Kendiliknesnesi Aktarımları ile Borderline Kişilik Özellikleri Arasında Özerk Benlik Yönetiminin Aracı Rolü

Erken dönem yaşantıların kalitesinin, kişinin benlik yapısının oluşmasında önemli rol oynadığı ve bu yaşantının yaşamın ileriki dönemlerini etkilediği bildirilmektedir. Araştırmanın temel amacı, kendiliknesnesi aktarımları ile borderline kişilik özellikleri arasındaki özerk benlik yönetiminin aracı rolünün incelenmesidir. Araştırmaya %47.8 (191)’i kadın, %52.2 (209)’si erkek olmak üzere toplam 400 yetişkin katılmıştır. Katılımcıların demografik bilgilerini toplamak amacıyla araştırmacı tarafından hazırlanan ‘Kişisel Bilgi Formu’, özerkliklerini ölçmek amacıyla ‘Özerk Benlik Yönetimi Ölçeği’, nesne ilişkilerini belirlemek amacıyla ‘Kendiliknesnesi İhtiyaçları Envanteri’ ve borderline kişilik özelliklerini belirlemek amacıyla ‘Borderline Kişilik Envanteri’ kullanılmıştır. Araştırma sonucuna göre, özerklik, erken dönem nesne ilişkileri ile borderline kişilik örüntüsü arasında anlamlı ilişki olduğu görülmüştür. Yapılan araştırma sonuca göre borderline kişilik özelliklerinin artması sonucunda özerk benlik yönetimi alt ölçeği olan ‘bireysel farkındalık’ ile ‘seçim hakkı’ alt ölçeklerinin azalmaktadır. Çalışmanın sonucuna göre, borderline kişilik özellikleri arttıkça idealizasyon ikizlikten kaçınma ihtiyacı artmakta, aynalanmadan kaçınma ihtiyacı azalmaktadır. Aynalanmadan kaçınma ihtiyacı arttıkça kişilerin özerklikleri artmakta, idealizasyon ikizlikten kaçınma ihtiyacının artması sonucunda özerklik azalmaktadır. Bu araştırmada değişkenlerin Pearson Korelasyon analizi, Bağımsız Gruplar T-Testi, aracılık analizi için PROCESS 3.5 kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

kendilik nesnesi, borderline kişilik bozukluğu, özerk benlik

The Mediating Role of Self-Determination Between Self-Object Transfers and Bordeline Personality Traits

The quality of early life experiences is said to have an essential role in the construction of a person's self-structure, and this experience has an impact life. The study's major goal is to look at the function of autonomous self-management in mediating the relationship between self-object transfers and borderline personality traits. The relationship between the participants' selfobject, autonomy, and borderline personality patterns was explored in the study, along with characteristics such as gender, age, and educational position, to see if there was a significant relationship. A total of 400 adults, 47.8% (191) female and 52.2% (209) male, over the age of 18 participated in the study. The “Sociodemographic Form” prepared by the researcher, the “Self-Determination Scale”, the “Selfobject Needs Inventory”, and the “Borderline Personality Inventory” to determine borderline personality traits were used. According to the results, there is a significant relationship between autonomy, early object relations and borderline personality pattern. While borderline personality traits increased, the subscales of Self-Determination Scale, “self-contact” and “choicefulness”, decreased. As the borderline personality traits increase, the need for “avoidance orientation from idealization/twinship” increases and the need for “avoidance orientation from mirroring” decreases. As the need to “avoidance orientation from mirroring” increases, the autonomy of individuals increases, “avoidance orientation from idealization/twinship” decreases. In this study, Pearson Coefficient, Independent Samples T-test has been used, PROCESS 3.5 has been used.

Keywords:

self object, borderline personality disorder, self determination,

PDF

___

Aksoy, A., & Ögel, K. (2003). Kendine zarar verme davranışı. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 4(4), 226-236.
Altun, İ. K., & Atagün, M. İ. (2019). Sınır kişilik bozukluğunda benlik saygısı, duygu düzenleme güçlüğü ve duygulanım ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 20(5), 506-514.
American Psychiatric Association. (1994). Diagnostic and statistical. Manual of mental disorders.
Amerikan Psikiyatri Birliği (2013). DSM-5 Yönelimli Tanısal Görüşme. (E. Köroğlu, Çev.) Ankara: HYB Yayıncılık.
Anlı, İ. & Bahadır, G. (2007). Kendilik Psikolojisine Göre Narsisistik ve Sınır Kişilik Bozukluğu. Psikoloji Çalışmaları, 27, 1-12.
Aydemir, Ö., Demet, M. M., Danacı, A. E., Deveci, A., Taşkın, E. O., Mızrak, S., Şimşek, E E. & İçelli, İ., (2006). Borderline kişilik envanterinin Türkçe’ye uyarlanması, güvenilirlik ve geçerliliği. Türkiye’de Psikiyatri, 8(1), 6-10.
Azizli Çelebi, M. E. (2018). Algılanan ebeveyn kabul-red düzeyi ile kendini belirleme arasındaki ilişkide özerklik desteğinin aracı rolü. Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Bozdağ, Y., & Yalçınkaya A. Ö. (2018). Sınır (borderline) kişilik bozukluğu: bir vaka çalışması. Ayna Klinik Psikoloji Dergisi, 5 (2), 43-58.
Deci, E. L. & Ryan, R. M. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American psychologist, 55(1), 68-80.
Derin, G. & Öztürk, E. (2018). Dissosiyatif bozukluklar ve sınırda (borderline) kişilik bozukluğunda ruhsal travma. Bartın Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 3(3), 29-42.
Ekşi, H., Barış, Ş. & Demir, H. İ. (2020). Ergenlerde helikopter ebeveyn tutumu, şişirilmiş benlik: Duygusal özerklik, sosyal kaygı değişkenlerinin aracı etkisi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(Armağan Sayısı), 83-100.
Eren, N. (2010). Ağır kişilik bozuklukları ve hemşirelik girişimleri-Bölüm II. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 1(2), 86-95.
Faraji, H & Tezcan A.E. (2022). Borderline Kişilik Bozukluğu. İstanbul: Nobel Akademik Yayıncılık.
Faraji, H. (2021). Borderline Kişilik Bozukluğunun Ergenlik Döneminde Belirlenmesine Dair Bir Değerlendirme. OPUS International Journal of Society Researches, 18(43), 7139-7166.
George, D., & Mallery, P. (2000). SPSS for Windows step-by-step: Guide and Reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson.
Irmak, F. (2021). Üniversiteli gençlerde öfke ve saldırganlık davranışının borderline kişilik yapılandırılmasıyla ilişkisi. (İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul).
Kanmaz, A. (2012). Okuduğunu anlama stratejisi kullanımının, okuduğunu anlama becerisi, bilişsel farkındalık, okumaya yönelik tutum ve kalıcılığa etkisi (Doktora tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı). http://194.27.38.21/web/catalog/info.php?idx=53746362&idt=1 http://hdl.handle.net/11607/1053 adresinden erişilmiştir.
Karayün, D. (2007). Nevrotik yapılı hastaların ve ailelerinin borderline yapılı hastaların ve ailelerinin kişilik özellikleri ve aile ilişkilerinin birbirine ve kontrol grubuna göre kıyaslanması. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi'nden edinilmiştir. (Tez No. 225231)
Kart Ersoy, M. & Güldü, Ö. (2008). Özerk benlik yönetimi ölçeği: Uyarlama çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41(2), 187-204.
Kayiş, A. R. (2015). Üniversite öğrencilerinin başarı yönelimlerinin incelenmesi (Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
Kernberg (1985). Sınır durumlar ve patalojik narsisizm. (M. Atakay, Çev.) İstanbul: Metis Yayıncılık
Klein, M. (1999). Haset ve Şükran. (O. Koçak & Y. Ertan, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
Kohut, H. (1998). Kendiliğin Çözümlenmesi. (C. Atbaşoğlu, B. Byükkal & C. İşcan, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları
Kohut, H. (1988) The Restoration of the Self. 7. baskı, New York,Connecticut, International Universities Press.
Köroğlu, E. & Bayraktar, S. (2014). Kişilik bozuklukları. İstanbul: HYB Yayıncılık.
Kulacaoglu, F., & Kose, S. (2018). Borderline personality disorder (BPD): In the midst of vulnerability, chaos, and awe. Brain Sciences, 8(11), 1-11.
Kurt, A. (2020). Borderline kişilik bozukluğu: sınırların ötesinde koşulsuz kabul arayışında bir vaka sunumu. Yakın Doğu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 110-128.
Liebke, L., Bungert, M., Thome, J., Hauschild, S., Gescher, D. M., Schmahl, C., Bohus, M., & Lis, S. (2017). Loneliness, social networks, and social functioning in borderline personality disorder. Personality Disorders: Theory, Research, and Treatment, 8(4), 349-356. https://doi.org/10.1037/per0000208
Livesley, J. (2008). Toward a genetically-informed model of borderline personality disorder. Journal of Personality Disorders, 22(1), 42-71.
Özdemir, O., Özdemir, P. G., Kadak, M. T. & Nasıroğlu, S. (2012). Kişilik gelişimi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4(4), 566-589.
Öztürk, O. & Uluşahin, A. (1988). Ruh Sağlığı ve Bozuklukları. Ankara: Nobel Tıp Kitapevi.
Piotrowski, M. (2018). Selfobject experience in long-term friendships of midlife women. Psychoanalytic Social Work, 25(1), 17-41.
Plain, A.(2013). Renaturalizing the Individual withBorderline Personality Disorder (Master's thesis, University of Waterloo).
Silberschmidt, A., Lee, S., Zanarini, M., & Schulz, S. C. (2015). Gender differences in borderline personality disorder: results from a multinational, clinical trial sample. Journal of personality disorders, 29(6), 828-838.
Tekin, M. (2021). Borderline Kişilik Bozukluğunun Nedensellik ve Psikolojik Kuramlar Açısından Değerlendirilmesine Dair Bir Gözden Geçirme. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 07 (04), 100-105.
Vizgaitis, A. L., & Lenzenweger, M. F. (2019). Pierced identities: Body modification, borderline personality features, identity, and self-concept disturbances. Personality Disorders: Theory, Research, and Treatment, 10(2), 154-162.
Yazgan İnanç, B. &Yerlikaya, E.E. (2008). Kişilik kuramları. Ankara: Pegem Akademi.
Yurduşen, S. & Gençöz, F. (2018). Kendiliknesnesi ihtiyaçları envanterinin türk toplumundaki psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Klinik Psikoloji Dergisi. 2(2), 88-98.