TÜKETİCİNİN VE ÜÇÜNCÜ KİŞİLERİN AYIPLI SATILANIN KULLANILMASI NEDENİYLE ORTAYA ÇIKAN BEDENSEL BÜTÜNLÜK İHLALİ HALİNDE MANEVİ ZARARLARININ TAZMİNİ
Ayıp, genel olarak tüketicinin sözleşme gereği maldan beklediği yararı elde edememesi ya da objektif olarak maldan beklenmesi gereken yararın elde edilememesi ya da vaad edilen niteliklerin bulunamaması halidir. Tüketici ayıplı malı edindiğinde sözleşmeye aykırı ifanın yanında malın kullanılmasına bağlı zararları da doğabilir. Bedensel bütünlük ihlali de tüketicinin ayıplı malı kullanması nedeniyle ortaya çıkması muhtemel zararlardandır. Ayıplı ifa nedeniyle bedensel bütünlük ihlali sadece tüketicide değil; onun yakınlarında da meydana gelebilir. Bedensel bütünlük ihlaline bağlı olarak da tüketicinin ve yakınlarının birbirlerinden bağımsız olarak yaşadıkları sıkıntı nedeniyle manevi zararları doğabilir. Tüketici, satış sözleşmesine göre manevi zararının giderilmesini talep edebilirken; tüketici işlemi niteliğinde olan satış sözleşmesine yabancı olan üçüncü kişi konumundaki tüketicinin yakınları, manevi zararlarının giderilmesini üçüncü kişiyi koruyucu etkili sözleşme kapsamında talep edebilirler. Ayrıca tüketici ile yakınlarının ürün sorumluluğu kapsamında güvenli olmayan ürün nedeniyle de bedensel bütünlük ihlallerine bağlı olarak manevi zararları doğabilir. Güvenli olmayan ürün, piyasaya sürüldüğünde tüketicinin haklı güvenlik beklentisini karşılamayan üründür. Tüketicinin ve üçüncü kişilerin üreticiden talep edecekleri manevi zararlarının hukuki dayanağı tartışmalıdır. Çünkü üreticinin sorumluluğunun hukuki dayanağı tartışmalıdır ve üretici ile tüketici ya da üçüncü kişi arasında sözleşme ilişkisi yoktur.
Compensation Claim of the Consumer and the Legal Dependants as Third Party for Their Non-Pecuniary Damages in case of Personal Injury
Defect is in general described as the case where the consumer cannot have the expected benefit from the good pursuant to the contract or cannot have the benefit which is objectively expected from the good or where the good does not possess the promised qualities. In case of acquisition of a defectivegood, in addition to the breach of the contract, the consumer may incur damages resulting from the use of such good. Personal injury is a possible item of damage that may incur in case of the use of a defective good. Personal injury due to use of non-comforming product may occur not only on the side of consumer, but also at the side of his/her legal dependants. Accordingly, both the consumer and legal dependant, independant of each other, may suffer non-pecuniary damage due to personal injury. The consumer may claim compensation based on the consumer contract; whereas, the legal dependant of the consumer who are foreign to the contract relationship may claim compensation based on the theory of contract with the effect of third party protection. Also, non-pecuniary damage of the consumer and his/her legal dependants may ocur under product liability due to the use of unsafe product. Unsafe product is defined as product that fails to meet with the security expectations of the consumer at the time of placing on the market. The legal ground of the non-pecuniary compensation of the consumer and his/her legal dependants is debated. This debate results from the debate with respect to the legal ground of producer’s liability and a contract relationship between the consumer and his/her legal dependants is non-existent.
___
- AKÇURA KARAMAN, Tuba, Üreticinin Ayıplı Ürünün Sebep Olduğu Zararlar Nedeniyle Üçüncü Kişilere Karşı Sorumluluğu, 1. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2008.
- AKİPEK, Şebnem, Bedensel Zararların Tazmini Kapsamında Tüketici Hukuku Yönünden Ürün Sorumluluğu, Yeni Gelişmeler Işığında Bedensel Zararların Tazmini, Türkiye Barolar Birliği Yayını, Ankara 2016.
- ANTALYA, Gökhan: “Manevi Tazminatın Belirlenmesi ve Manevi Tazminatın Hesaplanması – Türk Hukukunda Manevi Tazminatın İki Aşamalı Olarak Belirlenmesine İlişkin Bir Model Önerisi”, Bahçeşehir Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 11, Sayı. 145, Eylül 2016, s. 35-47.
- ANTALYA, Gökhan: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C.I, 1. Bası, Legal Yayıncılık, İstanbul 2012.
- ARAL, Fahrettin: Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, 2. Bası, Yetkin Yayınları, Ankara 1999.
- ARBEK, Ömer, Ayıplı Mal veya Hizmet Nedeniyle Tüketicinin Uğradığı Zararlardan Sorumluluk, www.e-akademi.org, erişim tarihi: 02.02.2018.
- ATAMER, Yeşim, Haksız Fiillerden Doğan Sorumluluğun Sınırlandırılması (Özellikle Uygun Nedensellik Bağı ve Normun Koruma Amacı Kuramları), Beta Yayın Dağıtım A.Ş., İstanbul 1996.
- ATAMER, Yeşim/ BAŞ, Ece: “Avrupa Birliği Hukuku İle Karşılaştırmalı Olarak 6502 Sayılı Yeni Tüketicinin Koruması Hakkında Kanun Uyarınca Satım Sözleşmesinde Ayıptan Doğan Sorumluluk”, İstanbul Barosu Dergisi, Tüketici Hakları ve Rekabet Hukuku Özel Sayısı 2014, C. 88, Özel Sayı 1, s. 19–60.
- ATLAN, Hülya: “Beden Bütünlüğü İhlalinde Manevi Tazminat Miktarının Belirlenmesi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2016(4) C. 65, s. 2658-2683.
- AYDOĞDU, Murat: Tüketici Hukuku Dersleri, 1. Bası, Adalet Yayınevi, Ankara 2015.
- BAYKAL, Murat, Hukuk-Ekonomi İlişkisi ve Ekonomi Hukuku Üzerine, Ankara Barosu Dergisi, Yıl 66, S.4, Güz 2008.
- BREHM, Roland: Das Obligationenrecht, Die Entstehung Durch unerlaubte Handlungen Art 41–61 OR, Berner Kommentar, Kommentar zum Schweizerischen Privatrecht (Herausgegeben von Hausheer/Walter), 4. Auflage, Stämpfli Verlag, Bern 2005.
- ÇAKIRCA, İrem Seda: “6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Ağır Bedensel Zararlarda Yakınlarının Manevi Tazminat Talebi”, Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Aydın Zevkliler Armağanı Özel Sayısı, 2013, s. 785–807.
- ÇAKIRCA, Seda İrem, Türk Sorumluluk Hukukunda Yansıma Zararı, Vedat Kitapçılık; İstanbul 2012.
- DALCI, Nurcihan: “TBK md. 71 Bağlamında İlaç Üreticisinin Tehlike Sorumluluğu”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Dönem: 2014, Sayı: 114, Ankara.
- DEMİR, Mehmet “İlaç Kullanımı Sonucunda Doğan Zararlardan İlaç Üreticisinin, Eczacının ve Hekimin Sorumluluğu” , Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2010(89).
- EDİS, Seyfullah: Medeni Hukuka Giriş ve Başlangıç Hükümleri, 6. Bası, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara 1997.
- EREN, Fikret: “Kişiye İlişkin Zarar (Ölüm ve Bedensel Zarar), Yeni Gelişmeler Işığında Bedensel Zararların Tazmini”, Türkiye Barolar Birliği, C. I, Ankara 2016, s. 57-76.
- EREN, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 18. Bası, Yetkin Yayınları, Ankara 2015.
- ERLÜLE, Fulya: “6098 sayılı Türk Borçlar Kanununda Beden Bütünlüğünün İhlalinden Doğan Manevi Tazminat Talebi”, Prof. Dr. Cevdet Yavuz’a Armağan, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Özel Hukuk Sempozyumu Özel Sayısı, 2011, s. 143–164.
- FUCHS, Maximilian, Deliktsrecht, SpringerVerlag, Berlin Heidelberg 2009, 7. Auflage.
- GOTTWALD, Vertrag mit Schutzwirkung für Dritte, BGB § 328 Vertrag zugunsten Dritter, Münchener Kommentar zum BGB, 7. Auflage 2016.
- GÜMÜŞ, Mustafa Alper: 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun Şerhi, C. 1, 1. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2016.
- Hamamcıoğlu, Vardar Gülşah, Paket Tur Sözleşmelerinde Tüketicinin Korunması, İÜHFM, C. LXVIII, S. 1-2, Y. 2010.
- HATEMİ, Hüseyin: Borçlar Hukuku Genel Bölüm, Sözleşme Dışı Sorumluluk, C.II, 1. Bası, Filiz Yayınevi, İstanbul 1994.
- HAVUTÇU, Ayşe, 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanunun Konu Bakımından Uygulama Alanı: Özellikle Tüketici İşlemleri Bakımından Kanunun Kapsamı, Terazi Aylık Hukuk Dergisi, Özel Sayı, C. 9, Kasım 2014.
- HAVUTÇU, Ayşe, Türk Hukukunda Örtülü Bir Boşluk Üreticinin Sorumluluğu, Seçkin Yayınevi, Ankara 2005 (Üretici).
- HAVUTÇU, Ayşe: “6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a Göre Ayıplı Mal ve Hizmet Nedeniyle Tüketicinin Tazminat Hakkı (Özellikle Bedensel Zararlar Yönünden), Yeni Gelişmeler Işığında Bedensel Zararların Tazmini, Ankara 2016, C. 2, s. 91-114 (Tüketici).
- HONSELL, Heinrich: Haftplichtrecht, 4. Auflage, SchulthessVerlag, Zürich 2005.
- JANOSCHEK, (Bamberger/ Roth/ Hau/ Poseck), BGB § 328 Vertrag zugunsten Dritter, BeckOK BGB, 43. Edition, Haziran 2017.
- KAPLAN, İbrahim: “Türk ve İsviçre Hukukunda İmalatçının Sorumluluğu”, Adalet Dergisi, 1977.
- KARA, İlhan: “Tüketici Hukuku ve Ticaret Hukukunda Bedensel Zararlar Nedeniyle Tazminat Davaları ve Uygulamaları”, Yeni Gelişmeler Işığında Bedensel Zararların Tazmini, Türkiye Barolar Birliği, C. 2, Ankara 2016, s. 115-132.
- KARAYALÇIN, Yaşar: “Şeref ve Haysiyetin Korunması”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 19, S. 1-4, 1962, s. 251-275.
- KIRCA, Çiğdem, Ürün Sorumluluğu, 1. Baskı, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara 2007.
- KIRCA, Çiğdem: “Manevi Tazminatın Fonksiyonu ve Niteliği”, Yargıtay Dergisi, C. 25, S. 3, Temmuz 1999, s. 242-270.
- KOCAYUSUFPAŞAOĞLU, Necip/ HATEMİ, Hüseyin / SEROZAN, Rona/ ARPACI, Abdülkadir: Borçlar Hukuku Genel Bölüm, Borçlar Hukukuna Giriş- Hukuki İşlem –Sözleşme, Filiz Kitabevi, İstanbul 2010.
- LANGE, Hermann /SCHIEMANN, Gottfried, Schadensersatz, 3. Auflage, Tübingen 2003.
- MEIER, Patrick, Der Verbraucher begriff nach der Umsetzung der verbraucherrecterichtlinie, JuS, Sayı 9, Yıl 2014.
- MICELLI, Thomas, The Economic Approach to Law, Second Edition, California 2009.
- MICKLITZ/PURNHANGEN, § 13 BGB Verbraucher, Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, Band1, 7.Auflage, 2015.
- FTINGER, Karl/STARK, Emil W.: SchweizerischesHaftplichtrecht, Band I, Schulthess, Zürich 1995.
- OĞUZMAN, Kemal/ ÖZ, Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C.2, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2011.
- ÖZ, Turgut, Üreticinin Sorumluluğu, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Temmuz 2007, Sayı 2, s. 7-18.
- ÖZCAN BÜYÜKTANIR, Burcu G./ OKYAR KARAOSMANOĞLU, Dila: “Eczacının 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna Göre Ayıplı İfadan Sorumluluğu”, Ankara Barosu Dergisi, Yıl 74, Sayı 206/4, s. 209-242.
- ÖZEL, Çağlar, Üçüncü Kişinin Uğradığı Zararlar Çerçevesinde Tüketici Kavramı, Yeni Gelişmeler Işığında Bedensel Zararların Tazmini, Türkiye Barolar Birliği, Ankara 2016.
- ÖZEL, Çağlar, Sözleşme Dışı Sorumlulukta Yansıma Zarar ve Giderimine İlişkin Bazı Düşünceler, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 50, S.4, Yıl 2001.
- ÖZEL, Çağlar, Tüketicinin Korunması Açısından Ayıplı Maldan doğan Sorumluluk Kapsamında Yapımcının Sorumluluğu, Prof.Dr. Kemal Oğuzman’ın Anısına Armağan, İstanbul 2000, s. 771-819.
- ÖZEL, Çağlar: Tüketicinin Korunması Hukuku (Tüketici), 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2014.
- ÖZSUNAY, Ergun: “Türk Hukukunda Gerçek Bir Boşluk: Yapımcının Sorumluluğu” (Yapımcının Sorumluluğu), BATİDER, C.X, 1979.
- PETEK, Hasan, İlaç Üreticisinin Sorumluluğu, 1. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2009.
- REY, Heinz: Ausservertraglisches Haftplichtrecht, 3. Auflage, Schulthess, Zurich-Basel 2003.
- SANLI, Kerem Cem, Haksız Fiil Hukukunun Ekonomik Analizi, Hukuk ve Ekonomi Öğretisi, İstanbul 2007.
- SCHWENZER, Ingeborg: Schweizerisches Obligationenrecht Allgemeiner Teil, Sechste Auflage, StämpfliVerlag, Bern 2009.
- SERMİN PAKSOY, Meliha / ARSLAN DEMİR, Üreticinin Sorumluluğun TBK 71 Kapsamında Değerlendirilmesi, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. LXXI, S.2, Yıl 2013, s. 299–316.
- SEROZAN, Rona, Culpa in Contrahendo, Akdin Müspet İhlali ve Üçüncü Kişiyi Koruyucu Etkili Sözleşme Kurumlarının Ortak Temeli: Edim Yükümlerinden Bağımsız Borç İlişkisi, Mukayeseli Hukuk Araştırmaları Dergisi, Yıl 2, Sayı 3, 1968.
- SEROZAN, Rona: “Manevi Tazminat İstemine Değişik Bir Yaklaşım”, Prof. Dr. Haluk Tandoğan’ın Hatırasına Armağan, Ankara 1990, s. 67–101.
- SEROZAN, Rona: “Parça Borcu – Çeşit Borcu, Aşılması Gereken Bir Ayırım”, Mukayeseli Hukuk Araştırmaları Dergisi (MHAD) 1969, Yıl 3, Sayı 5, s. 211–238.
- SHAVELL, Steven, Foundations of Economic Analysis of Law, London 2004.
- TANDOĞAN, Haluk, Mukayeseli Hukuk, Hususiyle Türk-İsviçre ve Alman Hukuku Bakımından Üçüncü Şahsın Zararını Tazmini, Ajans-Türk Matbaası, Ankara 1963.
- TEKİNAY, Selahattin Sulhi/AKMAN, Sermet/ BURCUOĞLU, Haluk/ ALTOP, Atilla: Tekinay Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Filiz Kitabevi, 7. Bası, İstanbul 1993.
- YAVUZ, Cevdet: Borçlar Hukuku Dersleri, Özel Hükümler, Beta Yayınları, İstanbul 2010.
- YILDIRIM, Fadıl, Türk Hukukunda İlaç Üreticisinin İlacın Ayıplarından Sorumluluğu, İlaç Hukuku, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi I. Sağlık Hukuku Sempozyumu, 08-09 Mayıs 2009, s.19-36.
- YILMAZ KILIÇOĞLU, Kumru: “Kişilik Hakkının İhlalinde Manevi Tazminat”, Terazi Hukuk Dergisi, Sayı 115, Mart 2016, s. 39-55.
- YILMAZ, Halil/ KÜTÜK, Ahmet: Yargıtay 4. Hukuk Dairesi Emsal Kararları 1998–2002, Adil Yayınevi, Ankara 2002.
- ZEVKLİLER, Aydın / ÖZEL, Çağlar, Tüketicinin Korunması Hukuku, Seçkin Yayınevi, Ankara 2016.
- ISSN: 1301-1308
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Başlangıç: 1943
- Yayıncı: Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
AİLE KONUTU: KAVRAM, ÜZERİNDEKİ HAKLAR VE KORUNMASI
MÜLTECİ HUKUKUNDA MAHKEMELER ARASI TRANSNASYONAL İLETİŞİM VE BU İLETİŞİMİN TÜRK HUKUKUNDAKİ YERİ
TİCARÎ İŞLETME DEVRİNDE PASİFLERİN İNTİKALİ
ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARI IŞIĞINDA BİREYSEL BAŞVURU HAKKININ KÖTÜYE KULLANILMASI YASAĞI