Kur’ȃn-ı Kerȋm’de İrşȃd Bağlamında “Mücadele” Kavramının İncelenmesi

Bu makale, Kur’ân-ı Kerîm’de geniş bir şekilde yer alan mücadele kavramının, özelde irşadî açıdan incelenmesini ele almaktadır. Nahl 16/125. ayette geçen, “Onlarla en güzel şekilde mücadele et” emrinin irşad açısından nasıl anlaşılması gerektiği hakkında müfessirlerin görüşlerine yer verilerek, mücadelenin insan tabiatındaki yeri, nasıl olması gerektiği ve ne zaman kullanılabileceği gibi konularda bilgi verilmiştir. Bu bağlamda, ayette geçen “ahsen” (en güzel) kaydına vurgu yapılarak, Kur’an-ı Kerim’de geçen mücadele örneklerine yer verilmiş, irşadî açıdan tartışma bilincinin gereği belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Tefsir, İrşad, Mücadele, Diyalektik, Münazara

EXAMINING THE CONCEPT OF STRUGGLE BY GUIDANCE TACKLES IN THE HOLY QUR'AN

This article is about to examining in particular in terms of guidance of the concept of struggle which is broadly involved in the Holy Qur’an. Accordingly, giving the views of exegetes’s opinions about the understanding by guidance tackles for the order Surat An- Nahl 16/125 “Argue with them in a way that is best”, information is given about the topics that the struggle in the human nature, how and when it should be. In this context, examples of struggle from Holly Qur’an were given place and the necessity of awareness of argument by view of guidance were stated with emphasizing the word of “ahsan” (that is best) in Surat An-Nahl 16/125.

Keywords:

Tafsir, Guidance, Struggle, Dialectical, Munaazarah,

PDF

___

Âlûsî, Ebu’l-Fazl Şehabeddin es-Seyyid Mahmud el-Bağdadi, Rûhu’l-Meâni fî Tefsi- ri’l-Kur’âni’l-Azîm ve’s-Sebi’l-Mesânî, Tah: Muhammed Şükri, Dâr-u İhyai’t-Tura- si’l-Arabi, Beyrut tsz., I-XXX.
Atay, Hüseyin, “Kur’an’a Göre Münazara Metodu”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakül- tesi Dergisi, yıl: 1969, sayı: XVII.
Bilgiz, Musa, Kur’an’da Bilgi, İnsan Yay., İstanbul 2003.
Certel, Hüseyin, Kur’an’da İnsan, Tuğra Matbaası, Isparta 2000.
Cürcânî, Ali b. Muhammed b. Ali es-Seyyid eş-Şerif, et-Ta’rifat, tsz.
Çağbayır, Yaşar, Ötüken Türkçe Sözlük, Ötüken Yay.,İstanbul 2007, I-V.
Çağrıcı, Mustafa, “Hasene” md., DİA., İstanbul 1997, XVI.
Çetin, Abdurrahman, Hitabet ve İrşad, Emin Yay., Bursa 2008.
Devellioğlu, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, Doğuş Matbaası, Ankara 1970.
Ebu Zehra, Tarihu’l-Cedel, Daru’l-Fikri’l-Arabi, Kahire 1980.
Ebussuud, Muhammed b. Mustafa el-İmadî, İrşâdu’l-Akli’s-Selîm ilâ Mezâya’l-Kur’â- ni’l-Kerîm, Dar-u İhyai’t-Turasi’l-Arabi, Beyrut tsz., I-IX.
el-Askerî, Ebu Hilâl, el-Furuku’l-Lugaviyye, Tah: Ebu Amr Ammad Zeki el-Bârûdî, el-Mektebetü’t-Tevfikiyye, tsz.
el-Cevziyye, İbnu’l-Kayyım, Kur’an ve Sünnette Tartışma Yöntemi ve Adabı, Ter: Abdul- lah Tunçer, Polen Yay., İstanbul 2007.
el-Elmaî, Zahir b. Awad, Kur’an’da Tartışma Metodları, Ter: Ercan Elbinsoy, Pınar Yay., İstanbul 1984.
el-İsfehânî, Ragıb Ebu’l-Kasım Hüseyin Muhammed, Mu’cemu Müfredâti’l-Elfâ- zi’l-Kur’ân, Tah: Nedim Maraşlı, Daru’l Fikr, 1972.
el-Kefevî, Ebu’l-Bekâ, el-Külliyât, Nşr: Adnan Derviş, Muhammed el-Mısrî, Müessee- tü’r-Risale, Beyrut h.1419.
el-Müncid fi’l-Luğati ve’l-İ’lam, Daru’l-Meşrık, Beyrut tsz.
er-Rafi’i, M. Sadık, Târîhu Âdâbi’l-Arab, Beyrut 1974, I-III.
et-Taberî, Ebu Cafer Muhammed b. Cerir, Câmi’u’l-Beyân an Te’vîli Âyi’l-Kur’ân, Tah: Abdullah b. Abdulmuhsin et-Turkî, Dar’ul-Hicr, Kahire 2001, I-XXVI.
Gezer, Süleyman, Kur’an’ın Anlaşılmasında Sözlü Hitabın Rolü, (Basılmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2007.
Hacımüftüoğlu, Nasrullah, Kur’an’ın Belagatı ve İ’cazı Üzerine, Ekev Yay. Erzurum 2001.
Hâzin, Muhammed b. İbrahim el-Bağdadî, Lübâbü’t-Te’vil fî Meâni’t-Tenzîl, el-Matbaa- tü’l-Amire (Daru’d-Da’ve), İstanbul h.1320, I-VI.
İbn Atiyye, Ebu Muhammed Abdulhak, el-Muharraru’l-Vecîz fî Tefsiri’l-Kitabi’l-Azîz, Dar-u İbn Hazm, Beyrut 2002.
İbn Haldun, Mukaddime, MEB., İstanbul 1970, I-III.
İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ İsmail b. Ömer, Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm, Tah: Mustafa Muham- med, Mustafa Fadl el-Acmavî, Ali Ahmed Abdulbaki, Hasan Abbas Kutub, Mekte- betü Evladi’ş-Şeyh, Cizre h. 1421; I-XVI.
İbn Manzur, Ebu’l Fadl Cemaluddin Muhammed b. Mükrim, Lisânu’l-’Arab, Dâr-u Sadır ve Dâr-u Beyrut, Beyrut 1968, I-XV.
İbn Rüşd, Faslu’l-Makal, Felsefe-Din İlişkileri, Ter: Bekir Karlığa, İşaret Yay., İstanbul 1999.
İzutsu, Toshihiko, Kur’an’da Dinî ve Ahlakî Kavramlar, Pınar Yay., İstanbul 1997.
Kasımî, Muhammed Cemaluddin, Mehâsinu’t-Te’vîl, Tah: Muhammed Fuad Abdulbaki, Dar-u İhyai’l-Kütübi’l-Arabiyye, h. 1376, I-XVII.
Kurtûbî, Ebu Abdillah Muhammed b. Ahmed, Tah: Abdullah b. Abdulmuhsin et-Turkî, el-Câmi’ li Ahkâmi’l-Kur’ân, Müessesetü’r-Risale, Beyrut h. 1427, I-XXIV.
Mâverdî, Ebu’l-Hasen Ali b. Muhammed b. Habib el-Basri, en-Nüket ve’l-Uyûn, Metabi-i Makhevî, Kuveyt 1982, I-IV.
Mevdûdî, Tefhîmu’l-Kur’ân, Ter: Muhammed Han Kayani ve Ark., İnsan Yay., İstanbul 1986, I-VII.
Öcal, Mustafa, Din Eğitimi ve Öğretiminde Metotlar, TDV, Ankara 1991.
Özbek, Abdullah, Bir Eğitimci Olarak Hz. Muhammed, Esra Yay., Konya 1991.
Râzî, Fahruddin, Tefsir-i Kebîr, Ter: Suat Yıldırım, Lütfullah Cebeci, Sadık Kılıç, C. Sa- dık Doğru, Akçağ Yay., Ankara 1988, I-XXIII.
Saçaklızâde, Muhammed b. Ebi Bekir el-Mereaşi, Tertîbu’l-Ulûm, Tah: Muhammed b. İsmail Seyyid Ahmed, Dar’ul-Beşair’il-İslamiyye, Beyrut 1988.
Suyutî, Celaleddin Abdurrahman, el-İtkân fî Ulûmi’l-Kur’ân, Kahire 1951. (İki cilt bir arada)
Şevkânî, Muhammed b. Ali b. Muhammed, Fethu’l-Kadîr, nşr: Yusuf el-Ğuş, Dar’ul-Ma’rife, Beyrut 2007.
Tabatabâî, Muhammed Hüseyin, el-Mîzân fî Tefsîri’l-Kur’ân, Müessesetü’l-A’lemî, Bey- rut 1973, I-XVII.
Taha Hüseyin, Cahiliyye Şiiri Üzerine, Ter: Şaban Karataş, Ankara Okulu Yay., Ankara 2003.
Tahir b. Âşûr, Tefsîru’t-Tahrîr ve’t-Tenvîr, Dar-u Sahnun, Tunus, I-XXX.
Tantavî, Cevheri, el-Cevâhir fî Tefsîri’l-Kur’âni’l-’Azîm, Daru’l-Fikr, tsz. I-XVI.
Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu Yay., Ankara 2005.
Uludağ, Süleyman, İslam’da İrşad, Marifet Yay., İstanbul 2001.
Yavuz, Yusuf Şevki, Kur’an-ı Kerim’de Tefekkür ve Tartışma Metodu, İlim ve Kültür Yay., Bursa 1983.
.................., “Cedel” md., DİA., İstanbul 1993, VII.
.................., “Münazara” md., DİA., İstanbul 2006, XXXI.
Zemahşerî, Ebu’l-Kasım Carullah Mahmud b. Ömer b. Muhammed, el-Keşşâf an Hakâi- ki’t-Tenzîl ve Uyûni’l-Ekâvil fî Vucûhi’t-Te’vîl, Dar’ul-Kütübi’İlmiyye, tsz., I-IV.
Zerkeşî, Bedruddin Muhammed b. Abdillah, el-Burhân fî Ulûmi’l-Kur’ân, Tah: Mustafa Abdulkadir ‘Ata, Daru’l-Fikr, Beyrut 2005, I-IV.
Zuhaylî, Vehbe b. Mustafa, Tefsîru’l-Münîr fi’l-Akîdeti ve’ş-Şerîati ve’l-Menhec, Da- ru’l-Fikr, Beyrut h.1418, I-XXX.