Tahkim Şartının Ayrılabilirliği Prensibinin Asıl Sözleşmenin Yokluğu Durumunda Değerlendirilmesi

Asıl sözleşmenin geçersiz ve iptal edilebilir olması durumlarında tahkim şartı ayrılabilirlik ilkesi sayesinde asıl sözleşmeden ayrılır ve geçerliliğini korur. Ancak, asıl sözleşmenin yokluğu durumunda, ayrılabilirlik ilkesinin tahkim şartını asıl sözleşmeden ayırıp ayıramayacağı konusunda tam bir açıklık yoktur. Bu çalışmada ayrılabilirlik ilkesinin asıl sözleşmenin yokluğunda uygulanıp uygulanamayacağı incelenecektir

Anahtar Kelimeler:

Tahkim, Ayrılabilirlik İlkesi, Tahkimin Bağımsızlığı İlkesi, Sözleşmenin Yokluğu

THE DOCTRINE OF SEPARABILITY IN INTERNATIONAL ARBITRATION: WHERE THE NON-EXISTENCE OF THE CONTRACT IS ALLEGED

If the contract is allegedly void or voidable, the arbitration clause can be seperated from the contract due to the doctrine of separability. However, it is not clear whether an arbitration clause is separable from the underlying contract where nonexistence of the contract is alleged. This paper analysis the operation of the doctrine of separability where the non-existence of the contract is alleged

Keywords:

Arbitration, Separability/Severability Doctrine, Autonomy, NonExistence of the Underlying Contract,

PDF

___

ABDULLA, Zina, “The Arbitration Agreement” in KAUFMANN-KOHLER, Gabrielle/STUCKI, Blaise (editors) International Arbitration in Switzerland, Kluwer Law International, The Netherlands 2004.
AKINCI, Ziya, Milletlerarası Tahkim, b. 2., Ankara 2007.
ATLIHAN, Özen, “Tahkim Sözleşmesinin Unsurlarının ve Hükümlerinin Ulusal-Uluslararası Ticari Tahkim ve Yatırım Tahkimi Işığında İncelenmesi” İstanbul Barosu Dergisi, 2010, C. 84, S. 2.
BARCELO III, John J., “Who Decides the Arbitrator’s Jurisdiction? Separability and Competence-Competence in Transnational Perspective”, Vanderbilt Journal of Transnational Law, 2003, V. 36.
BORN, Gary B., International Commercial Arbitration, Kluwer Law International 2009.
CHUKWUMERIJE, Okezie, Choice of Law in International Commercial Arbitration, Quorum Books: Westport, Connecticut, London 1994.
COLLINS, Lawrence (edited), Dicey and Morris on the Confl ict of Laws, 12th ed., London: Sweet &Maxwell 1993.
ÇELİKEL, Aysel/ERDEM, B.Bahadır, Milletlerarası Özel Hukuk, b.11, İstanbul 2012.
DAVID, René, Arbitration in International Trade, Deventer 1985.
DOĞAN, Vahit, Milletlerarası Özel Hukuk, b. 2., Ankara 2013.
DOMKE, Martin, Commercial Arbitration, New Jersey 1965.
EKŞİ, Nuray, Milletlerarası Deniz Ticareti Alanında “Incorporation” Yoluyla Yapılan Tahkim Anlaşmaları, b. 2., İstanbul 2010.
EMDİ, Göknil, “Milletlerarası Ticari Tahkimde Tahkim Şartının Bağımsızlığı”, AÜHF Mecmua, Ankara 2008.
EREN, Fikret, 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanununa Göre Hazırlanmış Borçlar Hukuku Genel Hükümler, b. 14, Ankara 2012.
ERKAN, Mustafa, International Energy Investment Law: Stability through Contractual Clauses, Kluwer Law International 2011.
ESEN, Emre, “Uluslararası Tahkime Tâbi Bir Uyuşmazlığın Devlet Mahkemelerine Götürülmesi Hâlinde Tahkim Anlaşmasının Geçerliliğine İlişkin İtirazların İncelenmesi ve Kompetenz-Kompetenz Prensibi”, Galatasay Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2011/1, Prof. Dr. Atâ SAKMAR’a Armağan.
GARNETT, Richard, A Practical Guide to International Commercial Arbitration, New York 2000.
GÜLERCİ, Altan Fahri, “Separability of the Arbitration Agreement in International Arbitration”, ABR, 2008, Vol.1, Issue 1.
HAINING, Kristy/ZELLER, Bruno, “Can Separability Save Kompetenz- Kompetenz When There is a Challenge to the Existence of a Contract?”, Arbitration, 2010, V. 76, Issue 3.
HULEATT-JAMES, Mark, International Commercial Arbitration: A Handbook, London 1996.
ICC Rules of Arbitration in Force as from January 1998, ICC Publication Number 581, Paris 1997.
KALPSÜZ, Turgut, “Tahkim Anlaşması”, Bilgi Toplumunda Hukuk, Ünal Tekinalp’e Armağan, C. 2, İstanbul 2003, (KALPSÜZ, Tahkim Anlaşması).
KALPSÜZ, Turgut, Türkiye’de Milletlerarası Tahkim, b. 2., Ankara 2010, (KALPSÜZ, Milletlerarası Tahkim).
KAPLAN, Yavuz, Milletlerarası Tahkimde Usule Aykırılık, Ankara 2002.
KARRER, Pierre /ARNOLD, Karl, Switzerland’s Private International Law Statute 1987: The Swiss Code on Confl ict of Laws and Related Legislation, 2nd ed., Deventer-Boston 1989.
KESER BERBER, Leyla, “Hakem Mahkemesinin Yetkisi Hakkında Karar Verme Yetkisi (Kompetenz-Kompetenz)”, Prof. Dr. İrfan Baştuğ Armağanı, Ankara 2001.
LEW, Julian D. M./MISTELIS, Loukas A./KRÖLL, Stefan M., Comparative International Commercial Arbitration, Kluwer International Arbitration: The Hague, London, New York 2003.
MCNEILL, Mark S./JURATOWITCH, Ben, “Agora: Thoughts on Fiona Trust- The Doctrine of Separability and Consent to Arbitrate”, Arbitration International, 2008, Vol. 24, No. 3.
MONESTIER, Tanya J., “ ‘Nothing Comes of Nothing’… or Does It? A Critical Re-Examination of the Doctrine of Separability in American Arbitration”, American Review of International Arbitration, 2001, V. 12.
NOMER, Ergin, “Hakem Kararının Kamu Düzenine Aykırılığı ve Tahkim Anlaşmasının Geçerliliği”, MHB, 1990, C. 10, S. 1-2, (NOMER, Tahkim).
NOMER, Ergin, Devletler Hususi Hukuku, b.19., İstanbul 2011, (NOMER, Devletler).
NOMER, Ergin/EKŞİ, Nuray/ÖZTEKİN-GELGEL, Günseli, Milletlerarası Tahkim, C. I., b. 4., İstanbul 2013.
OĞUZMAN, M. Kemal/ÖZ, Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler: 6098 Sayılı Yeni Türk Borçlar Kanunu’na Göre Güncellenip Genişletilmiş, b. 10., C. I., İstanbul 2012.
ÖZEL, Sibel, Milletlerarası Ticari Tahkimde Kanunlar İhtilafı Meseleleri, İstanbul 2008.
PARK, William W., “The Arbitrability Dicta in First Options v. Kaplan: What Sort of Kompetenz-Kompetenz Has Crossed the Atlantic?” The Journal of the London Court of International Arbitration, 1996, Vol. 12, No. 2, (137-159).
REİSOĞLU, Safa, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, b. 21., İstanbul 2010.
Swiss Arbitration Association (ASA), Dispute Resolution on International Markets: International Arbitration “Do’s and Don’ts”, 6th ed., ASA Special Series No: 31, Basel 2009.
ŞANLI, Cemal, “Türkiye’de Tahkim ve ADR”, Türkiye Barolar Birliği Uluslararası Uyuşmazlık Çözümünde Usul, Uygulamalar ve Güncel Sorunlar Sempozyumu, 9-10 Ocak 2009, Ankara, (ŞANLI, Tahkim).
ŞANLI, Cemal, Uluslararası Ticari Akitlerin Hazırlanması ve Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları, b.4., İstanbul 2011, (ŞANLI, Ticari Akitler).
ŞANLI, Cemal/ESEN, Emre/ATAMAN-FİGANMEŞE, İnci, Milletlerarası Özel Hukuk, İstanbul 2013.
SCHWEBEL, Stephen M., International Arbitration: Three Salient Problems, Cambridge Grotius Publications Limited 1987.
SMIT, Hans, “When Is A Government Bound By A Contract, Including An Arbitration Clause, It Did Not Sign?”, The American Review of International Arbitration, 2005, V. 16, Issue 2, (SMIT, H, It Did Not Sign).
SMIT, Robert H., “Separability and Competence-Competence in International Arbitration: Ex Nihilo Nihil Fit? Or Can Something Indeed Come from Nothing?”, American Review of International Arbitration, 2002, Vol.13.
SPOORENBERG, Frank/FELLRATH, Isabelle, “Consent to Arbitrate: A Prerequisite to Arbitration”, Uluslararası Ticaret ve Tahkim Hukuku Dergisi, 2012, C. 1, S. 2.
TAŞKIN, Alim, “Hakem Mahkemesinin Kendi Yetkisi Hakkında Hüküm Vermesi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1998, C. II, S. I-II, bkz. (http://www.hukuk.gazi.edu.tr/editor/dergi/2_10.pdf, erişim 20 Şubat 2012).
VAN DEN BERG, Albert Jan (ed)., Yearbook Commercial Arbitration, The Hague: Kluwer International Law 1990, V. XV.
VAN DEN BERG, Albert Jan, The New York Arbitration Convention of 1958, Kluwer Law and Taxation Publishers 1981.
VAN HOUTTE, Hans, The Law of International Trade, 2nd ed., London Sweet&Maxwell 2002.
VARADY, Tibor/ BARCELO III, John J./von MEHREN, Arthur T., International Commercial Arbitration: A Transnational Perspective, 2nd ed., Thomson West 2003.
YAVUZ, Cevdet, “Türk Hukukunda Tahkim Sözleşmesi ve Tabi Olduğu Hükümler”, II. Uluslararası Özel Hukuk Sempozyumu “Tahkim”, 14 Şubat 2009, İstanbul.
YEŞİLOVA, Bilgehan, “Tahkim (İlk) İtirazı Üzerine -Hakemlerin Yargı Yetkisiyle İlgili Olarak- Mahkemelerce Yapılacak Denetim ve Sonuçları (Milletlerarası Tahkim Kanunu m. 5/1)”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2009, C. 11, Özel Sayı: Prof. Dr. Bilge Umar’a Armağan, I. Cilt.
( http://www.legislation.gov.uk/ukpga/1996/23/section/7, erişim 11 Şubat 2013).
( http://www.legislation.gov.uk/ukpga/1996/23/section/7, erişim 11 Şubat 2013).
(http://www.adr.org/aaa/ShowProperty?nodeId=/UCM/ADRSTG_002037&r evision=latestreleased, erişim 26 Aralık 2012).
(http://www.iccwbo.org/Products-and-Services/Arbitration-and-ADR/ Arbitration/Rules-of-arbitration/Download-ICC-Rules-of-Arbitration/ ICC-Rules-of-Arbitration-in-several-languages/, erişim Ocak 2013).
(http://www.jus.uio.no/lm/icc.arbitration.rules.1998/, erişim 24 Şubat 2013).
(http://www.lcia.org/Dispute_Resolution_Services/LCIA_Arbitration_ Rules.aspx , erişim 26 Aralık 2012).
(http://www.newyorkconvention.org/publications/nyac-i, erişim 24 Şubat 2013).
(http://www.umbricht.ch/pdf/ SwissPIL.pdf , erişim 20 Şubat 2013).
(http://www.uncitral.org/pdf/english/texts/arbitration/ml-arb/07-86998_ Ebook.pdf, erişim 8 Şubat 2013).
(http://www.wipo.int/amc/en/arbitration/rules/index.html#awa2, erişim 23 Şubat 2013).
(https://www.swissarbitration.org/sa/download/SRIA_english_2012.pdf, erişim 11 Şubat 2013).