Fransa ve Türkiye’de Uluslararası Koruma Statüsü Değerlendirme İşlemlerinin Yargısal Denetimi

İdare hukuku alanında olduğu kadar sığınma hukuku alanında da birbirine yaklaşan Fransız ve Türk hukukunda, uluslararası koruma statüsünün değerlendirilmesine ilişkin işlemlerin yargısal denetimi yönünden yapılan karşılaştırmada iki nokta ön plana çıkmaktadır. Bunlardan birincisi, bu işlemlerin denetiminde görevli mahkemeye ilişkin olup; Fransız hukukunda ihtisas mahkemesi sistemi benimsenmişken, Türk hukukunda genel görevli idare mahkemelerinin anılan işlemleri denetlemekle görevli olduğu görülmektedir. Fransız ve Türk hukuku açısından yapılan karşılaştırmada öne çıkan diğer bir husus ise, Fransız hukukunda objektif tam yargı davası aracılığıyla denetlenen statü değerlendirme işlemlerinin, Türk hukukunda iptal davasına konu olmasıdır. Bu makalede, iki hukuk sisteminin farklılaştığı bu noktalarda, Türk hukuku açısından Fransız hukukunun verilerinden çıkarılabilecek sonuçlar ele alınmaktadır.

JUDICIAL REVIEW OF ACTS CONCERNING INTERNATIONAL PROTECTION STATUS DETERMINATION IN FRANCE AND IN TURKEY

A comparative analysis of the judicial review of acts concerning international protection status determination in French and Turkish legal systems reveals two essential differences. First one is related to the competent judicial authority: whilst in France, a specialized court reviews the administrative decisions concerning status determination, disputes arising from those decisions fall under the jurisdiction of general administrative courts in Turkey. Second difference is about the nature of the action brought against decisions of status determination: in France, the legal instrument of the review is the action of full jurisdiction whereas in Turkey, an annulment action is lodged against aforementioned decisions. The aim of this article is to examine those differences, attempting to reach some conclusions regarding Turkish law, based on the French experience.

___

  • AKYILMAZ, Bahtiyar / SEZGİNER, Murat / KAYA, Cemil. Türk İdare Hukuku, 9. B., Savaş Yayınevi, 2018. AKYILMAZ, Bahtiyar / SEZGİNER, Murat / KAYA, Cemil. Türk İdari Yargılama Hukuku, Savaş Yayınevi, 2018. BELORGEY, Jean-Michel. Le droit d’asile, 2e éd., LGDJ, 2016. BONETTI, Paolo. “L’architecture institutionnelle en matiere d’asile en Italie”, in Droit d’asile (dir. Julien FERNANDEZ / Caroline LALYCHEVALIER), Editions A. PEDONE, 2015, s. 155 v.d. BONICHOT, Jean-Claude / CASSIA, Paul / POUJADE, Bernard. Les grands arrêts du contentieux administratif, 5e éd., Dalloz, 2016. BROYELLE, Camille. Contentieux administratif, 5e éd., LGDJ, 2017. CANDAN, Turgut. Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu, 5. B., Adalet Yayınevi, 2012. CHAPUS, René. Droit du contentieux administratif, 13e éd., Montchrestien, 2008. DENIS-LINTON, Martine. “La CNDA: office singulier et juridiction spécifique?”, in Droit d’asile (dir. Julien FERNANDEZ / Caroline LALYCHEVALIER), Editions A. PEDONE, 2015, s. 119. GÖZÜBÜYÜK, A. Şeref / TAN, Turgut. İdare Hukuku – Cilt II – İdari Yargılama Hukuku, 8.B., Turhan Kitabevi, 2016. GUYOMAR, Mattias. Les sanctions administratives, LGDJ, 2014. GÜNDAY, Metin. İdare Hukuku, 10. B., İmaj Yayınevi, 2015. KAPLAN, Gürsel. İdari Yargılama Hukuku, 4.B., Ekin, 2019. KARAHANOĞULLARI, Onur. “İdari İşlem Niteliğinde Yargı Kararları ve Vergi Davaları”, Prof. Dr. Gözübüyük’e Armağan, Turhan Kitabevi, Ankara, 2005, s.199-215, http://80.251.40.59/politics.ankara.edu.tr/karahan/makale/idariislemniteligindeyargikararlari.htm KILIÇ, Taner. “Mülteci Hukuku Alanında Güncel Bazı Gelişme ve Sorunlar”, http://multeci.net/?p=479 LAFERRIÈRE, Edouard. Traité de la juridiction administrative et des recours contentieux, T. 1, Berger-Levrault et Cie, 1896. Le PORS, Anicet. “L’asile en France en 2011: une situation contrastée”, Notes de l’Observatoire (France Terre d’Asile), Décembre 2011, s. 3, http://www.france-terre-asile.org/images/stories/publications/pdf/8-asile-en-franceen-2011-situation-contrastee.pdf LEPETIT-COLLIN, Hélène. Recherches sur le plein contentieux objectif, LGDJ, 2011. LUCHAIRE, François. “La loi relative à l’entrée et au séjour des étrangers et au droit d’asile devant le Conseil constitutionnel”, RDP, 1998, s. 1015-1035. MENEKŞE, Talip. “Türk Uluslararası Koruma Sisteminde Karar Merkezleri”, Göç Araştırmaları Dergisi, C. 4, S. 2, Temmuz-Aralık 2018, s. 190-231. PIÉRART, Odile. “La diversité du traitement juridictionnel de l’asile dans le monde”, in 1952-2012: le juge français de l’asile, La documentation Française, 2014, s. 28. PLESSIX, Benoît. “La conception française de la séparation des pouvoirs”, in La Constitution administrative de la France (dir. Jean-Jacques BIENVENU / Jacques PETIT / Benoît PLESSIX / Bertrand SEILLER), Dalloz, s. 15-25. ROBERT, Jacques. “Revue de jurisprudence française relative au droit international public (Année 1957)”, Annuaire Français de Droit International, 1958/4, s. 731. SANDEVOIR, Pierre. Études sur le recours de plein juridiction, LGDJ, 1964. SARICA, Ragıp. İdarî Kaza – Cilt I – İdari Davalar, İstanbul Üniversitesi Yayınları, 1949. SAUVÉ, Jean-Marc. “Discours introductif”, in 1952-2012: le juge français de l’asile, La documentation Française, 2014, s. 13. ÜSTÜN, Gül. “İdari Yargıda İstinaf Kanun Yolu Üzerine Bir Değerlendirme”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi – Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 22, S. 2, 2016, s. 13-38. VALLUY, Jérôme. Rejet des exilés, Editions du Croquant, 2009.