Tarık Eren YILMAZ, Adem ÖZKARA, Tuğba YILMAZ, Rabia KAHVECİ, Abdulkadir KAYA, İrfan ŞENCAN, İsmail KASIM

Ankara’daki Aile Sağlığı Merkezleri’nde Çalışan Aile Hekimlerinin Sağlam Çocuk Takibinde Bilgi Düzeylerinin ve Uygulamalarının Değerlendirilmesi

Amaç: Çalışmamızın amacı çocuk sağlığının geliştirilmesi ve desteklenmesinde oldukça önemli bir yere sahip olan sağlam çocuk takibi konusunda aile hekimlerinin üzerine düşen sorumluluklarına dikkat çekmek, bilgilerini güncellemeyi sağlamak, sağlam çocuk takibinin önemini ve gerekliliğini vurgulamaktır. Materyal ve Metot: Araştırma gözlemsel, kesitsel bir anket çalışması olarak planlandı. Anket soruları T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından Türkiye için uygulanabilir, güncel bilimsel kanıtlar göz önüne alınarak hazırlanmış ve tüm aile hekimlerine dağıtılmış “Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri” adlı rehberden faydalanarak hazırlandı. Ankara’daki Aile Sağlığı Merkezleri’nde (ASM) çalışan tüm aile hekimleri çalışmaya elektronik posta yoluyla anket linki üzerinden 01.12.2016‐01.02.2017 tarihleri arasında toplam 4 kez davet edildi. Araştırmaya katılmayı kabul eden aile hekimlerinden anketimizin bilgi düzeylerini değerlendiren bölümünü eksiksiz dolduran 191’i çalışmaya dâhil edildi. Çalışmada toplam bilgi düzeyleri; her soruya 1 puan verilerek soruların puanlandırılması ile hesaplandı. Tüm sorulara doğru cevap verildiğinde toplam 19 puan alınıyordu. Bulgular: Aile Hekimlerinin ortalama toplam puanları nispeten düşük bir puan olan 9,73 ± 2,94 olarak hesaplandı. Bilgi düzey puanları ile ASM’de toplam çalışılan ay arasında anlamlı derecede pozitif yönde zayıf korelasyon olduğu izlendi. Ayrıca sağlam çocuk takibi ile ilgili rehberin okunma sıklığı ile toplam bilgi düzey puanları arasında olumlu yönde anlamlı bir ilişki olduğu saptandı. Bununla birlikte aile hekimlerinin sağlam çocuk takibi konusundaki günlük pratik uygulamalarını çoğunlukla yaptıkları ortaya çıktı. Ancak zorunlu olmayan bazı takiplerdeki uygulamaların yeteri kadar yapılmadığı görüldü. Sonuç: Bu çalışma bize sağlıklı nesiller yetiştirmek adına, birinci basamakta sağlam çocuk izleminin istenilen düzeylere çıkarılabilmesi için aile hekimlerine eğitimlerin verilmesinin ve konu hakkındaki rehberlerden yararlandırılmasının uygun olacağını gösterdi.

The Assessment of Knowledge Levels and Practices of Family Physicians Practicing in Family Health Centers in Ankara with Regard to Well Child Follow‐up

Objectives: The purpose of our study is to call attention to responsibilities of family physiciansregarding well child follow‐up, which is very important to improve and support pediatric health, torefresh family physicians’ knowledge, and to emphasize the significance and vitality of well child followup.Materials and Methods: The study was planned as an observational and cross‐sectional survey study.The survey questions were prepared based on the guideline titled “Periodical Health Examinations andScreening Tests Recommended in Family Medicine Practice”, which was produced by the TurkishMinistry of Health and distributed to all family physicians. All family physicians practicing in FamilyHealth Centers (FHC) located in Ankara were sent 4 e‐mails containing the link to the survey betweenDecember 1st, 2016 and February 2nd, 2017, and invited to participate in the study. Among the familyphysicians who agreed to participate in the study, 191 physicians who answered the section measuringtheir knowledge levels in full were included in the study. The overall knowledge level was calculated byscoring each correct answer as 1 point. The maximum score possible was 19 points.Results: The average total score of family physicians was found to be 9.73 ± 2.94 which was relativelylow. A positive, weak, and significant correlation was found between knowledge level score and totalmonths worked in FHC. Also, a positive and significant correlation was found between frequency ofreading the guideline on well child follow‐up and knowledge level score. Further, it was revealed thatfamily physicians mostly performed their daily practices related to well child follow‐up. However, it wasseen that some non‐mandatory follow‐up practices were not sufficiently performed.Conclusion: This study showed that it was necessary to provide trainings for family physicians and toencourage them to use guidelines on the subject in order to ensure well child follow‐up is at the desiredlevel in primary health care to raise a healthy generation.

PDF

___

1. Gür E. Sağlam çocuk izlemi. İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri: Sağlam çocuk izlemi 2003;35:9‐16.
2. Allen J, Gay B, Crebolder H, et al. The European Definition of General Practice/ Family Medicine. 2011 ed. Barcelona, Spain: Wonca Europe; 2011.
3. Evliyaoğlu N. Well baby follow‐up. Turk Pediatri Ars 2007;42:6‐10.
4. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri, 2015, http://www.ktu.edu.tr/dosyalar/aile_e6f8c.pdf Erişim tarihi: 12.05.2018.
5. Tugay D. The Evaluation of Family Physicians’ Knowledge Attitude and Behaviours towards Periodic Examination Guidelines, Master’s Thesis, Hacettepe University Social Sciences Institute, Ankara, Turkey; 2015.
6. Attarian L, Fleming M, Barron P, Strecher V. A comparison of health promotion practices of general practitioners and residency trained family physicians. Journal of Community Health 1987;12:31‐9.
7. Albayrak T, Yılmaz TE, Sahin M, et al. From sore throat to undescended testicle: A family medicine case report. Ankara Med J 2013;13(2):91‐3.
8. Sabuncuoğlu M, Cebeci S, Rahbar MH, Hessabi M. Autism spectrum disorder and attention deficit hyperactivity disorder: Knowledge and attitude of family medicine residents in Turkey. Turkish Journal of Family Medicine & Primary Care 2015;9 (2):46‐53.
9. Heidgerken, AD, Geffken G, Modi A, Frakey L. A survey of autism knowledge in a health care setting. Journal of Autism and Developmental Disorders 2005;35(3):323‐30.
10. Imran N, Chaudry MR, Azeem MW, Bhatti MR, Choudhary ZI, Cheema MA. A survey of autism knowledge and attitudes among the healthcare professionals in Lahore, Pakistan. BMC Pediatrics 2011;11:107.
11. Rourke L, Godwin M, Rourke J, Pearce S, Bean J. The rourke baby record infant/child maintenance guide: Do doctors use it, do they find it useful, and does using it improve their well‐baby visit records? BMC Family Practice 2009;10:28.
12. Liebelt EL, Daniels SR, Farrell MK, Myers MG. Evaluation of pediatric training by the alumni of a residency program. Pediatrics 1993;91(2):360‐4.