Kitabê Mela Mehemed Elî Hunijî Mewlidê Pêxemberî De Hunerê Edebî Mela Mehemed Elî Hunij’ın Mewlidê Pêxemberî Adlı Eserinde Edebi Sanatlar

Edebîyatê mîletan de toy nuştoxî zaf muhîm î. Bi taybetî, cayê nuştoxî ke eserê verênan nuştîmustesna yo. Edebîyatê Zazayan de zî Mela Mehemed Elî Hunij, nê kesan ra yew o. Çunke o, yewşaîro ke edebîyatê Zazakî de eserê verênan ra yewî nuşto yo. Mewlidê ey, mewlidê hîrêyin yêZazakî yo. Ma xebateyê xo de no mewlidî, hetê hunerê edebîyan ra analîz kerd. Ma veyna keHunij, eserê xo de hunerê edebîyan ra teşbîh, teşxîs, întaq, cînas, mecaz, nîda, îstîfham, îqtîbas,asonans, alîterasyon, îştîqaq, îade, husnî talîl, telmî’, tekrîr, mecazo mursel şuxulnayo.

Literary Arts İn Mela Mehemed Elî Hunij’s Work Called Mewlidê Pêxemberî (The Prophet’s Mawlid)

Ulusların edebiyatlarında bazı edebiyatçılar çok önemlidir. Özellikle de ilk yazılı eserleri veren yazarların yeri müstesnadır. Zaza Edebiyatı’nda da Mela Mehemed Elî Hunij, bu kişilerden biridir. Çünkü o, Zaza Edebiyatı’nda ilk yazılı eserleri veren yazarlardan biridir. Onun Mewlidê Pêxemberî adlı eseri, Zazaca yazılmış olan üçüncü mevlittir. Biz çalışmamızda bu mevlidi edebi sanatlar açısından analiz ettik. Gördük ki Hunij eserinde birçok edebi sanata başvurmuştur. Teşbih, teşhis, intak,cinas,mecaz, nida, istifham, iktibas, asonans, aliterasyon, iştikak, iade, hüsni talil, telmi’, tekrir, mecazı mürsel bu sanatlardandır.

PDF

___

Arslan, Z. (2016). Kıraatlere Nahvî Bir Bakış: Fâtiha Sûresi Örneği. Karadeniz Teknik Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 3(2), 169-193.
Aydın, İ. (2013). Hakikat ve Mecaz’ın Terimleşme Süreci. İslâmî İlimler Dergisi 8 (1), 23-31.
Bekki, S. (2012). Âşık Tarzı Şiir Geleneğinde Mülemma. İçinde: Abdülkadir Erkal (Ed.), I. Uluslararası Âşık Sümmâni ve Âşıklık Geleneği Sempozyumu Bildirileri (s.485-500). Ankara: Birleşik Yayınevi.
Çelikelden, G. (2014). Teşbîh ve İstiârenin Belâgat Kitaplarındaki Görünümü Üzerine. Türklük Bilimi Araştırmaları (35), 61-83.
Çetin, N. (1998). Edebî Sanatlar. İçinde: Z. Güneş (Ed.), Edebiyat Bilgi ve Kuramları, (s.200-226). Eskişehir: AÖF Yayınları.
Deştij, Ş.,& Necaranij, E. (2014). Mala Mehemed Elî Hûnî. Rojnameyê Zazakî (6) , 4-5.
Ece, S. (2002). İktibas. AÜ Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi (19), 39-53.
Eliaçık, M. (2014). Belagat Kitaplarında Tekrîr Sanatının Tarif ve Tasnifi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi 2 (7), 1-7.
Gürbüz, F. (2008). Mecaz Kapsamındaki Anlamlar ve Bu Anlamlar Arasındaki İnce Ayrıntılar. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi 10 (2), 197-212.
Hunij, M.M.E. (2004). Mewlidî Peyxemberî. WK Merdimîn (Transkrîbekerdox). Vate (22), 56-72.
İskender, P. (2005). Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü. İstanbul: Kapı Yayınları.
Karataş, T. (2007). Ansiklopedik Edebiyat Terimleri Sözlüğü. Ankara: Akçağ Yayınları.
Kayapınar, M. (2011). Belâgatta Nidâ Üslûbu. C.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi 15 (2), 159-166.
Kocakaplan, İ. (2005). Açıklamalı Edebî Sanatlar. İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları.
Külekçi, N. (2005). Açıklamalar ve Örneklerle Edebî Sanatlar. Ankara: Akçağ Yayınları.
Nair, A. (1999). Divan Şiirinde Musiki ve Makamlar. Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi. Önal, M. (2008). Edebî Dil ve Üslup. A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi (36 ), 23-47.
Sarıca, B. (2016). Atasözlerinde Ses Eşlikleri. İçinde: M Sarıca, B. Sarıca (Ed.), Dil Bilimleri Kültür ve Edebiyat (s.11-23). Ankara: Padam Yayınları.
Uzun, M. (2002). Mela Mehmed Elî Hunî û Edebîyato Kırdkî (Zazakî). Kovara Vateyî (18), 56-67.
Yeşilkaya, Ş. (2014). Edebîyatê Kırdkî (Zazakî) de Mewlid û Mehemed ‘Elî Hunî. Têza Masterî. Çewlig: Unîversîteya Çewligî.
Yetik, E. (1996). Tasavvufi Açıdan Fátiha Tefsiri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8 (8), 45- 108.