillan Press).
OYAN, Oğuz (2001), "Üst Kurullar Kimin İçin Önemli?" İnadına, 1.
PAGDEN, Anthony (1998), "The Genesis of 'Governance' and Enlightenment Conceptions of the Cosmopolitian World Order," International Social Sicences Journal, 50/155: 7-16.
PETRAS, James (2002), "Emperyalizmin Kokusu," Cosmopolitik, 2: 160-176.
RAY, Kiely (1998), "NeoLiberalism Revised? A Critical Account of World Bank Concepts of Good Governance and Market," Capital and Class, 64: 63-89.
SALMEN, Lawrence F./EAVES, A. Paige (1991), "Interactions Between Nongovernmental Organizations, Governments, and the World Bank: Evidence from Bank Projects," PAUL, Samuel/ISRAEL, Arturo (eds), Nongovernmental Organizations and the World Bank: Cooperation for Development (Washington, D.C.: World Bank).
ŞENSES, Fikret (2001), Küreselleşmenin Öteki Yüzü: Yoksullaşma (İstanbul: İletişim Yayınları)
TATAR-PEKER, Ayşe (1996), "Dünya Bankası: 'Büyüme' Söyleminden 'İyi Yönetme' Söylemine," Toplum ve Bilim, 69: 6-61.
TMMOB (2001), Emek Politikaları Sempozyumu (Bildiri Metinlerini İçeren Kitap).
UNDP (1993), Human Development Report 1993 (New York: United Nations)
VRIES, Barend A. (1987), Remarking the World Bank (Washington: Seven Locks Press).
WADE, Robert (2001), "Showdown at the World Bank," New Left Review, 7: 124-138.
WALD (2001), Sivil Toplum Örgütleri: Neoliberalizmin Araçları mı, Halka Dayalı Alternatifler mi? (İstanbul: Dünya Yerel Yönetim ve Demokrasi Akademisi (WALD) Yayını) (çev. I. Ergüden).
WALLERSTEIN, Immanuel (2000), Bildiğimiz Dünyanın Sonu (İstanbul: Metis yayınları) (çev. T. Birkan).
WORLD BANK (1989a), Sub-saharan Africa: from Crisis to Sustainable Development (Washington D.C.: World Bank).
WORLD BANK (1989b), Operational Directive 14.70: Involving NGOs in Bank-Supported Activities (Washington D.C.: World Bank).
WORLD BANK (1990), How the World Bank Works with Nongovernmental Organizations? (Washington D.C.: World Bank).
WORLD BANK (1992), Governance and Development (Washington D.C.: World Bank).
WORLD BANK (1996a), The World Bank's Partnership with Nongovernmental Organizations, Poverty and Social Policy Department, (Washington D.C.: World Bank).
WORLD BANK (1996b), The World Bank Participation Sourcebook (Washington D.C.: World Bank).
WORLD BANK (1997), The State In a Changing World, World Development Report 1997 (Washington D.C.: World Bank).
WORLD BANK (1999), Nongovernmental Organizations in World Bank-Supported Projects (Washington D.C.: World Bank).
WORLD BANK, (2002a) "Key Concepts",(http://www.worldbank.essd/essd.nsf)
WORLD BANK, (2002b), "Nongovernmental Organizations in World Bank-supported Projects: A Review;" (http://www.worldbank.org/oed/oeddoclib.nsf).
WORLD BANK, (2002c), "World Bank and Civil Society), (http://www.worldbank.org/html/extdr/pb/pbcivilsociety.htm).
ZABCI, Filiz Çulha (2000), "Devlet Dışı Örgütler: Tanımlayıcı Bir Çerçeve," Kültür ve İletişim, 3/2:99-127.