Mirasbırakanın Sağlığında Altsoyuna Yaptığı Karşılıksız Kazandırmaların Denkleştirilmesinde Sağ Kalan Eşin Durumu

Mirasbırakanın sağlığında yasal mirasçılarına yapmış olduğu karşılıksız kazandırmalardan hangilerinin denkleştirme işlemine tâbi tutulacağı sorusu, yasal mirasçıların niteliğine göre farklı yanıtlanır. Altsoya yapılan belli bazı karşılıksız kazandırmalar, aksi mirasbırakanca açıkça öngörülmediği sürece denkleştirme işlemine tâbidir. Altsoy dışındaki yasal mirasçılara yapılan kazandırmalar ise, ancak miras hissesine mahsuben yapılmış ise, denkleştirme işlemine tâbi tutulur. Sağ kalan eş hakkında özel bir düzenleme olmadığına göre, ona yapılan karşılıksız kazandırmalar da ancak miras hissesine mahsuben yapıldıysa denkleştirme işlemine konu olabilir. Bu durumda, sağ kalan eş, ister altsoyla ister başka yasal mirasçılarla birlikte mirasçı olsun, denkleştirme borçlusu olabilecektir. Yalnız sağ kalan eşin altsoyla birlikte mirasçı olduğu durumlarda, denkleştirme alacaklısı olup olmayacağı sorusunun yanıtı, öğretide tartışmalıdır. Bu makalede özellikle bu sorunun yanıtlanması amaçlanmıştır.

THE SITUATION OF THE SURVIVING SPOUSE REGARDEDHOTCHPOT OF THE GIFTS GIVEN BY THE DECEASED TO HIS DESCENDANTS

Which gifts, given by a deceased to his statutory heirs, are subject to hotchpot is a question, answered in different ways for two types of statutory heirs. Descendants should bring only the gifts specifically called in the Turkish Civil Code and the like, into hotchpot, unless the deceased expressly instructed otherwise. If the heir is not a descendant, only the gifts, given as advancement against share of the estate, are subject to hotchpot. The gifts, which surviving spouse received as advancement, are also subject to hotchpot in every case. However, there is a debate in the theory about the question, if the surviving spouse could demand hotchpot from descendants. The purpose of this article is especially answering this question.

___

  • Antalya, Gökhan / Sağlam, İpek: Miras Hukuku, 3. Baskı, Legal Yayıncılık, İstanbul 2015. Ayan, Mehmet: Miras Hukuku, 8. Baskı, Mimoza Yayınları, Konya 2015. Aydın Ünver, Tülay: “Miras Bırakanın Yasa Gereği Denkleştirmeye Tabi Olan Kazandırmaları”, Prof. Dr. Şener Akyol’a Armağan, Filiz Kitabevi, İstanbul 2011, s. 111-146. Beck, Alexander, Grundriss des Schweizerischen Erbrechts, 2. Auflage, Verlag Stämpfli, Bern 1976. Berki, Ali Himmet: “Medeni Kanunda İade ve Tenkis”, Mukayeseli Hukuk Dergisi, Yıl: 2, 1957, Sayı: 2, 1957, s. 53-56; Sayı: 3, s. 101-104, S: 4, s. 163- 167; S: 5, s. 211-215; S: 6, s. 267-270. Berki, Şakir: “ Türk Hukukunda Mirasta Ret ve İade”, Adalet Dergisi, Yıl: 43, 1952, Sayı: 4, s.480-497. Druey, Jean Nicolas: “Ausgleichung oder rapport? Eine Frage zur 626 ZGB”, Mélanges Paul Piotet, Stämpfli Verlag, Bern 1990, s. 25-44. Dural, Mustafa / Öz, Turgut: Türk Özel Hukuku-Cilt IV: Miras Hukuku, 9. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul 2015. Eitel, Paul: Berner Kommentar, Band III: Das Erbrecht, zweite Abteilung: Der Erbgang, 3. Teilband: Die Ausgleichung, Art. 626-632 ZGB, Stämpfli Verlag, Bern 2004.(BK) Eitel, Paul: “Die erbrechtliche Berücksichtigung lebzeitiger Zuwendungen”, Zeitschrift des Bernischen Juristenverein, Band 142, 2006, s. 457-494. Eitel, Paul: “Lebzeitige Zuwendungen, Ausgleichung und Herabsetzung – eine Auslegeordnung”, Zeitschrift des Bernischen Juristenverein, Band 134, 1998, s. 729-763. Eitel, Paul: “Zwei Grundfragen der gesetzlichen Ausgleichung – eine Replik”, Zeitschrift für Schweizerisches Recht, Neue Folge Band 118, 1999, I. Hafband, Heft 1, Band 140 der gesamten Folge, s. 69-91.(ZSR) Eren, Fikret: “Mirasta İade”, Adalet Dergisi, Yıl: 54, 1963, Sayı:3-4, s. 340- 358; Sayı: 5-6, s. 720-741. Escher, Arnold: Kommentar zum Schweizerischen Zivilgesetzbuch / Das Erbrecht Zweite Abteilung: Der Erbgang (Art. 537-640), Schulthess, Zürich 1960. Forni, Rolando / Piatti, Giorgio: Basler Kommentar Zivilgesetzbuch II Art. 457-977 ZGB, 4. Auflage, Helbing Lichtenhahn Verlag, Basel 2011. Gönensay, A. Samim, İleri Hukuk 34, 1948, s. 523-525. Gönensay, Samim /Birsen, Kemaledddin: Miras Hukuku, İkinci Bası, Ahmed Said Matbaası, İstanbul 1963. Gubler, Heinz: Die Ausgleichungspflichtigen Zuwendungen (Art. 626 ZGB), Stämpfli Verlag, Bern 1941. Guisan, Francois (çeviren: K. Fikret Arık): “Medeni Kanun’un 527. ve 626. (TMK 507 ve 603) Maddelerinde Miras Bırakanın Miras Hissesine Mahsuben Sağlığında Yaptığı Teberrular Mefhumu”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt: VIII, Yıl: 1953, Sayı: 1-4, s. 200-219. İmre, Zahit / Erman, Hasan: Miras Hukuku, 12. Basım, DER Yayınları, İstanbul 2016. İnan, Ali Naim / Ertaş, Şeref / Albaş, Hakan: İnan-Türk Medeni Hukuku, Miras Hukuku, 9. Baskı, İleri Kitabevi, Ankara 2012. Kılıçoğlu, Ahmet M.: Miras Hukuku, 6. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2015. Kocayusufpaşaoğlu, Necip: “Mirasta İade (=Denkleştirme) ile ilgili Meseleler”, Medeni Kanun’un 50. Yılı, Bilimsel Hafta: 15-17 Nisan 1976, Sevinç Matbaası, Ankara 1977, s. 117-138. (Makale) Kocayusufpaşaoğlu, Necip: “Mirasta İade Mefhumu ve Murisin İadeye Tâbi Kazandırmaları”, İstanbul 1960 (Yayınlanmamış Doçentlik Tezi). (Tez) Kocayusufpaşaoğlu, Necip: Miras Hukuku, 3. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul 1987. Kunz, Hans: “Die Ausgleichungspflicht des überlebenden Ehegatten nach dem ZGB”, Schweizerische Juristen Zeitung 25, 1929, s. 305 vd. Moser, Friedrich Gerhard: Die Erbrechtliche Ausgleichung gemischter Schenkungen nach schweizerischem Erbrecht, Stämpfli Verlag, Bern 1963. Müller, Jakob Arnold: Das Verhältnis von Ausgleichung und Herabsetzung im schweizerischen Erbrect, Abhandlung zum schweizerischen Recht, Heft 271, Bern 1949. Oğuzman, M. Kemal: Miras Hukuku, 5. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul 1991. Özkan, Hasan: Açıklamalı-İçtihatlı Asliye Hukuk Davaları ve Tatbikatı, Miras Hukuku (TMY Md. 495-682), Legal Yayıncılık, İstanbul 2015. Öztan, Bilge: Miras Hukuku, 6. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2014. Piotet, Paul (übersetzt von René Couchepin): Schweizerisches Privatrecht, Vierter Band: Erbrecht, Erster Halbband, Helbing & Lichtenhahn Verlag, Basel 1978. Rösli, Arnold: Herabsetzungsklage und Ausgleichung im schweizerischen Zivilgesetzbuch (Art. 522-533 und 626-633), Universitätsverlag, Zürich 1935. Serozan, Rona / Engin, Baki İlkay: Miras Hukuku, 3. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2012. Schwendener, Ulrich: Die Ausgleichungspflicht der Nachkommen unter sich und in Konkurrenz mit dem überlebenden Ehegatten, Buchdruckerei E. Rohner, Zürich 1959. Tuor, Peter / Picenoni, Vito: Berner Kommentar – Kommentar zum Schweizerischen Privatrecht / Das Erbrecht 2. Abteilung: Der Erbgang Artikel 537-640 ZGB, Verlag Stämpfli, Bern 1964. Tuor, Peter / Schnyder, Bernhard: Das Schweizerische Zivilgesetzbuch, Neunte Auflage, Schulthess Polygraphischer Verlag, Zürich 1979. Tuor, Peter: Das Schweizerische Zivilgesetzbuch, zweite vollstaendig umgearbeitete Auflage des Buches “Das Neue Recht”, Polygraphischer Verlag, Zürich 1932. Tuor, Peter: “Herabsetzung und Ausgleichung, Zeitschrift des Bernischen Juristenvereins 61, 1925, s. 1-20. (ZBJV) Turan Başara, Gamze: Miras Hukukunda Denkleştirme, Turhan Kitabevi, Ankara 2013. Turanboy, K. Nuri: Mirasbırakanın Denkleştirme ve Tenkise Tâbi Sağlararası Hukuki İşlemleri, Yetkin Yayınları, Ankara 2010. Uyar, Talih: Türk Medeni Kanunu, Miras Hukuku, MK. 495-682, Cilt: III, Ankara 2002. Uyar, Talih/Uyar, Alper/Uyar, Cüneyt: Türk Medeni Kanunu, MK. 518- 1030, Cilt: II, Ankara 2006. Weimar, Peter: “Zehn Thesen zur Erbrechtlichen Ausgleichung”, Familie und Recht, Festgabe der Rechtswissenschaftlichen Fakultät der Universtät Freiburg für Bernhard Schnyder zum 65. Geburtstag, Universitätsverlag Freiburg Schweiz, Freiburg 1995, s. 833-857. Widmer, Pierre: Grundfragen der erbrechtlichen Ausgleichung, Abhandlung zum schweizerischen Recht, Heft 408, Bern 1971. Wildisen, Christoph: Das Erbrecht des überlebenden Ehegatten, Universitätsverlag Freiburg Schweiz 1999. Winistörfer, Michéle: Die unentgeltliche Zuwendung im Privatrecht, insbesondere im Erbrecht, Schulthess, Zürich 2000. Wolfer, Hans: Die Ausgleichung der Erben mach dem schweizerischen Zivilgesetzbuch, Buchdrückerei E. Meyer, Männedorf 1910. Wüst, Hans: “Warten auf das Bundergericht… Bleibt der überlebende Ehegatte gegenüber Nachkommen weiterhin ausgleichungberechtigt”, successcio 2009, s. 331-333.