LEH RAHİP IGNACY HOŁOWIŃSKI'NİN SEYAHATNAMESİNDE İZMİR VE ÇEVRESİ

Yeni yerler görmeyi, farklı kültürleri tanımayı çok seven Polonya toplumunun seyahat edebiyatı da bu bağlamda oldukça zengindir. Tarihi boyunca yaşanan savaş ve işgaller nedeniyle ülke dışına çıkan siyasi göçmenlerin döndükten sonra yazdıkları hatıratların yanı sıra misyonerlerin ya da hacıların yazmış oldukları seyahatnamelerin de bu zenginlikte rolü büyüktür. Bunlar arasında, çalışmamamıza da konu olacak olan Leh rahip Ignacy Hołowiński'nin 1839'da kutsal topraklara yaptığı seyahatin gözlem ve bilgilerini aktardığı seyahatnamesi, içerik olarak en zengin ve en renkli olanlarından birisidir. Seyahati sırasında uğradığı Osmanlı şehirlerine dair de detaylı bilgiler veren Hołowiński'nin bu seyahatnamesi tarihimiz açısından önemli bir kaynak teşkil etmektedir. Bu şehirler arasında, iki kez uğradığı İzmir ve çevresi hakkında verdiği tarihi, kültürel ve toplumsal bilgiler özellikle dikkat çekicidir. Rahip olması nedeniyle gezdiği yerlerde öncelikli olarak Hristiyanlık geçmişinin izini sürdüğü, seyahati sırasında yalnız olmadığı ve her gittiği yerde Hristiyan din adamları ve misyonerlerin, zaman zaman da İzmir'de olduğu gibi Aleksander Spitznagel ve August Kosciesza-Żaba gibi şarkiyatçı hemşehrilerinin bilgi ve tecrübeleriyle ona eşlik ettikleri görülür.

SMYRNA AND ITS SURROUNDINGS IN THE TRAVEL BOOK OF POLISH PASTOR IGNACY HOŁOWIŃSKI

The travel literature of the Polish society that loves seeing new places and recognizing different cultures is quite rich. The history of the political migrants exiled by the war and occupations throughout the history and the memoirs written by the missionaries or pilgrims, as well as the memoirs written by the immigrants, have a great role in this wealth. Among these travelogues, the journey of the Polish priest Ignacy Hołowiński, who will be the subject of this study, in 1839, conveying observations and information to the holy land, is one of the richest and most colorful in terms of content. As a priest, he primarily traced the Christian past. During this trip, it is seen that he was not alone and where he went, he was accompanied by knowledge and experience of Christian clerics and missionaries, and from time to time by orientalists like Aleksander Spitznagel and August Kosciesza-Żaba in Izmir. However, the fact that he gave detailed information about the Ottoman cities he visited during his journey, makes Holowinski's travel book important in our history. It sheds light on the past and social conditions of İzmir and its environs and makes important evaluations.

___

  • Alparslan, H. İbrahim. “Osmanlı Dönemi İzmir’inde Milletin Sosyo-ekonomik Konumundaki Değişimin Yerleşim Dokusuna Etkileri.” Ege Coğrafya Dergisi 21.2 (2012): 25-35.
  • Akar Tanrıver, Duygu. “Eski Smyrna’nın Keşfi.” SDÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 42 (2017): 67-77.
  • Avcı, Eda. İzmir’in İnanç Turizmi Potansiyelinin Seyahat Acentaları Açısından Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı, 2011.
  • Baykara, Tuncer. İzmir Şehri ve Tarihi. İzmir: Akademi Kitabevi, 1974.
  • Çınar, Atay. Tarih İçinde İzmir. İzmir: Tifset Basım ve Yayın, 1978.
  • Holowinski, Ignacy. Pielgrzymka do Ziemi Świętej. Petersburg: B. M. Wolff,1853.
  • Martal, Abdullah. “ XIX. Yüzyılın İkinci Yarısında İzmir’in Sosyo-Ekonomik Yapısında Gerçekleşen Değişimler.” Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnklapları Enstitüsü Dergisi 1.3 (1993): 117-132.
  • Kunt, Sinem, Ali İsa Güngör. “ Aziz Yuhanna’nın Vahiy Kitabı Çerçevesinde Yedi Kiliseler ve Bu Kiliselerin Türkiye İnanç Turizmindeki Yeri.” Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi 1 (2017): 71-92.
  • Objawienie ŚW. Jana 1,2, Biblia to jest Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu z Apokryfami. Warszawa: Brytyjskie i Zagraniczne Towarzystwo Biblijne,1990.
  • Raczynski, Edward.Dziennik Podrozy do Turcyi Odbytey W Roku MDCCCXIV Przez Edwarda Raczynskiego. Wroclaw: Grass Barth i Kompania, 1821.
  • Tozan, Murat. “Bir Sağlık Kenti Olarak Antik Smyrna.” Smyrna/İzmir Kazı ve Araştırmaları II. 2017. 243-256.
  • Yorulmaz, Şerife. “XIX. Yüzyılda Kozmopolit Bir Ticaret Kenti: İzmir.” Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi 1.3 (1993): 133-155. Web. 23 Şubat 2020.