PROTECTION OF REFUGEES’ RIGHTS ARISING OUT OF THE INTERNATIONAL PROTECTION PROCEDURE FROM THE VIEW OF TURKISH CONSTITUTIONAL COURT’S INDIVIDUAL APPLICATION DECISIONS

Turkey, particularly due to the political circumstances of its eastern neighbours, has always been an asylum state. Currently, asthe primary asylum country for refugees with more than 3.5 million Syrians in its territories, the provision of international protection to these refugees in Turkey is vital. The individual application mechanism to the Constitutional Court, as a subsidiary protection mechanism in domestic law, can be crucial in this context. In addition to legislative regulations, especially with this mechanism, constitutional rights that are also applicable to refugees can be realized. Thus, this article has two main aims. The first aim is to address protection of refugees’ rights with respect to the principle of non-refoulement, which finds its place in the Constitutional Court's precedent. In this context, the article examines the interim measures within the framework of article 17 of the Constitution (‘personal inviolability, corporeal and spiritual existence of the individual’) and the final decisions within the scope of article 17, article 19 (‘right to personal liberty and security’) and article 40 (‘protection of fundamental rights and freedoms’). Concordantly, the second aim is to demonstrate the deficiencies particularly in the practice of the Turkish asylum system, which are indicated in these decisions.

Türk Anayasa Mahkemesi’nin Bireysel Başvuru Kararları Işığında Uluslararası Koruma Usulünden Kaynaklanan Mülteci Haklarının Korunması

Türkiye, özellikle doğusundaki komşu ülkelerin siyasi koşullarından ötürü, her zaman sığınma alan bir ülke olmuştur. Şu anda, kendi topraklarında 3,5 milyondan fazla Suriyeli ile mülteciler için başlıca sığınma ülkesi olan Türkiye'de, bu mültecilere uluslararası koruma sağlanması hayati önem taşımaktadır. İç hukukta ikincil nitelikte bir koruma mekanizması olan Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru, bu bağlamda kritik bir öneme sahip olabilir. Yasal düzenlemelerin yanı sıra, özellikle bu mekanizma ile mültecilere de uygulanabilecek anayasal haklar gerçekleştirilebilir. Bu çerçevede, bu makalenin iki amacı vardır: İlk amaç, Anayasa Mahkemesi’nin içtihadında yerini alan geri göndermeme ilkesi ile bağlantılı olarak mülteci korumasını ele almaktır. Bu kapsamda, makale Anayasanın 17’nci maddesine göre (“kişinin dokunulmazlığı, maddî ve manevî varlığı”) verilen tedbir kararları ile 17’nci madde, 19’uncu madde (“kişi hürriyeti ve güvenliği) ve 40’ıncı maddesine (temel hak ve hürriyetlerin korunması”) göre verilen nihai bireysel başvuru kararlarını incelemektedir. Bu incelemeye paralel olarak makalenin ikinci amacı, Türk sığınma sistemi uygulamasındaki, özellikle bu kararlarda belirtilen, eksikliklerini ortaya koymaktır.

PDF

___

TCC, Enedjan Narmetova[ID] App No 2013/6782 (6 Sep 2013).

TCC, Caceres [ID] App No 2013/1243 (30 Dec 2013).

TCC, Cheishvili[ID] App No 2014/19023 (5 Dec 2014).

Turkish Constitutional Court (‘TCC’) Mohammad Abdul Khaliq[Interim

Decision(‘ID’)] App No 2015/6721 (14 April 2015).

TCC, K.A.[ID] App No 2014/19101 (10 Dec 2014).

TCC, A.D.[ID] App No 2014/19506 (25 Dec 2014).

TCC, M.S.S.[ID] App No 2014/19690 (31 Dec 2014).

TCC, R.B.[ID] App No 2013/9673 (30 Dec 2013).

TCC, A.M.A.A. and J.A.A.A.[ID] App No 2015/3941(27 March 2015).

TCC, D.M.[ID] App No 2015/4176 (17 March 2015).

TCC, Gulistan Ernazarova[ID] App No 2015/508 (16 Jan 2015).

TCC, M.A.[ID] App No 2016/220 (20 Jan 2016).

TCC, Azizjon Hikmatov[ID] App No 2015/18582 (15 Dec 2015).

TCC, R.M.[ID] App No 2015/19133 (16 Dec 2015).

TCC, Farah Abdulhameed Mohammed Ali Al-Mudhafar[ID] App No 2015/13854 (4 Aug 2015).

TCC, Majid Mahmood Ahmed Aljamal[ID] App No 2015/15277 (11 Sep 2015).

TCC, A.A.K.[ID] App No 2015/17761 (2 Dec 2015).

TCC, M.S.S.[ID] App No 2014/19690 (31 Dec 2014).

TCC, R.N.[ID] App No 2015/9291 (4 June 2015).

TCC, Mir Ahmed[ID] App No 2015/8021 (20 April 2015).

TCC, Rıda Boudraa [ID] App No 2013/9673 (30 Dec 2013).

Leyla Dogot [ID] App No 2015/11252 (10 July 2015).TCC, Eiza Kashkoeva[ID] App No 2016/9483 (25 April 2016).

TCC, Z.K.[ID] App No 2017/7042 (5 April 2017).

TCC, I.Z.[ID] App No 2017/9422(11 April 2017).

TCC, Rasul Semenov[ID] App No 2017/10466 (11 May 2017).

TCC, Abdolghafoor Rezaei[ID] App No 2015/17762 (1 Dec 2015).

TCC, Uthman Deya Ud Deen Eberle[ID] App No 2015/16437 (10 Nov 2015).

TCC, K.S.[ID] App No 2015/14566 (4 Sept 2015).

TCC, Z.S. and others [ID] App No 2015/16770 (5 Nov 2015).

TCC, M.A.[ID] App No 2015/16282 (15 Oct 2015).

TCC, Ali Javid[ID] App No 2017/20451 (18 April 2017) .

TCC, H.S.[ID] App No 2016/22512 (2 Nov 2016).

TCC, Y.T.[ID] App No 2016/22418 (1 Nov 2016).

TCC, G.B. and others [ID] App No 2014/19481 (9 Jan 2015).

TCC, I.M.[ID] App No2015/16013 (14 Oct 2015).

TCC, Ilia Karimov[ID] App No 2015/16280 (15 Oct 2015).

TCC, K.L.[ID] App No 2016/4754 (16 March 2016).

TCC, Ahmad Mouaz Kajjouk[ID] App No 2015/17332 (19 Nov 2015).

TCC, F.A. and M.A., App No.2013/655 (20 Jan 2016).

TCC, A.V. and others, App No 2013/1649 (20 Jan 2016).

TCC, K.A. [General Assembly(GA)] App No 2014/13044 (11 Nov 2015).

TCC, Yryskul Beishenaliev, App No 2016/7458 (20 April 2017).

TCC, Arkan Tareq Ali Ali, App No 2016/9485 (26 Nov 2017).

TCC, W.S., App No 2016/5687 (25 Oct 2017).

TCC, A.A. and A.A.[GA] App No 2015/3941 (1 March 2017).

Azizjon Hikmatov, App No 2015/18582 (10 May 2017).

TCC, F.R., App No 2016/4405 (15 Feb 2017).Z.M. and I.M., App No 2015/2037 (6 Nov 2016).

TCC, Rıda Boudraa, App No 2013/9673 (21 Jan 2015).

TCC, I.S. and others, App No 2014/15824 (22 Sep 2016).

TCC, T.T., App No 2013/8810 (18 Dec 2016).

TCC, B.T.[GA] App No 2014/15769 (30 Nov 2017).

TCC, Yusuf Ahmed Abdelazim Elsayad App No 2016/5604 (24 May 2018).

TCC, A.S. App No 2014/2841 (9 June 2016).

Abdolkhani and Karimnia v Turkey App No 30471/08 (ECtHR, 22 Sep 2009).

Chahal v UK App No 22414/93 (ECtHR, 15 Nov 1996).

Charahili v Turkey App No 46605/07 (ECtHR 13 April 2010).

D. and others v Turkey App No 24245/3 (ECtHR, 22 June 2006).

Fozil v Russia App No 74759/13 (ECtHR, 11 Dec 2014).

Ghorbanov and others v Turkey App No 28127/09 (ECtHR, 3 Dec 2013).

Hagyó v Macaristan App No 52624/10 (ECtHR, 23 April 2013).

Hirsi Jamaa v Italy App No 27765/09 (ECtHR, 23 Feb 2012).

Keshmiri v Turkey App No 36370/08 (ECtHR, 13 April 2010).

M.S.S. v Belgium and Greece App No 30696/09 (ECtHR, 21 Jan 2011).

S.A. v Turkey App No 74535/10 (ECtHR, 15 Dec 2015).

Soering v UK App No 14038/88 (ECtHR, 7 July 1989).

Tehrani and others v Turkey App No 32940/08 (ECtHR, 13 April 2010).

Uzun v Turkey App no 10755/13 (ECtHR 30 April 2013).

Yarashonen v Turkey App No 72710/11 (ECtHR, 22 June 2014).

Z.K. and others v Turkey, App No 60831/15 (ECtHR, 7 Nov 2017).

Z.N.S. v Turkey App No 21896/08 (ECtHR, 10 Jan 2010).

Acer Yücel, Kaya İbrahim and Gümüş Mahir (2010), Küresel ve Bölgesel Perspektiften Türkiye’nin İltica Stratejisi, Ankara, USAK.

Algan, Bülent (2014), ‘Bireysel Başvurularda “Açıkça Dayanaktan Yoksunluk” Kriterinin Anayasa Mahkemesi Tarafından Yorumu ve Uygulanması’ AÜHFD, Vol. 63, No. 2, pp. 247-284.

Amnesty International (2015), ‘Europe’s Gatekeeper Unlawful Detentıon and Deportation of Refugees from Turkey’ (16 Dec 2015) accessed 8 Oct 2017.

Aybay, Rona and Kibar Esra Dardağan (2010), Yabancılar Hukuku, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.

Aybay, Rona, ‘Bir İnsan Hakkı Olarak Uluslararası Seyahat Özgürlüğü’, İnsan Hakları Yıllığı, Vol. 1-4, pp. 80-93.

Aydoğmuş A. Yasemin (2017), ‘Türk Hukukunda Geçici Korumadan Yararlananların Sınır Dışı Edilmesi’, Public and Private International Law Bulletin, Vol. 37, No.2, pp. 141-169.

Convention Relating to the Status of Refugees (adopted 28 July 1951, entered into force 22 Apr. 1954) 189 UNTS 137.

CPT/Inf/E (2002) 1- Rev. 2013, ‘Immigration Detention’ accessed April 2018.

Council of Europe, European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms, as amended by Protocols Nos. 11 and 14, 4 Nov 1950, ETS 5.

Çelikel, Aysel and Gelgel, Günseli (Öztekin)(2014), Yabancılar Hukuku, İstanbul, Beta.

Çiçekli Bülent(2009a), Uluslararası Hukukta Mülteciler ve Sığınmacılar, Ankara, Seçkin.

Çiçekli, Bülent (2010), “Mülteci, Sığınmacı ve Göçmenler: Sınıflandırma ve Yasal Statünün Belirlenmesine İlişkin Sorunlar”, Vatandaşlık, Göç, Mülteci ve Yabancılar Hukukundaki Güncel Gelişmeler Uluslararası Sempozyum 15-16 Mayıs 2009, Ankara, Türkiye Barolar Birliği.

Çiçekli, Bülent (2014), Yabancılar ve Mülteci Hukuku, Ankara, Seçkin.

Dalkıran, Müge (2016), ‘Law on Foreigners and International Protection: A Real Shift in Turkey’s Migration Policy?’ Expertbrief Regional Politics accessed 1 June 2018. DGMM, Removal Centres accessed 20 July 2018. DGGM accessed 10 Aug 2018.

Doğru, Osman (2013), Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Rehberi, İstanbul, Legal.

Duffy Aoife (2008), ‘Expulsion to Face Torture? Non-refoulement in International law’, International Journal of Refugee Law, Vol. 20, No. 3, pp. 373-390.

Ekinci, Hüseyin (2013), ‘Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuruda Kabul Edilebilirlik Kriterleri ve İnceleme Yöntemi’ Anayasa Yargısı Dergisi, Vol. 30, pp. 161-197.

Ekinci, Hüseyin and Sağlam, Musa (2014), Sorularla Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru, Ankara, AYM Yayınları.

Ekinci, Hüseyin (2017), 'Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuruda Kabul Edilebilirlik Kriterleri ve İnceleme Yöntemi’, Muharrem İlhan Koç and Recep Kaplan (ed.), Bireysel Başvuru Kabul Edilebilirlik Kriterleri Rehberi, Ankara, Anayasa Mahkemesi Yayınları.

Ekşi Nuray(a), Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Abdolkhani ve Karimnia v. Türkiye Davası Mülteci ve Sığınma Hukuku Açısından Değerlendirme, İstanbul, Beta.

Ekşi, Nuray(2012), Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (Tasarısı), İstanbul, Beta.

EKŞİ Nuray, Yabancılar ve Uluslararası Koruma Hukuku, İstanbul, Beta, 2. Baskı, 2014.aEKŞİ Nuray (2014b), ‘Geçici Koruma Yönetmeliği Uyarınca Geçici Korumanın Şartları, Geçici Koruma Usulü, Sağlanan Haklar ve Geçici Korumanın Sona Ermesi’, İstanbul Barosu Dergisi, Vol. 88, No. 6, pp. 65-89.

Ekşi, Nuray(2014c), 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nda İdari Gözetim, İstanbul, Beta, 2014.

Erdoğan, Mustafa(2011), Anayasa Hukuku, Ankara, Orion. Ergül, Ergin (2012), Sınır Dışı Etme, Geri Gönderme ve Geri Verme, Ankara, Yargı Yayınevi.

Erol, Gonca (2017), “Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuruda “Tedbir”’, TBB Dergisi Vol. 30, pp. 55-88.

EU Council, ‘EU-Turkey Statement’ (18 March 2016) accessed 8 Sep 2016.

European Commission, ‘Implementing the EU-Turkey Agreement–Questions and Answers’ (4 April 2016) accessed 8 Sep 2016.

Fact sheet – Interim measures, ECHR accessed 4 June 2018.

Farmer Alice (2008), ‘Non-Refoulement and Jus Cogens: Limiting AntiTerror Measures that Threaten Refugee Protection’, Georgetown Immigration Law Journal, Vol. 23, No. 1, pp. 1-38.

Goodwin-Gill Guy S. and Mcadam Jane (2011), The Refugee in International Law, Oxford, Oxford University Press.

Gören, Zafer (2011), Anayasa Hukuku, Ankara, Yetkin.

Gözler (2015a), Türk Anayasa Hukuku Dersleri, Bursa, Ekin Kitabevi, 18. Baskı, 2015.

Gözler, Kemal (2015b), Anayasa Hukukunun Genel Esasları, Bursa, Ekin Kitabevi.

Gülener, Serdar (2015), ‘Üçüncü Yılında Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru, SETA, No.142, pp.19-22.

Huysal, Burak and Şermet, Begüm (2014), 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Korum Kanunu’nun 57. Maddesi Çerçevesinde Hakkında Sınır Dışı Kararı Alınan Yabancıların İdari Gözetimi, Prof. Dr. Feridun Yenisey’e Armağan, İstanbul, Beta Yayınevi.

Ineli-Ciger Meltem (2017), ‘Protecting Syrians in Turkey: A Legal Analysis’ International Journal of Refugee Law, Vol 29, No 4, pp. 555–579.

Kibar, Esra Dardağan (2014), ‘Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun Sınırdışı Etmeye İlişkin Hükümlerinin Getirdiği Yenilikler’, in Didem Danış ve İbrahim Soysüren (ed.), Sınır ve Sınırdışı, Ankara, NotaBene Yayınları.

Koç, Muharrem İlhan and Kaplan, Recep (ed.) (2017), Bireysel Başvuru Kabul Edilebilirlik Kriterleri Rehberi, Anayasa Mahkemesi Yayınları, Ankara.

Korkut Levent (2008), ‘Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarının Devletlerin Sığınmacıları Sınırdışı Etme Egemen Yetkisine Etkisi: Türkiye Örneği’, Ankara Barosu Dergisi, Vol. 66, No. 4, pp. 20-35.

Kuş, Mustafa(2014), ‘Örnek Uygulamalar Işığında Bireysel Başvuru ve Geleceği’, in Sevtap Yokuş (ed.), Türkiye’de Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru, Ankara, Seçkin.

Lauterpacht Elihu and Bethlehem Daniel (2003), ‘The Scope and Content of the Principle of Non-refoulement’, in E. Feller, V. Türk ve F. Nicholson (ed.), Refugee Protection in Internaional Law: UNHCR’s Global Consultations on International Protection, Cambridge, Cambridge University Press, pp. 87-177.

Öden, Merih (2003), Türk Anayasa Hukukunda Eşitlik İlkesi, Ankara, Yetkin.

Özbek, Nimet (2015), ‘AİHM Kararları Işığında YUKK’nda İdari Gözetimin Uygulandığı Mekânlar Hakkında Ortak Sorunlar’, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, No. 118, pp. 16-50.

Peker Bülent and Sancar Mithat (2002), Mülteciler ve İltica Hakkı: Yaşamın Kıyısındakilere Hoş geldin Diyebilmek, Ankara, İHD Yayınları.

Protocol Relating to the Status of Refugees (entered into force Oct. 4, 1967) 606 UNTS 267.Republic of Turkey, OJ 9 Nov 1982, 17863 accessed 1 June 2018.

Refugee Rights Turkey, ‘A Pressing Need: The Lack of Legal Remedy In Challengıng Material Conditions of Foreigners under Administrative Detention in Turkey’ accessed 20 July 2018.

Republic of Turkey, OJ 3.04.2011, 27894.

Republic of Turkey, OJ 12.07.2012, 28351.

Republic of Turkey, OJ 11.4.2013, 28615.

Republic of Turkey, OJ, OJ, 29.10.2016, 29872.

Republic of Turkey, OJ 22.10.2014, 29153.

Republic of Turkey, repetitive OJ,18.04.2019, 30395.

Republic of Turkey, repetitive OJ, 08.03.2018, 30354.

Shacknove A. E, ‘Who Is a Refugee?’ (1985) Ethics Vol. 95, No. 274-284.

Sağlam, Musa (2013) ‘Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuruda Tedbir Kararı’, HUKAB No. 5, pp. 54-57.

Sargın, Fügen (1998), ‘Türkiye’de Öğrenim Gören Yabancı Öğrencilerin Türkiye’ye Giriş, Türkiye’de İkamet Etme ve Çalışma Hakları’, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, Vol. 7, No. 1-2, pp. 317-354.

Sirmen, Sedat (2009), ‘Yabancıların Türkiye’den Sınırdışı Edilmesine İlişkin Temel Düzenlemeler ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Türkiye Hakkında Verdiği Örnek Kararlar’, Ankara Barosu Dergisi, Vol. 67, No. 3, pp. 29-45.

Soysüren, İbrahim (2014), ‘Yabancıların Sınırdışı Edilmesi: Kavramsal Bir Tartışma ve Alternatif Bir Tanım için Notlar’, in Didem Danış ve İbrahim Soysüren (ed.), Sınır ve Sınırdışı, Ankara, NotaBene Yayınları, pp. 153-181.

Şirin, Tolga (2013), Türkiye’de Anayasa Şikayeti (Bireysel Başvuru), İstanbul, Oniki Levha.

Taneri Gökhan (2012), Uluslararası Hukukta Mülteci ve Sığınmacıların Geri Gönderilmemesi (Non-Refoulement) İlkesi, Ankara, Bilge Yayınevi.

Tanör, Bülent and Yüzbaşıoğlu, Necmi (2014), 1982 Anayasasına Göre Türk Anayasa Hukuku, İstanbul, Beta.

TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu (2012), Edirne, İstanbul ve Kırklareli İllerinde Bulunan Geri Gönderme Merkezleri Hakkında İnceleme Raporu, 24. Dönem (Term), 3. Yasama yılı, accessed 1 April 2018.

Tezcan Durmuş et al. (2014), İnsan Hakları El Kitabı, Ankara, Seçkin.

The DCR/ECRE Desk Research on Application of a Safe Third Country and a First Country of Asylum Concepts to Turkey (May 2016) accessed 10 Oct 2017. ‘Turkey ends state of emergency after two years’ BBC (18 July 2018) accessed 30 July 2018.

Turkish Constitutional Court .

Ulusoy, Orçun. and Kılınç, Utku (2014), ‘Yabancıların Sınırdışı İşlemlerinde AİHM İçtüzük Kural 39 ve Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuru Yolları’, in Didem Danış and İbrahim Soysüren (eds.), Sınır ve Sınırdışı, Ankara, NotaBene Yayınları.

Uluslararası Göç Örgütü (IOM)Yayınları, Uluslararası Göç Hukuku Göç Terimleri Sözlüğü, Richard Perruchoud/Jillyane Redpath Cross (ed.), No.31.

United Nations, General Assembly, A/HRC/23/46/Add.2, ‘Report by the Special Rapporteur on the Human Rights of Migrants, François Crépeau’ accessed 1 April 2018.

UNHCR Turkey: Key Facts and Figures-May 2018 accessed 1 July 2018.

Ural, Sami Sezai (2013), Hak ve Özgürlüklerin Korunması Bağlamında Bireysel Başvuru, Ankara, Seçkin.

Uzun Elif (2012), ‘Geri Göndermeme (Non-Refoulement) İlkesinin Uluslararası Hukuktaki Konumu Üzerine Bir Değerlendirme’, Uluslararası Hukuk ve Politika, Vol. 8, No. 30, pp. 25-58.

Yılmaz Abdülhalim (2014), ‘Türkiye’de Yabancıların Sınırdışı Edilmesi: Uygulama ve Yargısal Denetim’, in Didem Danış and İbrahim Soysüren (ed.) Sınır ve Sınırdışı, Ankara, NotaBene Yayınları.

Yılmaz Sibel (2016), Kitlesel Akın (Sığınma) Durumunda Geçici Koruma Rejimi ve Asgari Muamele Standardı (‘Geçici Koruma Rejimi’), Ankara, Seçkin Yayınevi.

Yılmazoğu, Esat Caner (2015), ‘Yabancıların Sınırdışı Edilmesinin Anayasa Mahkemesinde Yargısal Denetimi’ Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, Vol. 5, pp. 905-928.

Yokuş, Sevtap (ed.) (2014), Türkiye’de Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru, Ankara, Seçkin.