BİŞKEK PROTOKOLÜ (12 MAYIS 1994) ÖRNEĞİNDE ULUSLARARASI SÖZLEŞMELERİN GEÇERSİZLİĞİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Uluslararası sözleşmelerin yapılması, onaylanması ve yürürlüğe girmesi aşamalarında işlenmiş bazı hukuk dışı fiiller onların geçersizliğine delalet etmektedir. Fakat geçersizliğin tespiti sanıldığı kadar kolay değildir. Çünkü sözleşmenin geçersizliği somut delillerle ispat edilmelidir. Makalemizde sözleşmelerin geçersizliği ile ilgili hükümler Bişkek Protokolüne uygulanacaktır. Bişkek Protokolü Ermenistan ve Azerbaycan arasında devam eden Dağlık Karabağ savaşına geçici olarak son vermek amacıyla 12 Mayıs 1994’de Bişkek’te imzalanmıştır. Fakat günümüze kadar hukuki açıdan tartışılmaktadır. Çünkü Protokole Ermenistan ve Azerbaycan’ın yanı sıra sözde “Dağlık Karabağ” yönetimi de dâhil edilmiştir. Çalışmamızda üzerinden 20 yıl geçmesine rağmen akademik açıdan üzerinde pek fazla durulmayan ve resmi yönetim tarafından da belli siyasi ortam gerekçesi ile dile getirilmeyen Bişkek Protokolü’nün antlaşmalar hukuku bağlamında geçersiz olduğu ve yapıldığı andan itibaren hiçbir hukuki sonuç doğurmadığı görüşü savunulacaktır. Savunma, “Uluslararası sözleşmeler yalnız Uluslararası Hukukun süjeleri arasında yapılabilir” ve “Uluslararası sözleşmeler tarafların serbest irade beyanına dayanmalıdır” normları üzerinden yapılacaktır.

AN EVALUATION ON INVALIDITY OF INTERNATIONAL TREATIES IN THE CASE OF BISHKEK PROTOCOL (12 MAY 1994)

Some illegal acts committed at the stages of conclusion, ratification, and entry into force of international treaties indicate their invalidity. However, the detection of invalidity is not as easy as it seems. The invalidity of the treaties must be proven with concrete evidence. In our article, the provisions regarding the invalidity of treaties will be applied to the Bishkek Protocol. The Bishkek Protocol was signed in Bishkek on May 12, 1994, in order to temporarily put an end to the ongoing Nagorno-Karabakh war between Armenia and Azerbaijan. However, it has been discussed from a legal point of view until today. Because, besides Armenia and Azerbaijan, the so-called “Nagorno-Karabakh” administration was also included in the Protocol. In our article, it will be argued that the Bishkek Protocol, which has not been emphasized much in academic terms and has not been mentioned by the official administration due to a certain political environment, despite the fact that it has been 20 years, is invalid in the context of the law of treaties and has not produced any legal consequences since it was made. The defense will be based on the norms "International treaties can only be made between subjects of International Law" and "International treaties must be based on the free will of the parties".

___

  • Aslanlı A, Yeni Küresel Mücadelede Kafkasya ve Karabağ Sorunu, Ekoavrasya Yayınları, 2013.
  • Abdullahzade C, Hukuki Yönleriyle Dağlık Karabağ Sorunu, 2. Baskı, Adalet Yayınevi, 2014.
  • Acer Y/ Kaya İ, Uluslararası Hukuk, İngilizce Özetli Ders Kitabı, Legal Yayıncılık, 2017.
  • Altıner S, “Uluslararası Hukukta Kuvvet Kullanma Yasağı”, Yayınlanmamış YL Tezi, Çankaya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2009.
  • Brownlie I, Principles of Public International Law, Seventh Edition, 2010.
  • Bozkurt, E/ Kütükçü A/ Poyraz Y, Devletler Hukuku, 7. Baskı, Yetkin Yayınları, 2012.
  • Croissant M P, The Armenia-Azerbaijan Conflict: Causes and Implications, Westport Publish, 1998.
  • Cornell S, “Turkey and The Conflict in Nagorno Karabakh: A Dalicate Balance”, Middle Eastern Studies, 34(1), 1998.
  • Denk E, “Uluslararası Antlaşmalarda Jus Cogens Kurallar”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Dergisi, 56(2), 2000.
  • De Waal T, Black Garden: Armenia and Azerbaijan through Peace and War, New York University Press, 2003.
  • Eichensehr K/ Reisman W M, Stopping Wars and Making Peace: Studies in International Intervention, Martinus Nijhofs Publishers, 2009.
  • Erdal S, “Uluslararası Andlaşmaların Hukuksal Geçerliliği”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 23(1), 2015, s. 74-84.
  • Çaşın M H, Modern Uluslararası Hukukun Temel Esasları, 1. Cilt, Legal Yayıncılık, 2013.
  • Krüger H, The Nagorno Karabakh Conflict, Springer, Heidelberg 2010.
  • Geukjian O, Ethnicity, Nationalism and Conflict in the South Caucasus: Nagorno-Karabakh and the Legacy of Soviet Nationalities Policy, Ashgate Publishing Company, 2012.
  • Gündüz A, Milletlerarası Hukuk, Beta Yayınları, 6. Baskı, 2013.
  • Grigoryan G, “Comparatıve Analysis of The Legal Aspects of Nagorno Karabakh Republic Independence and The Independence of Republic of Kosova”, National Question In Central Europe: Democratic Responses To Unresolved National And Ethnic Conflicts, International Confrence, 2013.
  • İsmayılov A, Sumqayıt: SSR’nin Süqutunun Başlanğıcı, Çaşıoğlu, 2010.
  • Novikova G, “Armenia and The Middle East”, Middle East Review of International Affairs, 4(4), 2000.
  • Potier T, Conflict in Nagorno-Karabakh, Abkhazia and South Ossetia, Kluwer Law International, 2001.
  • Pazarcı H, Uluslararası Hukuk, Gözden Geçirilmiş 11. Baskı, Turhan Kitabevi, 2012.
  • Toluner S, Kıbrıs uyuşmazlığı ve Milletlerarası Hukuk, Fakulteler Matbaası.
  • Yunusov A, Karabakh: Past and Presence, 2005.