Ceza hukukunda mağdurun zararının giderilmesi

Suçtan doğan zararın giderilmesinde ikincil mağduriyete neden olunmaması için, öncelikle “suçtan zarar gören” kavramının tanımında birlik sağlanmalı, ikinci olarak da ortaya çıktığı andan itibaren, zararın tespitini sağlayacak olan delillerin toplanmasına ve korunmasına önem verilmelidir. Suçtan doğan zararın giderilmesini amaçlayan ceza hukuku kuralları, uygulamada kolaylık sağlama düşünceleriyle pragmatik açıdan değil, kanunun konuluş amacına uygun olarak, gerçek anlamda mağduriyetin giderilmesini sağlayacak biçimde yorumlanmalıdır. Türk ceza hukukundaki yeni düzenlemelerin uygulamasında karşılaşılan sorunlar, çağdaş ceza hukukundaki gelişmelere ve karşılaştırmalı hukuktaki uygulamalara paralel bir şekilde değerlendirilmeli, hem teoride hem de pratikte “suçtan doğan zararın kapsamı”na özen gösterilmelidir. Hâkimin, somut olayın özelliğine göre yapacağı takdire dayalı değerlendirmesi, denetimsiz bırakılmamalı, keyfîliğe yol açılmamalıdır.

Compensating the victim in criminal law

To prevent secondary victimization while repairing the damages inflicted by a crime, there should be a common basis for the definition of the term ‘victim of crime’ and the evidence of indemnities should be collected and protected. The rules of criminal law targeting reparation of losses should not be interpreted pragmatically just to achieve easy implementation, but to attain just compensation instead, as intended by the law. The problems experienced in the implementation of the reorganized Turkish Criminal Law should be evaluated by taking into account parallel developments in modern criminal law and comparative legal implementation; attention should be paid, both in practice and theory, to the “covering of damages.” The judge’s assessment, based on recognition of the actual incident, should not be left without review; thus arbitrary decisions should be avoided.

___

  • Akdemir, Süleyman. (1988). Ceza Hukukunda Mağdurun Korunması Sosyal Gruplaşmaya Yönelik Yeni Bir Yaklaşım. İzmir.
  • Aksar, Yusuf. (2003). Uluslararası Ceza Mahkemesi ve Uluslararası Ceza Usul Hukuku. Ankara: Seçkin Yayınevi.
  • Artuk, Mehmet Emin/Gökcen, Ahmet/Yenidünya, Ahmet Caner. (2009). Ceza Hukuku Genel Hükümler (4.bs.). Ankara: Turhan Kitabevi.
  • Artuk, Mehmet Emin/Yenidünya, Ahmet Caner. (2002). Mukayeseli Hukukta ve Türk Hukukunda Tecil (Erteleme) Müessesesi, Artuk- Gökcen-Yenidünya Ceza Hukuku Makaleleri, İstanbul: Güven Kitap Kırtasiye Tic.Ltd.Şti.
  • Bakıcı, Sedat. (2008). Ceza Hukuku Özel Hükümleri 1. Ankara: Adalet Yayınevi.
  • Centel, Nur/Zafer, Hamide. (2008). Ceza Muhakemesi Hukuku (4.bs.). İstanbul: Beta Yayınevi.
  • Çınar, Ali Rıza. (2006). Ceza Yargılamasında Temyiz Yolu. Ankara:Turhan Kitapevi.
  • Çınar, Ali Rıza. (2005). Türk Ceza Hukukunda Cezalar. Ankara:Turhan Kitapevi.
  • Demirbaş, Timur. (2009). Ceza Hukuku Genel Hükümler (6.bs.). Ankara: Seçkin Yayınevi.
  • Demirbaş, Timur. (2001). Kriminoloji, Ankara: Seçkin Yayınevi.
  • Demirbaş, Timur. (2008). İnfaz Hukuku (2.bs.). Ankara: Seçkin Yayınevi.
  • Dönmezer, Sulhi/Erman, Sahir. (1997,1997,1994). Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku I. (12.bs.). II. (11.bs.). III.(11.bs.). İstanbul.
  • Erem, Faruk/Danışman, Ahmet/Artuk, Mehmet Emin. (1997). Ceza Hukuku Genel Hükümler (14.bs.). Ankara: Seçkin Yayınevi.
  • Erem, Faruk. (1985). Ümanist Doktrin Açısından Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler 2. (12.bs.) Ankara.
  • Feyzioğlu, Metin. (1996). Ceza Muhakemesi Hukukunda Tanıklık. Ankara.
  • Gemalmaz, Mehmet Semih. (2010). Ulusalüstü İnsan Hakları Hukukunun Genel Teorisine Giriş. (7. bs.). İstanbul: Legal Yayıncılık.
  • Gramatıca, Filippo.(1988). Toplumsal Savunma İlkeleri (Çeviren: Sami Selçuk). Ankara.
  • Günay, Erhan. (1994). (2.bs.). Uygulamalı Cezaların İnfazı, Konya.
  • İçel, Kayıhan/Yenisey, Feridun. (1994). (4.bs.). Karşılaştırmalı Ve Uygulamalı Ceza Kanunları. İstanbul.
  • Kafes, Veli. (1998). Hukukumuzda Şartla Salıverme ve Uygulamadaki Sorunlar. Ankara: Adil Yayınevi.
  • Karahasan, Mustafa Reşit. (1996). Tazminat Hukuku. İstanbul: Beta Yayınevi.
  • Koca, Mahmut/Üzülmez, İlhan. (2009). Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler (2.bs.). Ankara: Seçkin Yayınevi.
  • Kunter, Nurullah/Yenisey, Feridun. (1998). Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku. (10.bs.). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım AŞ.
  • Kunter, Nurullah/Yenisey, Feridun/Nuhoğlu, Ayşe. (2008). Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku, (16.bs.). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım AŞ.
  • Önder, Ayhan. (1989). Ceza Hukuku Genel Hükümler. III. İstanbul.
  • Önok, Rıfat Murat. (2003). Tarihî Perspektifiyle Uluslararası Ceza Divanı (1.bs.). Ankara: Turhan Kitabevi Yayınları.
  • Özbek, Veli Özer. (2006). TCK İzmir Şerhi, Yeni Türk Ceza Kanunun Anlam (3.bs.). Ankara: Seçkin Yayınevi.
  • Özbek, Veli Özer. (2006). Ceza Muhakemesi Hukuku. Ankara: Seçkin Yayınevi.
  • Özbek, Veli Özer. (1997). Ceza Hukukunda Suçtan Doğan Mağduriyetin Giderilmesi. Ankara: Seçkin Yayınevi.
  • Özgenç, İzzet. (2006). Türk Ceza Kanunu Gazi Şerhi. (3.bs.). Adalet Bakanlığı.
  • Öztürk, Bahri. (1985). Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku.(3.bs.). Ankara: Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Döner Sermaye İşletmesi Yayınları.
  • Öztürk, Bahri/Tezcan, Durmuş/Erdem, Mustafa Ruhan/Sırma, Özge/Saygılar, Yasemin F./Alan, Esra. (2009). Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku Ders Kitabı. (Editör: Bahri ÖZTÜRK) Ankara: Seçkin Yayınevi.
  • Parlar, Ali/Hatipoğlu, Muzaffer. (2008). Ceza Muhakemesi Kanunu Yorumu. 2. Ankara.
  • Parlar, Ali/Hatipoğlu, Muzaffer. (2007). Türk Ceza Kanunu Yorumu. Ankara.
  • Sokullu-Akıncı, Füsun. Viktimoloji (Mağdurbilim). (2.bs.). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım AŞ.
  • Tezcan, Durmuş/Erdem, Mustafa Ruhan/Önok, R.Murat. (2007). Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku. (5.bs.). Ankara: Seçkin Yayınevi.
  • Tezcan, Durmuş/Erdem, Mustafa Ruhan/Önok, R.Murat. (2009). Uluslararası Ceza Mahkemesi. Ankara: Seçkin Yayınevi.
  • Osman, Yaşar. (2007). Uygulamalı ve Yorumlu Ceza Muhakemesi Kanunu. (3.bs.). 2. Ankara: Seçkin Yayınevi.
  • Yalçınkaya, Namık Kemal. (1968). Şartla Salıverme,Yargıtay 100. Yıldönümü Armağanı. 5.
  • Yenidünya, Ahmet Caner. (2002). Mukayeseli Hukukta ve Türk Hukukunda Şartla Salıverme, İstanbul: Legal Yayınevi.
  • Yıldız, Ali Kemal. (2008). Ceza Muhakemesi Hukukunda Mağdur Suçtan Zarar Gören Şikayetçi. Ankara: Seçkin Yayınevi.
  • Yılmaz, Zekeriya. (2007). Ceza Muhakemesinde Mağdur Hakları Davaya Katılma Yargılama Giderleri İle Mağdurun veya Suçtan Zarar Görenin Hukuk Mahkemelerinde Açabileceği Maddî ve Manevî Tazminat Davaları. Ankara: Seçkin Yayınevi.
  • Yurtcan, Erdener. (1995). Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu Şerhi. (2.bs.). Alfa Basım Yayım Dağıtım.
  • MAKALELER
  • Bahar, Halil İbrahim. (2006). Mağdur Bilimi Mağduriyetin Etkisi ve Mağduriyete Yönelik Çalışmalar, Suç Mağdurları, Ankara: Adalet Yayınevi.
  • Dönmezer, Sulhi. (1977). Devlet ve Suç Mağduru İlişkisi, Onar Armağanı, İstanbul.
  • Gülşen, Recep. (2009). Ceza Muhakemesi Hukuku Açısından Mağdurun Hakları, 3. Yılında Yeni Ceza Adaleti Sistemi (Editör: Bahri ÖZTÜRK), İstanbul Kültür Üniversitesi, Seçkin Yayınevi, 683-696.
  • İnce, Hüseyin. (2008) Kısa Süreli Hapis Cezasına Uygulanabilecek Seçenek Yaptırımlardan Kamuya Yararlı Bir İşte Çalıştırma Yaptırımı, Adalet Dergisi, 30, 135-156.
  • Katoğlu, Tuğrul. (2009). Mağdurun Korunması ve Mağdur Hakları, 3. Yılında Yeni Ceza Adaleti Sistemi (Editör: Bahri ÖZTÜRK), İstanbul Kültür Üniversitesi, Seçkin Yayınevi.
  • Özgenç, İzzet. (2009). Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması, 3. Yılında Yeni Ceza Adaleti Sistemi (Editör: Bahri ÖZTÜRK), İstanbul Kültür Üniversitesi, Seçkin Yayınevi.
  • Mahmutoğlu, Fatih Selami. (2008). Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması, Ceza Muhakemesi Kanununun 3. Yılı Teori ve Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar. TCHD.
  • Meran, Necati. (2007). Kısa Süreli Hapis Cezasına Seçenek Yaptırımlar, Adalet Dergisi, 27, 135-140.
  • Sokullu-Akıncı, Füsun. (2001). 21. Yüzyıla Girerken Cezaların İnfazı Sempozyumu, T.C. Adalet Bakanlığı. (21-22 Ocak 2000).
  • Sokullu-Akıncı, Füsun. (1999). Adalet Reformu ve Alternatif Ceza Yaptırımları, Nurullah Kunter’e Armağan, 327-341.
  • Zafer, Hamide/Güller, Nimet. (2008). Lahey Daimi Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Yapısı, Yetki Alanı ve Muhakeme Usulü, Prof.Dr. Uğur Alacakaptan’a Armağan. 1.
  • İNTERNET
  • Yenisey, Feridun. (2009). Ceza Muhakemesinin Yürüyüşü. 22 Aralık 2009 tarihinde http://www.e-baro.web.tr/uploads/AYDIN/4.pdf adresinden erişildi.
  • Selçuk, Sami. Suç Sonrası Etkin Cayma (2). 22 Aralık 2009 tarihinde http://www.stargazete.com/gazete/yazar/sami-selcuk/suc-sonrasi- etkin-cayma-2--haber- 233383.htm adresinden erişildi.
  • Tezcan, Durmuş. (2000). Organize Suçlar ve Bu Suçlarda Mağdurun Hakları ve Tanıkların Korunması. Adalet Dergisi, 3. 24 Kasım 2009 tarihinde http://www.yayin.adalet.gov.tr/3sayi%20içerik/durmuş%20 tezcan.htm adresinden erişildi.
  • Ünlütepe Canan. Kamu Davasına Katılma, (Yüksek Lisans Tezi). 24 Kasım 2009 tarihinde http://www.cte- dsm.adalet.gov.tr/menusayfalari/ bilgibankasi/tez/221395.pdf adresinden erişildi.
  • Yargıtay kararları adalet.org.
  • Yargıtay Kararları Veri Bankası http://emsal.yargitay.gov.tr/ VeriBankasiIstemciWeb/.