Veli DUYAN, Cengiz KILIÇ, Merve Deniz PAK GÜRE

Manevi İyilik Hali Envanteri’ni Türkçeye Uyarlama Çalışması

Manevi iyilik hali, bireyin manevi olarak önem verdiği ilahi değerlerin, toplum ve kendisi ile tutarlı ve dengeli bir bütünleşme içerisinde olması anlamında kullanılan bir kavramdır. Manevi iyilik hali dinî bilimler, psikoloji, felsefe ve sosyal hizmet gibi pek çok disiplin tarafından ilgi duyulan ve çalışmalar gerçekleştirilen bir alandır. Manevi iyilik halinin değerlendirilmesine ilişkin gerek nitel gerekse nicel ölçme ve değerlendirme araçlarına gereksinim duyulmaktadır. Bu çalışmada manevi iyiliği çok boyutlu olarak değerlendirmeyi sağlayan ve Ingersoll tarafından 1995 yılında geliştirilen Manevi İyilik Hali Envanteri’nin (MİHE) Türkçe sürümünün geçerlik ve güvenirlik düzeyinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma, üniversite öğrencisi olan ve %64’ü kadınlardan oluşan 513 kişi ile gerçekleştirilmiştir. MİHE’nin orijinal yapısının doğrulanıp doğrulanmadığının belirlenmesi amacıyla çalışma grubundan elde edilen verilere doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda ki-kare ve serbestlik derecesi değerlerinde 3907,17 ve sd=2,84 oranı elde edilmiştir. Bu kapsamda belirlenen model ile veri arasındaki uyum, mükemmel uyuma karşılık gelmektedir. Sonuç olarak manevi iyilik halini ölçmek amacıyla geliştirilen MİHE’nin Türkçe sürümünün maddelerinin istenen özelliklere sahip olduğu, güvenirliğinin ve geçerliğinin yüksek bulunduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Maneviyat, Manevi İyilik Hali, Geçerlik ve Güvenirlik, Envanter, Ölçek Uyarlama

The Turkish Adaptation of the Spiritual Wellness Inventory

Spiritual wellness is defined as the individual’s consistent and balanced integration with divine values, society, and himself/herself. Spiritual wellness is an area of interest and studies carried out by many disciplines like religious sciences, psychology, philosophy, and social work. There is a need for both qualitative and quantitative measurement and evaluation tools to evaluate spiritual wellness. This study aims to determine the validity and reliability level of the Turkish version of the Spiritual Wellness Inventory developed by Ingersoll (1995), which allows evaluating spiritual wellness multidimensionally. The sample of the study consisted of 513 university students that 64% of whom were females. To determine whether the original structure of the Spiritual Wellness Inventory was confirmed, confirmatory factor analysis was applied to the data obtained from the study group. As a result of confirmatory factor analysis, chi-square and degrees of freedom values were 3907,17 and sd=2,84. The fit between the model determined in this context, and the data corresponds to an excellent fit. As a result, it was determined that the Turkish version of the Spiritual Wellness Inventory items had the desired properties, and its reliability and validity were high.

Keywords:

Spirituality, Spritual Wellness, Validity and Reliability, Inventory, Scale Adaptation,

PDF

___

Acar, Hatice. “Manevi İyi Oluş ile Dindarlık Arasındaki İlişki Üzerine Bir Değerlendirme,” Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 18:2 (2014), ss.391-412.
Altuntaş, Semra ve Sevde Düzgüner. “Duygusal Özgürleşme Tekniği (EFT) ile Destek Alan Kadınlarda Bireysel, Sosyal ve Manevi Değişim Üzerine Nitel Bir Araştırma,” Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 61:2 (2020), ss.453-492.
Arslan, Hediye ve Şener Dilek Konuk. “Stigma, Spiritüalite ve Konfor Kavramlarının Meleis’in Kavram Geliştirme Sürecine Göre İrdelenmesi,” Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2:1 (2009), ss.51-58.
Ay, Semra ve diğerleri. “The Psychometric Properties of the Turkish Version of the Spiritual Well-Being Scale (FACIT-Sp-12) in Older Adults Living in Nursing Homes,” Anatolian Journal of Psychiatry 19 (2019), ss.22-28.
Bhatti, Mazhar Iqbal, Naila Batool, Muhammad Naveed R Riaz. “Relationship Between Spiritual Wellness and Quality of Life Among University Students,” Pakistan Journal of Psychology 42:2 (2011), ss.55-64.
Childs, Chivonna. “Exploratory Factor Analysis of the Spiritual Wellness Inventory,” Yayımlanmamış Doktora Tezi, Cleveland State University, Ohio, 2014.
Dueck, Alvin. Indigenous Psychology of Spirituality: In My Beginning is My End. New York: Springer Nature, 2020.
Dünya Sağlık Örgütü. “Process of Translation and Adaptation of Instruments.” https://www.who.int/substance_abuse/research_tools/translation/en/ (28.06.2021).
Ekşi, Halil ve Selami Kardaş. “Spiritual Well-being: Scale Development and Validation,” Spiritual Psychology and Counseling 2:3 (2017), ss.73-88.
Ellison, Craig. “Spiritual Well-being: Conceptualization and Measurement,” Journal of Psychology and Theology 11:4 (1983), ss.330-338.
Fisher, John. “Spiritual Health: Its Nature, and Place in the School Curriculum,” Yayımlanmamış Doktora Tezi, Melbourne University, Victoria, 1998.
Howden, Judy. “Development and Psychometric Characteristics of the Spirituality Assessment Scale,” Yayımlanmamış Doktora Tezi, Texas Woman's University, Texas, 1992.
Ingersoll, Elliot. “Construction and Initial Validation of the Spiritual Wellness Inventory,” Yayımlanmamış Doktora Tezi, Kent State University, Ohio, 1995.
Ingersoll, Elliot. “Spiritual Wellness in the Workplace,” Giacalone ve Carole Jurkiewicz (ed.), Handbook of Workplace Spirituality and Organizational Performance (London: Routledge, 2010) içinde, ss.232-242.
Jöreskog, Karl ve Dag Sörbom. Lisrel 8: Structural Equation Modeling with the Simplis Command Language. Hillsdale: Erlbaum Associates Publishers, 1993.
Kasapoğlu, Figen. “Manevi Yönelim Ölçeği’nin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik,” İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 16:3 (2015), ss.51-68.
Kline, Rex. Principles and Practice of Structural Equation Modeling. New York: The Guilford Press, 2005.
National Interfaith Coalition on Aging, Spiritual Wellbeing: A Definition. Athens: NICA, 1975.
Odabaş, Yasemin. “Engelli Çocuk Annelerine Verilen Manevi Bakım Desteğinin Manevi İyilik ve Umut Düzeylerini Arttırmaya Etkisinin Değerlendirilmesi,” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi, Zonguldak, 2020.
Opatz, Joseph. “Stevens Point: a Longstanding Program for Students at a Midwestern University,” American Journal of Health Promotion 1:1 (1986), ss.60-67.
Oxford Dictionary, “Definition of Spirituality.” https://www.lexico.com/definition/spirituality (28.06.2021)
Özdoğan, Öznur. “İnsana Manevi-Psikolojik Yaklaşım,” Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 49:2 (2008), ss.77-102.
Paloutzian, Raymond ve Ellison Craig. Developing a Measure of Spiritual Well-Being. New York: The American Psychological Association, 1979.
Sheldrake, Philip. A Brief History of Spirituality. London: John Wiley & Son, 2009.
Sümbüloğlu, Kadir ve Beyza Akdağ. İleri Biyoistatistiksel Yöntemler. Ankara: Hatipoğlu Yayınları, 2009.
Sümer, Nebi. “Yapısal Eşitlik Modelleri: Temel Kavramlar ve Örnek Uygulamalar,” Türk Psikoloji Yazıları 3:6 (2000), ss.49-73.
Underwood, Lynn ve Jeanne Teresi. “The Daily Spiritual Experience Scale: Development, Theoretical Description, Reliability, Exploratory Factor Analysis, and Preliminary Construct Validity Using Health-Related Data,” Annals of Behavioral Medicine 24:1 (2002), ss.22-33.
Vieira, Armando Luis. Interctive LISREL in Practice. London: Springer, 2011.
World Health Organization. Spiritual Aspects of Health. South-East Asia: WHO Regional Office Press, 1998.