6306 Sayılı Kanun Kapsamında Riskli Alanlarda Riskli Olmayan Yapıların Durumu
6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun,
afet öncesi süreçte, afete karşı alınacak tedbirleri düzenlemektedir. Bu tedbirler
her ne kadar mevzuattaki diğer araçlarla da tesis edilebilir nitelikteyse de, kanun
koyucu bu Kanun kapsamında idareye olağanüstü hukukun geniş yetkilerine
benzer yetkiler tanımıştır. Bu yetkiler, afet riskinin yarattığı tehditle orantılı
olarak geniş ve yalnızca ekonomik temelli olduğundan daha çok mülkiyet
hakkına yönelik kısıtlamalar getirmiştir. Kanun’un idarelere tanıdığı ve olağanüstü
yetkilerle donattığı takdir yetkisinin riskli alan ve riskli yapı dışında,
riskli alandaki risksiz kimi yapıları da kapsaması üzerine, 6306 sayılı Kanun’un,
hak ve özgürlüklerin sınırlandırılmasının sınırının aştığı iddia edilmiştir. Söz
konusu iddia, Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararlarının da gerekçesini oluşturmaktadır.
Kanun koyucunun riskli alandaki risksiz yapılara ilişkin bu iptal
kararı üzerine, risksiz yapıların değerleri ödenmek suretiyle yeniden Kanun’un
kapsamına aldığı ikinci düzenlemesi de Anayasa Mahkemesince benzer gerekçe
ile iptal edilmiştir. Sonuç olarak, 6306 sayılı Kanun’un amaç maddesine uyumlu
olarak riskli alanlar ve riskli yapılarla sınırlı kapsamının, riskli alandaki risksiz
yapıları kapsayacak biçimde genişletilmesi mümkün değildir.
Anahtar Kelimeler:
Afet Hukuku, 6306 Sayılı Kanun, Riskli Alan, Riskli Yapı, Ölçülülük İlkesi, Takdir Yetkisi, Kentsel Dönüşüm, Temel Hak ve Hürriyetlerin Sınırlandırılması
Law on Transformation of Areas at Risk of Natural Disaster (Law no. 6306)
regulates precautionary measures against a disaster in the pre-impact phase.
Although these precautions can be established by using other means in the
legislation, under this law, the legistator gives the related authority to authorise
the powers similar to the broad powers of extraordinary law. As a result of
being too broad and depending solely on economic impetus compared to the
actual threat of disaster, these authorities put restrictions largely on property
rights. It has been claimed that the law no. 6306 expands the boundary of
the limitation of rights and freedoms as the scope of discretion that the Law
attributes to authorities with extraordinary powers covers not only the risky
areas and buildings but also some risk free buildings in a risky area. Aforementioned
claim constitutes the justification of annulment decision of the Supreme
Court. The second regulation, which the legislator took into the scope of the
Law through paying the values of the risk-free buildings after the annulment
decision regarding the risk-free buildings in a risky area, was also canceled by
the Supreme Court due to similar justification. As a result, it is not possible
to extend the scope of risky areas and risky structures in accordance with Law
no. 6306 for risk free areas in risky areas.
Keywords:
Disaster Law, Law No. 6306, Risky Area, Risky Structure, The Principle of Proportionality, Administrative Discretion, Urban Transformation, Restrictions on Fundamental Rights and Freedoms,
___
- Ali Utku Şahin , Afet Yönetimi Faaliyetlerinin Kamu Hizmeti Kavramı Çerçevesinde Değerlendirilmesi, Tesam Akademi Dergisi, Temmuz 2014, C.1, S.2. Aydın Gülan, Tarihi Dokuyu Yenilemek Adına Cerrahi Bir Müdahale Aracı: Yenileme Alanları, Prof. Dr. Hüseyin Hatemi’ye Armağan, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2009. Bahri Savcı, Yaşam Hakkı: Felsefesel Açıdan Pratiğe Doğru, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi S. 3, Y. 2014. Bahtiyar Akyılmaz, Takdir Yetkisinin Yargısal Denetimi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, S. 1, Y.1998. Cemal Oğuz, Fedakârlığın Denkleştirilmesi İlkesi Uyarınca Taşınmaz Malikinin Sorumluluğu, Sorumluluk ve Tazminat Hukuku Sempozyumu, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Ankara 2009, s. 210. Cemil Kaya, İdarenin Takdir Yetkisi ve Yargısal Denetimi, 12 Levha Yayınları, İstanbul, 2011. Cemil KAYA, Kararlarından Hareketle Kamu Yararı Kavramına Danıştay’ın Bakışı, XII Levha, İstanbul, 2011. Cengiz Topel Çiftçioğlu, Yaşam Hakkı, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Y. 2012, S.103. Cenk Şahin, Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’a Yönelik Bazı Eleştiriler (Anayasa Mahkemesi Kararının Ardından Yeniden Değerlendirme), Kentsel Dönüşüm Hukuku (Editörler: Melikşah Yasin, Cenk Şahin), On İki Levha Yayıncılık, 2. Baskı, İstanbul, Ekim 2015. Emre Akbulut, Türk İdare Hukukunda Kanuni İdare İlkesi, Beta Yayınları, İstanbul, 2013. Ender Ethem Atay, Hukukta Meşruiyet Kavramı, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.1, S.2, Y. 1991. Fatmagül Kale, Ulusal ve Uluslararası Boyutlarıyla Konut Hakkı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2013. Gürsel Öngören, Yargı Kararları Işığında İmar Hukuku, Öngören Hukuk Yayınları No: 6, İstanbul, 2017. Halil Kalabalık, İdare Hukukunda Takdir Yetkisi Kavramı ve Benzer Kurumlarla Karşılaştırılması, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C1, S.2, Y. 1997. Halis Çetin, Siyasetin Evrensel Sorunu iktidarın Meşruiyeti-Meşruiyetin İktidarı, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, C. 58, S.3. İbrahim Kaboğlu, Yerleşme ve Konut Hakkı: Temel Özgürlük Sosyal Hak Birleşmesi, İnsan Hakları Yıllığı, C. 17, Sa. 1, Y. 1996. Kemal Gözler, Türk Anayasa Hukuku Dersleri, 10. Baskı, Ekin Yayıncılık, Bursa, 2010. Kemal Gözler, İdare Hukuku, C. 2, Ekin Kitabevi, Bursa, 2009. Melikşah Yasin, Kentsel Dönüşüm Uygulamalarına İlişkin Temel İlkeler, Kentsel Dönüşüm Hukuku (Editörler: Melikşah Yasin, Cenk Şahin), On İki Levha Yayıncılık, 2. Baskı, İstanbul, Ekim 2015. Nafi Pakel, 6306 Sayılı Kentsel Dönüşüm Yasası, İstanbul Barosu Dergisi, C.87, Sayı: 2013/1. Nuri Alan, “Türk İdari Yargısında Yerindelik ve Takdir Yetkisinin Değerlendirmesi”, İdari Yargıda Son Gelişmeler Sempozyumu, 10-12 Haziran 1982, Danıştay Yayınları, Ankara, Özge Okay Tekinsoy, İdare Hukukunda Kamu Düzeni Kavramı, 12 Levha Yayınları, İstanbul, Mart 2011. Ramazan Çağlayan, Türk Hukukunda İdarenin Takdir Yetkisinin Yargısal Denetimi, Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.VII, S. 3-4, Y. 2003. Seda Yurtcanlı, Afet Riski Altında Temel Hak ve Özgürlükler: 6306 Sayılı Afet. Yasası Kapsamında Temel Hak ve Özürlüklere Getirilen Sınırlamalar, Anayasa Hukuku Dergisi, C.2, S.4. Selami Demirkol, Zuhal Bereket Baş, Kentsel Dönüşümün, 6306 Sayılı Yasa Kapsamında Hak ve Özgürlükler Açısından Ele Alınması, TBB Dergisi Y. 2013, S.108. Serkan Cengiz, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Işığında Yaşam Hakkı, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Y. 2011, S. 93. Serkan Kızılyel, Yaşam Hakkı: AİHM Kararları ve İdari Yargı Uygulaması Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. XVIII, Y. 2014, S. 2. Sinan Seçkin, Gül Üstün, İdari İşlemlerde Takdir Yetkisi ve Gerekçe İlkesi, Mehmet Akif Aydın’a Armağan, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi Cilt 21, Sayı 2. Şeref Gözübüyük, Turgut Tan, İdari Yargılama Hukuku, Turhan Kitabevi, Güncelleştirilmiş Altıncı Baskı, Ankara, 2013. Yeliz Şanlı Atay, 6306 Sayılı Kanun Çerçevesinde Riskli Alan Kararı, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, TODAİE Yerel Yönetimler Dergisi, S.25/4, Y.2016.
- ISSN: 1300-9885
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Başlangıç: 1942
- Yayıncı: Ankara Barosu Başkanlığı
Sayıdaki Diğer Makaleler
6306 Sayılı Kanun Kapsamında Riskli Alanlarda Riskli Olmayan Yapıların Durumu