VERGİ KAÇAKÇILIĞI SUÇU SORUŞTURMALARINDA İNCELEME VE MÜTALAA ŞARTINA GETİRİLEN İSTİSNAİ DÜZENLEMELERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Vergi kaçakçılığı suçlarının bildirimi ve soruşturma usulü Vergi Usul Kanunu’nun 367’nci maddesinde özel olarak düzenlenmiştir. Vergi incelemesi/görüş ve mütalaa şartı vergi kaçakçılığı suçlarının soruşturulması ve yargılamanın yapılabilmesi için önem arz etmektedir. Kanun koyucu 29/04/2021 tarihli 7318 sayılı Kanun’un 5’inci maddesi ve 08/04/2022 tarihli 7394 sayılı Kanun’un 5’inci maddesi ile ilgili maddeye yeni fıkralar eklemiştir. Eklenen bu fıkralarla vergi kaçakçılığı suçları için aranan vergi incelemesinin/görüşün sonuçlarının ve mütalaa şartının bazı durumlar için aranmadığı görülmektedir. Çalışmanın sonucunda kanun koyucunun getirmiş olduğu bu düzenlemelerin Anayasa’ya aykırılık teşkil ettiği, uygulamada hak ihlallerine sebebiyet verebileceği ve tartışmalı durumlara neden olabileceği sonucuna varılmıştır. İlgili düzenlemelerin Anayasa’ya aykırılığı özellikle eşitlik ilkesi, adil yargılanma hakkı ve cezaların şahsiliği ilkesi bakımından incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

vergi kaçakçılığı, vergi incelemesi, Mütalaa, Eşitlik İlkesi, Adil Yargılanma Hakkı

EVALUATION OF THE REGULATIONS FOR THE EXCEPTION TO THE REQUIREMENT OF EXAMINATION AND OPINION IN THE INVESTIGATION OF TAX EVASION CRIME

The notification of tax evasion crimes and the investigation procedure are specially regula-ted in Article 367 of the Tax Procedure Code. The condition of tax inspection/opinion and opinion is important for the investigation of tax evasion crimes and the execution of the trial. The legislator added new paragraphs to the related article with Article 5 of Law No. 7318 dated 29/04/2021 and Article 5 of Law No. 7394 dated 08/04/2022. With these added parag-raphs, it is seen that the results of the tax examination/opinion sought for tax evasion crimes and the condition of opinion are not required in some cases. As a result of the study, it was concluded that these regulations brought by the legislator constitute a violation of the Cons-titution, may cause violations of rights in practice and may cause controversial situations. The unconstitutionality of the relevant regulations has been examined especially in terms of the principle of equality, the right to a fair trial and the principle of the individuality of the penalties.

Keywords:

Tax Evasion, Tax Analysis, Legal Opinion, Equality, Right to Fair Trial,

PDF

___

Angun F / Tekin S, “Vergi Kaçakçılığı Suçlarında Mütalaa’nın Yeri”, Vergi Sorunları Dergisi, (389), 2021, s. 32-42.
Batı M / İnci Z Ö, “7394 Sayılı Kanunla Vergi Kaçakçılığı Suçunda (VUK m.359) Yapılan Değişikliklere Dair Değerlendirmeler”, Vergi Sorunları Dergisi, (406), 2022, s. 30-48.
Baykara B, Teori ve Pratik Yönleriyle Vergi ve Vergi Ceza Hukuku, Maliye Hesap Uzmanları Derneği, 2008.
Biyan Ö, “Başka Mükellefler Nezdinde Yapılan İncelemelere Göre Tanzim Edilen Vergi Tekniği İnceleme Raporlarındaki Hukuka Aykırı Durumlar”, Legal Mali Hukuk Dergisi, 8(96), 2012, s. 9-22.
Candan T, Vergisel Kabahatler ve Suçlar, Yetkin Yayınları, 2019.
Çiftçi T E, “Vergi Kaçakçılık Suçlarında Soruşturma Evresi”, Fiscaoeconomia, 5(2), 2021, s.630-651.
Donay S, Ceza Mahkemesinde Yargılanan Vergi Suçları, Beta Yayıncılık, 2008.
Gölcüklü F / Gözübüyük Ş, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İnceleme ve Yargılama Yöntemi, 3. Baskı, Turhan Kitabevi, 2002.
Güngör M, “Vergi Kaçakçılığı Suçunun Takip Usulü”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, (44), 2020, s. 269-299.
İnceoğlu S, “Türk Anayasa Mahkemesi ve İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Eşitlik ve Ayrımcılık Yasağı Çerçevesinde Af, Şartla Salıverme, Dava ve Cezaların Ertelenmesi”, Anayasa Dergisi, 17(1), 2001, s. 41-70.
Karaçoban G T, “Vergi Kaçakçılığı Suçunda Yargılama Şartının Anayasaya Aykırılığı”, Terazi Hukuk Dergisi, 5(48), 2010, s. 99-114.
Karakoç Y, Yargı Kararları Işığında Vergi Sorunlarının Çözümü (Ceza Mahkemesinde Yargılanacak Vergi Suçları Hakkında Kamu Davası Açılmasının Mütalaa Şartına Bağlı Olması), Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Döner Sermaye İşletmesi Yayınları no.69, 1996.
Karakoç Y, Genel Vergi Hukuku, Yetkin Yayınları, 2017.
Karakoç Y, Vergi Ceza Hukuku, Yetkin Yayınları, 2019.
Karataş D N, “Vergi Hukukunda İspat ve Delil”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 18(3), 2014, s. 505-528.
Ömercioğlu A, “7318 Sayılı Kanun İle Eklenen Vergi Kaçakçılığı Suçları”, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 17(1), 2022, s. 167-192.
Öncel M / Kumrulu A / Çağan N / Göker C, Vergi Hukuku, Turhan Kitabevi, 2021.
Özcan O, Vergi Suçları, Seçkin Yayınları, 2015.
Özbek V Ö / Doğan K / Bacaksız P / Tepe İ, Ceza Muhakemesi Hukuku, 11. Baskı, Seçkin Yayınları, 2018.
Özbek V Ö / Doğan K / Bacaksız P, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 11. Baskı, Seçkin Yayınları, 2020.
Özgenç H, “Vergi Kaçakçılığı Suçunda Muhakeme Usulü Olarak Mütalaa Şartı”, İzzet Özgenç (Ed.), Vergi Ceza Hukuku Çalışmaları, Seçkin Yayıncılık, 2021, s. 629-655.
Öztürk B (Ed.)/Başaran Y.F (Ed.), Vergi Kabahat Suçları ve Tasarısı, Seçkin Hukuk, 2020.
Pınar B, “Yargı Kararları Işığında Vergi İncelemesinde Yükümlü Haklarının İhlaline İlişkin Tespitler”, International Journal of Public Finance, 1(1), 2016, s.23-60.
Rüzgâr M T, Vergi Kaçakçılığı Suçunda Fail, İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir, 2017.
Soydan B, Türk Vergi Hukukunda Vergi İncelemesi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul, 2015.
Şenyüz D, Vergi Ceza Hukuku (Vergi Kabahatleri ve Suçları), 12. Baskı, Ekin Yayınevi, 2022.
Şenyüz D, “Vergi Kaçakçılığı Suçunda Dava Şartı Olarak Mütalaa/Görüş”, İzmir Barosu Dergisi, (2), 2016, s. 13-51.
Uğur H, “Vergi Suçlarında Kovuşturma Şartı Olarak Mütalaa (VUK m.367)”, Terazi Hukuk Dergisi, 8(88), 2013, s. 34-43.
Yaltı B, “Vergi İncelemelerinde Dinlenilme Hakkı”, Vergi Sorunları Dergisi, (332), 2016, s. 52-57.
Yenisey F / Nuhoğlu A, Ceza Muhakemesi Hukuku, 9. Baskı, Seçkin Yayıncılık, 2021.
Yiğit U, “Vergi Usul Kanunu’nda Hürriyeti Bağlayıcı Suç ve Cezalar”, Vergi Kaçakçılığı Suçları ve Diğer Hürriyeti Bağlayıcı Vergi Suç ve Cezaları, Beta Yayıncılık, 2004.