TRANSGENDER BİREYLERİN BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIKBAKIM İLKELERİ

Cinsiyet çeşitliliğine ilişkin görünen artış, genel sağlık çalışanlarının bu grupla karşılaşma olasılığının da artmasına yol açmıştır. Birinci basamak sağlık hizmetinde çalışan hekimlerin nitelikli ve kapsamlı bir sağlık hizmeti verebilmeleri için hastaların cinsel yönelimlerinin ve cinsiyet kimliklerinin farkında olmaları ve yaklaşımları önemlidir. Trans bireylerin sağlık gereksinimleri ve sağlık hizmetlerine erişimde yaşadıkları sorunlar dikkate alındığında birinci basamakta bu kişilerin yönetimi oldukça önem kazanmaktadır. Birinci basamak sağlık hizmetlerinde trans erkekler ve trans kadınlar için birincil, ikincil ve üçüncül koruma sağlanabilmektedir. İdeal olarak, trans bireylere sunulan sağlık hizmetleri birinci basamakta sağlık hizmeti veren hekimler ile psikiyatristler, endokrinologlar ve cerrahları içeren multidisipliner yaklaşımı gerektirmektedir. Bu derlemenin amacı, güncel kılavuzlardan yararlanarak trans bireylerin yönetimi ile ilgili esasları ve sunulması gereken sağlık hizmetlerini özetlemek ve bu konuda birinci basamakta sağlık hizmeti veren hekimlere yardımcı olmaktır.

PRIMARY HEALTH CARE PRINCIPLES FOR TRANSGENDER INDIVIDUALS

The sharp rise in gender diversity has led to an increased likelihood of general health workers encountering this group of patients. Awareness and approach of physicians working in primary health care about the sexualorientation and gender identity of the patients are important to provide a qualified and comprehensive healthservice. In this context, considering the health needs of transgender individuals and the problems theyexperience in accessing health services, the management of these people in primary care requires specialattention. Primary, secondary and tertiary prevention services can be provided for trans men and trans womenin primary health care. Ideally, a multidisciplinary approach including primary care physicians, psychiatrists,endocrinologists, and surgeons should be adopted for healthcare services for transgender people. The aim ofthis review is to determine the principles of the management of transgender people and the health servicesthat should be provided to them using current guidelines and to assist physicians in providing primaryhealthcare services to these patients.

___

  • 1. Polat A, Şirin S. Cinsiyet Disforisi, Multidisipliner Yaklaşım İlkeleri. Ankara: Nobel Tıp Kitabevleri; 2020:252-4.
  • 2. Robert JC. JOANNE MEYEROWITZ. How Sex Changed: A History of Transsexuality in the United States. Cambridge: Harvard University Press. 2002. Pp. 363. The American Historical Review, 2003;108(5):479–1480. (doi.org/10.1086/ahr/108.5.1479).
  • 3. World Professional Association for Transgender Health. Standards of care for the health of transsexual, transgender, and gender nonconforming people, Standards of care version 7, www.wpath.org, 07.01.2021.
  • 4. Hembree WC, Cohen-Kettenis PT, Gooren L, et al. Endocrine Treatment of Gender-Dysphoric/GenderIncongruent Persons: An Endocrine Society Clinical Practice Guideline J Clin Endocrinol Metab. 2017;102(11):3869-903. (doi:10.1210/jc.2017-01658).
  • 5. Saleem F, Rizvi SW. Transgender Associations and Possible Etiology: A Literature Review. Cureus. 2017; 9(12):e1984. (doi:10.7759/cureus.19847).
  • 6. Luders E, Sánchez FJ, Gaser C, et al. Regional gray matter variation in male-to-female transsexualism. Neuroimage. 2009;46(4):904-7. (doi:10.1016/j.neuroimage.2009.03.048).
  • 7. American Psychiatric Association: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. 5th ed. American Psychiatric Association, Arlington, VA; 2013.
  • 8. Rajkumar RP. Gender identity disorder and schizophrenia: neurodevelopmental disorders with common causal mechanisms?. Schizophr Res Treatment. 2014;463757. (doi:10.1155/2014/463757).
  • 9. Judge C, O'Donovan C, Callaghan G, Gaoatswe G, O'Shea D. Gender dysphoria - prevalence and comorbidities in an irish adult population. Front Endocrinol (Lausanne). 2014;5:87. (doi:10.3389/fendo.2014.00087).
  • 10. Torrey EF, Yolken RH. Toxoplasma gondii and schizophrenia. Emerg Infect Dis. 2003;9(11):1375-80. (doi:10.3201/eid0911.030143).
  • 11. Mortensen PB, Nørgaard-Pedersen B, Waltoft BL, Sørensen TL, Hougaard D, Yolken RH. Early infections of Toxoplasma gondii and the later development of schizophrenia. Schizophr Bull. 2007;33(3):741-4. (doi:10.1093/schbul/sbm009).
  • 12. Michel A, Mormont C, Legros JJ. A psycho-endocrinological overview of transsexualism. Eur J Endocrinol. 2001;145(4):365-76. (doi:10.1530/eje.0.1450365).
  • 13. Dickerson SM, Cunningham SL, Patisaul HB, Woller MJ, Gore AC. Endocrine disruption of brain sexual differentiation by developmental PCB exposure. Endocrinology. 2011;152(2):581-94. (doi:10.1210/en.2010-1103).
  • 14. Sarer Yurekli B, Ozdemir Kutbay N, Saygili F. An endocrine disrupting chemical, bisphenol A: could it be associated with sex differentiation in brain regarding to transsexuality? Endocrine Abstracts. 2015;37(208). (DOI: 10.1530/endoabs.37.EP208).
  • 15. Sadr M, Khorashad BS, Talaei A, Fazeli N, Hönekopp J. 2D:4D Suggests a Role of Prenatal Testosterone in Gender Dysphoria. Arch Sex Behav. 2020;49(2):421-32. (doi:10.1007/s10508-020-01630-0).
  • 16. Selek A. 9. Adrenal Gonad ve Nöoroendokrin Tümörler Sempozyumu, Transgender bireylerin tedavisi ve yaşanan güçlükler, 13-14.12.2019, Eskişehir
  • 17. Tangpricha V, Safer JD, Transgender women and men: Evaluation and management URL: https://www.uptodate.com/contents/transgender-women-evaluation-and-management, 07.01.2021.
  • 18. Gooren LJ, Giltay EJ. Men and women, so different, so similar: observations from cross-sex hormone treatment of transsexual subjects. Andrologia. 2014;46(5):570-5. (doi:10.1111/and.12111).
  • 19. Feldman JL, Goldberg JM. Transgender primary medical care. Int J Transgender. 2008;3-34. (doi.org/10.1300/J485v09n03_02).
  • 20. Nota NM, Dekker MJHJ, Klaver M, et al. Prolactin levels during short- and long-term cross-sex hormone treatment: an observational study in transgender persons. Andrologia. 2017;49(6):10.1111/12666. (doi:10.1111/and.12666).
  • 21. Boudreau D, Mukerjee R. Contraception Care for Transmasculine Individuals on Testosterone Therapy. J Midwifery Womens Health. 2019;64(4):395-402. (doi:10.1111/jmwh.12962).
  • 22. Macdonald HR. Managing breast cancer risk in transgender men and women: Emerging safety data and a need for more research. Breast J. 2019;25(6):1063-5. (doi:10.1111/tbj.13418).
  • 23. Wiepjes CM, de Jongh RT, de Blok CJ, et al. Bone Safety During the First Ten Years of Gender-Affirming Hormonal Treatment in Transwomen and Transmen. J Bone Miner Res. 2019;34(3):447-54. (doi:10.1002/jbmr.3612).
Ankara Medical Journal-Cover
  • Başlangıç: 2014
  • Yayıncı: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi
Sayıdaki Diğer Makaleler

GEBELİKTE ÜRİNER İNKONTİNANSIN YORGUNLUK DÜZEYİ VE UYKU KALİTESİ İLE İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ

Hacer ALAN DİKMEN, Kamile MARAKOĞLU, Hamide YILDIRIM

ÖTİROİD HASTA SENDROMUNDA BEYİN NATİRÜRETİKPEPTİD (BNP)

Arzu OR KOCA, Esin BEYAN, Şevket Murat HOKKAÖMEROĞLU, Derun Taner ERTUĞRUL, Kürşat DAL

AİLE HEKİMLERİNİN VE PEDİATRİSTLERİN AKRANZORBALIĞI HAKKINDAKİ BİLGİ DÜZEYLERİNİNARAŞTIRILMASI

Basri Furkan DAĞCIOĞLU, Esra YURDAKUL

ACİL SERVİS’TE TEMPOROMANDİBULAR EKLEM DİSLOKASYONU: GERİYE DÖNÜK BİR ÇALIŞMA

Muhammed Evvah KARAKILIÇ, Engin ÖZAKIN, Filiz BALOĞLU KAYA, Şeyhmus KAYA

OBEZ BİREYLERDE YEME BAĞIMLILIĞI VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLER: HASTANE TABANLI BİR ÇALIŞMA

Mehmet SARGIN, Hacer Hicran MUTLU

OBEZİTE VE AĞIZ-DİŞ SAĞLIĞI

Melek Dilek TURGUT, Fatma Dilara BAYSAN

İKİ SAĞLIK ÇALIŞANINDA OLASI COVID-19 REENFEKSİYONU: LİTERATÜRÜN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ İLE TÜRKİYE'DEN İLK VAKA RAPORU

Özgür GÜNAL, Erdinç YAVUZ

COVID-19 ŞÜPHESİYLE YOZGAT ŞEHİR HASTANESİNEYATAN OLGULARDA RT-PCR SONUÇLARI VE TORAKSBT GÖRÜNTÜLEME ÖZELLİKLERİ

Ahmet TANYERİ

ACİL SERVİSTE AORT DİSEKSİYONU TANISI ALAN VE THİOL / DİSÜLFİD HOMEOSTAZİSİ ÇALIŞILAN HASTALARIN GERİYE DÖNÜK İNCELENMESİ

Özcan EREL, Servan GÖKHAN, Çağdaş YILDIRIM, Fatih Ahmet KAHRAMAN, Ayhan ÖZHASENEKLER, Nazlı GÖRMELİ KURT, Celal GÜNEŞ

FAZLA KİLOLU VE OBEZ ADÖLESANLARDA METABOLİK SENDROM SIKLIĞI İLE KARDİYOVASKÜLER RİSK FAKTÖRLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Güzin Zeren ÖZTÜRK, Yağmur GÖKSEVEN