EĞİTİM YÖNETİMİNDE KURAM VE ARAŞTIRMA

Öz Çağdaş yönetim kuramı ve düşüncesi temelde şu üç düşünce okuluna dayalıdır: (1) Klasik kuram. Yirminci yüzyılın başında endüstriyel devrime dayalı olarak gelişen bir harekettir. Klasik kuramın üç büyük düşünce hareketi vardır (1) Taylor’un “Bilimsel Yönetim”i, (2) Fayol’un “Genel Yönetiııı”i ve (3) Weber’in “Bürokratik Yönetim”i. Temelde bu görüşler örgütlerin mekanik ve rasyonel sistemler olduğunu kabul eder ve yönetimi ekonomik etkinlik (efficiency) ölçütüne göre değerlendirir. (II) Psikolojik kuram. Klasik kuramın bir antitezi olup büyük bunalım yıllarında geliştirilmiştir. Bu düşünce okulu, “insan İlişkileri” (Mayo, Roetblisberger ve Dickson), ve “Yönetsel Davranış” (Barnard ve Simon) üzerinde odaklaşmıştır. Bu yaklaşım örgütleri organik ve doğal sistemler olarak öngörür ve yönetimi, kurumsal etkililik ve ekonomik etkinlik ölçütlerine göre değerlendirir. (III) Çağdaş sentez. İkinci Dünya Savaşını izleyen 1950’lerde “çağdaş sentez” görüldü. Yönetimin başarı ölçütü politik sorumluluk (responsiveness) oldu. Özel ilgi örgütü etkileyen durum-sal değişkenlere yöneldi. Bu düşünce okulunu şekillendiren farklı, ancak paralel düşünceler vardı: Bennis’in “Örgütsel Gelişme”, düşüncesi, Heady ve arkadaşlarının “Yönetim Gelişmesi”, Lawrance ve Lorsch’un “Olabilirlik Kuramı”, Drucker ve diğerlerinin İşletme (Management) bilmi gibi. Bugün ise Neoklasik kuramın yanında Fenemoloji, Varoluşçuluk ve Diyalektik gibi kritik kuramlar gelişmekte, kültürel bağlamı kullanan eylem kuramları dikkati çekmektedir (Sandler ve Wiggins, 1985).

___

Sandler, Benno anil Thomas Wiggins, “Cultural Context of Administrative Theory: In Consideration of a Multidimensional Paradigm, “Educational .Administration Quarterly, 21,(Winter 1985) 95-117.