Türkiye'deki Lise Öğrencilerinin Matematik Dersine İlişkin Tutumları ve Bu Tutumlarını Etkileyen Faktörler*

Bu araştırmanın amacı, Türkiyede öğrenim gören lise öğrencilerinin matematik dersine ilişkin tutum düzeylerinin belirlenmesi ve bu tutumlarını etkileyen faktörlerin ortaya koyulmasıdır. Ayrıca araştırmada, öğrencilerin cinsiyetleri ile öğrenim gördükleri coğrafi bölgenin de matematik dersine ilişkin tutumlarında anlamlı bir farklılık yaratıp yaratmadığı araştırılmıştır. Tarama modelinde gerçekleştirilen bu araştırma, yedi coğrafi bölgedeki 14 ilde bulunan, farklı türdeki liselerde öğrenim gören toplam 30170 öğrenci üzerinden yürütülmüştür. Araştırmaya katılan lise öğrencilerine, araştırmacılar tarafından geliştirilen Likert türündeki bir tutum ölçeği uygulanmıştır. Araştırma sonucunda, Türkiyedeki lise öğrencilerinin matematik dersine ilişkin tutumlarının orta düzeyde ve dört faktöre dayalı olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin matematik dersine ilişkin tutumları cinsiyetlerine göre değişmezken, öğrenim gördükleri coğrafi bölgeye göre anlamlı farklılıklar göstermektedir.

High School Students Attitudes towards Mathematics and Factors Affect Their Attitudes in Turkey

The aim of this study was to examine the level of Turkish high school students attitudes towards mathematics and to determine the factors affecting their attitudes. Also, it was aimed to explore the relationship between the gender and geographical regions of students with their attitudes towards mathematics. The research performed using by the survey model was conducted on 30170 students from different types of high schools at 14 cities in seven geographic regions of Turkey. The mathematics attitude scale developed by researchers was administered to these high school students. The results indicated that Turkish high school students had attitudes toward mathematics at moderate level and students gender had no impact on their attitudes. However, there was a significant difference between students geographical regions and their mathematics attitudes.

PDF

___

Adelson, J. L., & McCoach, D. B. (2011). Development and psychometric properties of the math and me survey: Measuring third through sixth graders attitudes toward mathematics. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 44(4), 225-247.
Aiken, L. R. (1974). Two scales of attitude toward mathematics. Journal for Research in Mathematics Education, 5(2), 67-71.
Aiken, L. R. (1970). Attitudes towards mathematics. Review of Educational Research, 40, 551596.
Alkan, V. (2009). The relationship between teaching strategies and styles and pupils anxiety in mathematics at primary schools in Turkey. Unpublished Doctoral Thesis, University of Nottingham, School of Education, UK.
Aşkar, P. (1986). Matematik dersine yönelik tutumu ölçen Likert tipi bir ölçeğin geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 11(62), 31-36
Avcı, E., Coşkuntuncel, O. ve İnandı, Y. (2011). Ortaöğretim on ikinci sınıf öğrencilerinin matematik dersine karşı tutumları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 50-58.
Baykul, Y. (1987). Matematik ve fen eğitimi yönünden okullarımızdaki durum, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 154-168.
Baykul, Y. (1990). İlkokul beşinci sınıftan lise ve dengi okulların son sınıflarına kadar matematik ve fen derlerine karşı tutumda görülen değişmeler ve öğrenci seçme sınavındaki başarı ile ilişkili olduğu düşünülen bazı faktörler. Akara: ÖSYM Yayınları.
Borg, W. R., Gall, J. P., & Gall, M. D. (1993). Applying educational research: A practical guide. White Plains, N.Y: Longman.
Brandell, G. & Staberg, E. (2008). Mathematics: a female, male or gender-neutral domain? A study of attitudes among students at secondary level. Gender and Education, 20(5), 495-509.
Büyüköztürk, Ş.(2002) Faktör Analizi: Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, (32), 470-482.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel F., (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem A Yayıncılık
Chiu, M. M., & Xihua, Z. (2008). Family and motivation effects on mathematics achievement: Analyses of students in 41 countries. Learning and Instruction, 18, 321-336.
Cohen L., Manion L., & Morrison K. (2008). Research methods in education. N.Y: Routledge, Taylor & Francis Group.
Creswell, J.W. (2008). Educational research planning, conducting, and evaluating qualitative research (3rd Ed.) N.J: Pearson Education.
Dinçer, M. A., & Uysal, G. (2010). The determinants of student achievement in Turkey. International Journal of Educational Development, 30(6), 592-598.
Duatepe, A. ve Çilesiz, Ş. (1999). Matematik tutum ölçeği geliştirmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16-17, 45-52.
Eccles, J. S., & Jacobs, J. E. (1986). Social forces shape math attitudes and performance. Sings, 11(2), 367-380.
Else-Quest, N. M., Hyde, J. S., & Linn, M. C. (2010). Cross-national patterns of gender differences in mathematics: A meta analysis. Psychological Bulletin, 136(1), 103-127.
Erol, E. (1989). Prevalance and correlates of math anxiety in Turkish high school students. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Boğaziçi Üniversitesi.
Ethington, C. A., & Wolfle, L. M. (1986). A structural model of mathematics achievement for men and women. American Educational Research Journal, 23(1), 65-75. Retrieved July 22, 2010, from http://www.jstor.org/stable /1163042
Farooq, M. S., & Shah, S. Z. U. (2008). Students attitude towards mathematics. Pakistan Economic and Social Review, 46 (1), 75-83.
Feather, N. T. (1988). Values, valences, and course enrollment: Testing the role of personal values within an expectancy-valence framework. Journal of Educational Psychology, 80(3), 381-391.
Fennema, E., & Sherman, J. (1976). Fennema-Sherman Mathematics Attitudes Scales: Instrument desinged to measure attitudes toward the learning of mathematics by females and males. Journal for Research in Mathematics Education, 7(5), 324-326.
Filiztekin, A. ve Çelik, M. A. (2010). Türkiyede bölgesel gelir eşitsizliği. Megaron, 5(3), 116-127.
Gelbal, S. (1994) p madde güçlük indeksi ile Rasch modelinin b parametresi ve bunlara dayalı yetenek ölçüleri üzerine bir karşılaştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Hoang, T. N. (2008). The effects of grade level, gender, and ethnicity on attitude and learning environment in mathematics in high school. International Electronic Journal of Mathematics Education, 3(1), 47-59. Retrieved May 11, 2010, from http://www.iejme.com/012008/d3.pdf
İnceoğlu, M. (2010). Tutum algı iletişim (5. Baskı). İstanbul: Beykent Üniversitesi Yayınları.
Kalaycı, Ş. (2006). SPSS Uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
Kaplan, A., ve Kaplan, N. (2006). Orta öğretim öğrencilerinin matematik dersine karşı tutumları. Journal of Qafqaz, 17,1-5.
Kurbanoğlu, N. İ. ve Takunyacı, M. (2012). Lise öğrencilerinin matematik dersine yönelik kaygı, tutum ve özyeterlik inançlarını cinsiyet, okul türü ve sınıf düzeyi açısından incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 9(1), 110- 130.
Ma, X. (1997). Reciprocal relationships between attitude toward mathematics and achievement in mathematics. The Journal of Educational Research, 90 (4), 221-229. Retrieved November 18, 2009, from http://www.jstor.org/stable/ 27542096.
Ma, X., & Kishor, N. (1997). Assessing the relationships between attitude toward mathematics and achievement in mathematics: A meta-analysis. Journal for Research in Mathematics Education, 28(1), 26-47. Retrieved November 18, 2009, from http://www.jstor.org/stable/749662.
MacNab, D. (2000). Raising standards in mathematics education: Values, vision, and TIMSS. Educational Studies in Mathematics, 42(1), 61-80.
MEB (2009). İlköğretim matematik dersi 6-8. sınıflar öğretim programı. MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara.
Meece, J. L., Wigfield, A., & Eccles, J. S. (1990). Predictors of math anxiety and its influece on young adolescents course enrollment intentions and performance in mathematics. Journal of Educational Psychology, 82(1), 60-70.
Minato, S., & Kamada, T. (1996). Results of research studies on causal predominance between achievement and attitude in junior high school mathematics of Japan. Journal for Research in Mathematics Education, 27(1), 96-99. Retrieved July 24, 2010, from http://www.jstor.org/stable/749200.
Mulhern, F., & Rae, G. (1998). Development of a shortened form of the FennemaSherman mathematics attitudes. Educational and Sychological Measurement, 58(2), 295-306.
Muzzatti, B., & Agnoli, F. (2007). Gender and mathematics: Attitude and stereotype threat susceptibility in Italian children. Developmental Psychology, 43(3), 747- 759.
OECD (2013). PISA Results: Ready to learn Students engagement, drive and selfbeliefs. (Volume III), PISA, OECD Publishing.
Owiti, D. S. O. (2011). Students sex and attitudes toward mathematics: A case of secondary school students in Eldoret municipality, Uasin Gishu district, Kenya. International Journal of Educational Research and Technology, 2(2), 56-61.
Özlü, Ö. (2001). Ortaöğretim öğrencilerinin matematiğe karşı tutumları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publication.
Peker, M. ve Mirasyedioğlu, Ş. (2003). Lise 2. sınıf öğrencilerinin matematik dersine yönelik tutumları ve başarıları arasındaki ilişki. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 157-166.
Perry, A. B. (2004). Decreasing math anxiety in college students. College Student Journal, 38(2), 321-324.
Quinn, B., & Jaday, A. D. (1987). Causal relationship between attitude and achievement for elementary grade mathematics and reading. Journal for Educational Research, 80(6), 366-372.
Sümbüloğlu, K. ve Sümbüloğlu, V. (1993). Biyo İstatistik, Ankara: Özdemir Yayıncılık.
Tan, Ş. (2008). Eğitimde ölçme ve değerlendirme: KPSS el kitabı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Tapia, M., & Marsh, G. E. (2004). An instrument to measure mathematics attitudes. Academic Exchange Quarterly, 8(2), 16-21.
TÜİK (2008). Türkiye İstatistik Yıllığı 2007. Ankara: TÜİK Matbaası.
TÜİK (2009). Türkiye İstatistik Yıllığı 2008. Ankara: TÜİK Matbaası.
Wilkins, J. L. M., & Ma, X. (2003). Modeling change in student attitude toward and beliefs about mathematics. The Journal of Educational Research, 97(1), 52-63.
Yenilmez, K. (2007). Attitudes of Turkish high school students toward mathematics. International Journal of Educational Reform, 16(4), 318-335.
Yenilmez, K. ve Özabacı, N. Ş. (2003). Yatılı öğretmen okulu öğrencilerinin matematik ile ilgili tutumları ve matematik kaygı düzeyleri arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 132-146.
Zan, R., & Di Martino, P. (2007). Attitude toward mathematics: Overcoming the positive 7 negative dichotomy. The Montana Mathematics Enthusiast, 3, 157- 168.