GSYH, Kamu Harcamaları ve Kamu Gelirleri Arasındaki İlişkilerin Türkiye Örneğinde İncelenmesi

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH), kamu harcamaları ve kamu gelirleri arasındaki ilişkilerin yönünü araştırmaktır. Bu amaçla, 1994-2019 dönemi için çeyrek dönemlik veriler kullanılarak söz konusu değişkenler arasında dinamik ilişkiler analiz edilmektedir. Çalışmada ekonometrik analiz yöntemi olarak eşbütünleşme ilişkisi ve vektör hata düzeltme modeli kullanılmıştır. Elde edilen tahmin sonuçlarına göre, kamu harcamaları ve kamu gelirleri kısa dönemde GSYH’yı istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde etkilemezken, uzun dönemde GSYH’yı pozitif yönde etkilemektedir. Ayrıca, kamu harcamaları ile kamu gelirleri arasında çift yönlü nedensellik ilişkisi bulunduğu için söz konusu kamu harcamaları ve kamu gelirleri arasında mali senkronizasyon hipotezinin geçerli olduğu sonucuna varılmaktadır. Ek olarak, tahmin sonuçlarına göre, GSYH’dan kamu harcamalarına doğru kuvvetli bir nedensellik ilişkisi bulunduğu için Türkiye ekonomisinde Wagner yasasının geçerli olduğu sonucuna varılmaktadır. Ampirik bulgular, ekonomide istikrarlı bir büyüme oranının, bütçe açıklarını teşvik etmeden, kamu harcamaları ve kamu gelirlerinin zaman içerisinde tutarlı bir şekilde büyümesine neden olacağına işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Kamu Harcamaları, Kamu Gelirleri, Granger Nedensellik, Mali Senkronizasyon, Wagner Yasası

Analyzing The Relationships Between GDP, Public Expenditures and Public Revenues in Turkey

The purpose of this study is to investigate the relationships between Gross Domestic Product (GDP), public expenditures and public revenues in Turkey. For this purpose, dynamic relationships between the variables are investigated using quarterly data for the period 1994-2019. Cointegration and vector error correction methods have been used in the study. Estimation results indicate that public expenditures and public revenues positively affect the GDP in the long-run, while they do not significantly affect the GDP in the short run. Further, a two-way causality relationship was found between public expenditures and public revenues which means that fiscal synchronization hypothesis holds between public expenditures and public revenues in the Turkish economy for that period. In addition, a strong causality relationship from GDP to public expenditures reveals that Wagner's law holds between public expenditures and GDP in the economy. Empirical findings suggest that a stable growth rate in the economy will cause public expenditures and public revenues to grow consistently over time with not fostering budget deficits.

Keywords:

Public Expenditures, Public Revenues, Granger Causality, Fiscal Synchronization, Wagner’s Law,

PDF

___

Akçağlayan, A., & Kayıran, M. (2010). ürkiye’de Kamu Harcamaları ve Gelirleri: Nedensellik İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(2), 129-146.
Altıner, A., & Çalcalı, Ö. (2019). Türkiye’de Vergi Gelirleri ve Bütçe Harcamalarının Ekonomik Büyüme ile Etkileşimi. Maliye Dergisi(176), 406-427.
Altunöz, U. (2017). Türkiye Ekonomisi İçin Vergi Geliri - Kamu Harcamaları İlişkisinin Ampirik Analizi. Vergi Dünyası(433), 1-17.
Arslan, Ş. N. (2019). Kamu Harcamaları ve Kamu Gelirleri Arasındaki Simetrik ve Asimetrik İlişkinin İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp adresinden alındı
Aysu, A., & Bakırtaş, D. (2018). Kamu Harcamaları ve Vergi Gelirleri Arasındaki Asimetrik Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi(51), 1-19.
Aytaç, D., & Güran, M. C. (2010). Kamu Harcamalarının Bileşimi Ekonomik Büyümeyi Etkiler Mi? Türkiye Ekonomisi İçin Bir Analiz. Sosyoekonomi, 13(13), 129-152.
Baghestani, H., & McNown, R. (1994). Do Revenues or Expenditures Respond to Budgetary Disequilibria? Southern Economic Journal, 61(2), 311-322.
Barro, R. J. (1974). Are Government Bonds Net Wealth? Journal of Political Economy, 82(6), 1095-1117.
Boratav, K. (2003). Türkiye İktisat Tarihi 1908‐2002 (7. Baskı b.). Ankara: İmge Kitabevi.
Buchanan, J. M., & Wagner, R. E. (1978). Dialogues Concerning Fiscal Religion. Journal of Monetary Economics, 4(3), 627-636.
Çavuşoğlu, A. T. (2008). Türkiye’de Kamu Gelirleri ve Harcamaları Arasındaki İlişki Üzerine Ekonometrik Bir Analiz. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(20), 143-160.
Durkaya, M., & Ceylan, S. (2006). Vergi Gelirleri ve Ekonomik Büyüme. Maliye Dergisi(150), 79-89.
Friedman, M. (1978). The Limitations of Tax Limitation. Policy Review, 5(78), 7-14.
Froyen, R. T. (2013). Macroeconomics, Theories and Policies (10 b.). Pearson Education Limited.
Günaydın, İ. (2004). Vergi - Harcama Tartışması: Türkiye Örneği. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 5(2), 163-181.
Johansen, S. (1995). Likelihood-based Inference in Cointegrated Vector Autoregressive Models. Oxford: Oxford University Press.
Kaya, A., & Şen, H. (2013). How to achieve and sustain fiscal discipline in Turkey: Rising Taxes, reducing government spending or a combination of both? Romanian Journal of Fiscal Policy, 4(1), 1-26.
Kayalı, H. (2017). Türkiye'de Kamu Harcamaları ve Kamu Gelirlerinin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri: 2002 Öncesi ve Sonrası İçin Karşılaştırmalı Bir Analiz (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp adresinden alındı
Kepenek, Y. (2017). Türkiye Ekonomisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Keynes, J. M. (1936). The General Theory of Employment, Interest and Money. Cambridge: Cambridge University Press.
Meltzer, A., & Richard, S. (1981). A Rational Theory of the Size of Government. Journal of Political Economy, 89(5), 914-927.
Mucuk, M., & Alptekin, V. (2008). Türkiye’de Vergi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: VAR Analizi (1975 - 2006). Maliye Dergisi(155), 159-174.
Musgrave, R. A. (1966). Principles of Budget Determination. H. A. Cameron, & W. L. Henderson içinde, Public Finance: Selected Readings (s. 108-115). New York: Random House.
Parasız, İ. (2011). Keynesyen ve Keynes Sonrası Makro Ekonomi. Bursa: Ezgi Kitabevi.
Payne, J. E., Mohammadi, H., & Cak, M. (2008). Turkish Budget Deficit Sustainability and The Revenue Expenditure Nexus. Applied Economics, 40(7), 823-830.
Peacock, A. T., & Wiseman, J. (1979). Approaches to the Analysis of Government Spending Growth. Public Finance Quarterly(7), 3-23.
Solow, R. M. (1956). A Contribution to the Theory of Economic Growth. The Quarterly Journal of Economics, 70(1), 65–94.
Şen, R. K. (2011). Çok Yıllı Bütçe Hazırlama Sürecinde Temel Bütçe Büyüklüklerinin Öngörüsü: Türkiye İçin Ekonometrik Bir Yaklaşım (Doktora Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp adresinden alındı
Terzi, H., & Oltulular, S. (2006). Harcama - Vergi Geliri Hipotezi: Türkiye Örneği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(2), 1-18.
Tüğen, K. (2019). Devlet Bütçesi. İzmir: Bassaray Matbaası.
Ulusoy, A. (2018). Maliye Politikası. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
Uzay, N. (2002). Kamu Büyüklüğü ve Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri: Türkiye Örneği (1970-1999). Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi(19), 151-172.
Wagner, A. (1883). Three Extracts on Public Finance. R. Musgrave, & A. Peacock içinde, Classics in the Theory of Public Finance (s. 1-15). London: Macmillan.