Pelin Erdal AYTEKİN

Zeki Demirkubuz Sinemasında Şiddet: Masumiyet ve Kader

Bu çalışma Zeki Demirkubuzun şiddet olgusunu anlama ve aktarma biçimini ele almaktadır. Çalışmanın amacı sinema anlatısını yalnızca şiddeti anlamak için araç olarak kullanmak değil, daha çok sinema anlatısıyla kurulan tekil, küçük ve anlamsız hayatların eşliğinde şiddetin dönüştürdüğü dünyanın anlaşılabilir kılınabilmesidir. Bu amaç doğrultusunda, Demirkubuzun şiddeti bir insanlık hali olarak konumlandırdığı Masumiyet (1997) ve Kader (2006) filmlerindeki şiddet olgusu detaylı bir film analizi ile bahsi geçen sorunsal bağlamında tanımlanmaya çalışılmaktadır. Demirkubuzun Kader ve Masumiyet filmlerinde yarattığı sinematografik dil auteur eleştirisine göre incelenmiş; bu inceleme mizansen eleştirisiyle desteklenerek Demirkubuz sinemasında şiddetin farklılaşan görünümleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışma, Demirkubuzun anlatılarında yarattığı karakter atmosferinin etkisiyle Türkiye sineması içerisinde şiddeti görünür hale getiren önemli yönetmenler arasında bulunduğunu ortaya koymaktadır. Demirkubuzun hayata yenilmiş ve kadere boyun eğmiş karakterlerinin şiddet olgusunu açık bir biçimde gözler önüne seren bir özellik taşıdığı gözlemlenmektedir.

Violence in Zeki Demirkubuz s Cinema: Innocence and Destiny

This article focuses on how Zeki Demirkubuz approaches to the phenomenon of violence in his movies. The study aims at making the world transformed by violence comprehensible, rather than using the film narrative only as a means to discover the concept of violence. The phenomena of violence in Innocence (1997), in which Demirkubuz views violence as a way of human nature , and Destiny (2006) are subjected to detailed film analysis The cinematographic language created by Demirkubuz in the above mentioned movies is examined through auteur analysis. The diversifying appearances of violence in Demirkubuz s movies are revealed by an analysis informed by mise-en-scene criticism. Thus, the article suggests that Demirkubuz, is one of the significant directors of Turkish cinema who make violence visible through the atmosphere he creates with his characters. It is observed that Demirkubuz s embittered and resigned characters unfold the phenomenon of violence in the movies analysed.

PDF

___

ARENDT, H. (2014) Şiddet üzerine. İstanbul: İletişim Yayınları.
BALIBAR, E. (2014) Şiddet ve siyaset: bazı sorular. BALIBAR, E., İNSEL, A. ve SELEK, P. (der.) içinde. Şiddet, siyaset ve medenilik. İstanbul: İletişim Yayınları, s.57-80.
BAUDRILLARD, J. (2008) Tüketim toplumu. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
BAUMAN, Z. (2005) Bireyselleşmiş toplum. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
BENJAMIN, W. (2010) Şiddetin eleştirisi üzerine. ÇELEBİ, A. (der.) içinde. Şiddetin eleştirisi üzerine. İstanbul: Metis Yayınları, s.19-43.
CONNELL, R. W. (1998) Toplumsal cinsiyet ve iktidar. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
COPET-ROUGIER, E. (1989) "Le Mal Court": başsız bir toplumda görünen ve görünmeyen şiddet-kamerun'daki mkakoklar. RICHES, D. (der.) içinde. Antropolojik açıdan şiddet. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, s.69-93.
COVER, R. (2010) Şiddet ve söz. ÇELEBİ, A. (der.) içinde. Şiddetin eleştirisi üzerine. İstanbul: Metis Yayınları, s.175-214.
DERRIDA, J. (2010) Yasanın gücü: otoritenin mistik temeli. ÇELEBİ, A. (der.) içinde. Şiddetin eleştirisi üzerine. İstanbul: Metis Yayınları, s.43-134.
ERGÜDEN, I. (2014) Örnek bir şiddet mekânı: hapishane. Cogito Dergisi, 6-7, s.109- 117.
ERTEN, Y. ve ARDALI, C. (2014) Saldırganlık, şiddet ve terörün psikososyal yapıları. Cogito Dergisi, 6-7, s.143-165.
FREUD, S. (2009) Uygarlığın huzursuzluğu. İstanbul: Metis Yayınları.
GÜRLE, M. (2012) Masumiyet ve kader: oyalanmanın estetiğine dair. ARSLAN, U. T. (der.) içinde. Bir kapıdan gireceksin: Türkiye sineması üzerine denemeler. İstanbul: Metis Yayınları, s.31-45.
İSKENDER, K. (2014) Beş dakika delikanlı olmanın dayanılmaz sıkıcılığı. Cogito Dergisi, 6-7, s.297-299.
KARACA, N. B. (2001) İdeal iyiliğin yolu kötülüğü anlamaktan geçiyor. Aksiyon Dergisi, 363. 17 Kasım 2001. [Çevrimiçi]. http://www.aksiyon.com.tr/nihal- bengisu-karaca/ideal-iyiligin-yolu-kotulugu-anlamaktan-geciyor_508253 [Erişim tarihi: 28.01.2015].
LORENZ, K. (2008) İşte insan: saldırganlığın doğası üzerine. İstanbul: Cumhuriyet Yayınları.
PARKIN, D. (1989) Şiddet ve irade. RICHES, D. (der.) içinde. Antropolojik açıdan şiddet. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, s.249-271.
RICHES, D. (1989) Şiddet olgusu. RICHES, D. (der.) içinde. Antropolojik açıdan şiddet. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, s.10-42.
SOFSKY, W. (2009) Dehşetli zamanlar: amok, terör, savaş. İstanbul: İletişim Yayınları.
SOMERSAN, S. (2014) Şiddetin iki yüzü. Cogito Dergisi, 6-7, s.41-51.
SUNER, A. (2006) Hayalet ev: yeni Türk sinemasında aidiyet, kimlik ve bellek. İstanbul: Metis Yayınları.
WILLIAMS, R. (2011) Anahtar sözcükler. İstanbul: İletişim Yayınları.
Anonim (2014) Şiddet Üzerine Bildiri. Cogito Dergisi, 6-7, s.37-41.
WOLLEN, P. (2004) Sinemada göstergeler ve anlam. İstanbul: Metis Yayınları.