Dış Ticaret Avantajı Sağlamada Ar-Ge Harcamalarının ve Döviz Kurlarının Etkisi: OECD Ülkelerinde Panel Eşbütünleşme Analizi

2000’li yıllarda artan dış ticaret rekabetinde yalnızca döviz kurlarının etkisinin yeterli olmayıp başka alanlarda da avantaj sağlanması gerekmektedir. Hem kur hareketlerini doğru yöneten hem de Ar-Ge’ye önem veren ülkelerin kendilerine dış ticarette avantaj sağladıkları düşünülmektedir. Çalışmada, 1995-2014 dönemi yıllık verileri kullanılarak, 23 tane OECD üyesi ülke için dış ticarette avantaj sağlamada Ar-Ge harcamaları ve döviz kurunun etkisi yatay kesit bağımlılığı altında panel eşbütünleşme analiziyle araştırılmıştır. Elde edilen bulgular, döviz kurlarının dış ticaret avantajı sağlamada etkisinin pozitif Ar-Ge harcamalarının dış ticarette avantaj sağlamada etkisinin ise negatif olduğu şeklindedir. Ülkeler bazında ise hem döviz kurlarının hem de Ar-Ge harcamalarının bazı ülkeler için pozitif bazı ülkeler için negatif bazı ülkeler için ise etkisinin olmadıkları şeklinde bulgular elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Dış Ticaret, Ar-Ge, Döviz Kuru ve Trumpizm, Panel Eşbütünleşme Analizi

The Influence of R&D Expenditures and Exchange Rates on Gaining Advantage in Foreign Trade: Panel Cointegration Analysis in OECD Countries

In the increasing foreign trade competition in 2000, the effect of exchange rates alone is not enough; it is also necessary to gain advantages in other areas. In other words, it is thought that the countries that manage both exchange rate movements and give importance to R&D have advantages in foreign trade. In the study, the effect of R&D expenditures and exchange rates for 23 OECD countries were explored by using panel cointegration analysis under the horizontal section dependency in gaining advantage in foreign trade. As a result of the analysis, the findings show that foreign exchange rates have a positive effect on foreign trade advantage whereas R&D expenditures have negative effect on foreign trade. On the other hand, there are findings that both exchange rates and R&D expenditures are positive for some countries, negative for some countries and not for some countries.

Keywords:

Foreign Trade, R&D, Exchange Rate and Trumpism, Panel Cointegration Analysis,

PDF

___

Acar, Y. (2002). İktisadi Büyüme ve Büyüme Modelleri. Bursa: Vipaş Yayınları.
Baltagi, B. H., (2005). Econometric Analysis of Panel Data. West Sussex, England: John Wiley & Sons Ltd.
Bloomberght (2013). ABD'den Japonya'ya "kur savaşı" uyarısı. (Erişim: 23.04.2015), http://www.bloomberght. com/haberler/haber/1339087-abdden-japonyaya-kursavasi-uyarisi
Bloomberght (2018a). New York borsası sert düşüşle açıldı (Erişim: 25.06.2018), http://www.bloomberght.com/ haberler/haber/2133349-new-york-borsasi-sert-dususle-acildi
Bloomberght (2018b). ABD borsaları sert düşüşle kapandı, (Erişim: 26.06.2018), http://www.bloomberght. com/haberler/haber/2133391-abd-borsalari-sert-dususle-kapandi
Bloomberght, (2018c). gelisen-piyasa-hisselerinden-rekor-cikis (Erişim: 26.06.2018), http://www.bloomberght. com/haberler/haber/2133376-gelisen-piyasa-hisselerinden-rekor-cikis
Çelebi, I. (1991). Dışa Açık Büyüme ve Türkiye. İstanbul: e Yayınları.
D’angelo, A. (2010). Innovation and Export Performance: A Study of Italian High-Tech SMEs, Journal of Management Governance, Springer,
Dünya Bankası (2018), Databank. (Erişim: 15.05.2018), http://databank.worldbank.org,
Egeli, H. A. (2001). Dış Ticaret Açısından Sanayileşme Stratejileri ve Türkiye Açısından Değerlendirilmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 149-161
Eğilmez, M. (2013). Kur savaşları nedir? (Erişim: 21.05.2018) http://www.cnbce.com/yorum-ve-analiz/dr-mahfiegilmez/kur-savaslari-nedir,
Ertürk, N. (2017). Ticaret Savaşları ve Dünya Ekonomisine Etkileri. Fiscaoeconomia, 1(2), 88-112.
Grossman, G. M., & Helpman, E. (2003), Dış Ticaret, Bilgi Taşmaları ve Büyüme. Adem Üzümcü (Çev.). C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4(2), 187-198.
Investing (2018). USD/TRY Geçmiş Verileri. (Erişim: 14.08.2018), https://tr.investing.com/currencies/usd-try-historical-data
Liu, X., & C. Shu (2003). Determinants of Export Performance: Evidence from Chinese Industries. Economic of Planning, 46, 45-67.
Mangır, F., & Acet, H. (2014). Serbest Ticaret ve Korumacılık, Avrupa Birliği’nde Malların Serbest Dolaşımı ve Türkiye’nin Uyumu. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Dr. Mehmet YILDIZ Özel Sayısı, 93-108.
Mangir, F., Kabaklarlı, E., & Ayhan, F. (2017). An Analysis For The Relationship Between Trade Openness and Economic Growth: Evidence For Ten African Countries. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 15(1), Özel Sayı, 58-71
OECD (2018). Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı-(Organization for Economic Cooperation and Developm.ent). (Erişim: 15.05.2018), http://stats.oecd.org
Özer, M., & Çiftçi, N. (2009). Ar-Ge Harcamaları ve İhracat İlişkisi: OECD Ülkeleri Panel Veri Analizi. Dumlupınar Üniv. Sosyal Bilimler Dergisi, 23, 39-50.
Pesaran, M. H. (2004). General Diagnostic Tests for Cross Section Dependence in Panels. Cambridge Working Papers in Economics, 435.
Pesaran, M. H. (2006a). A Simple Panel Unit Root Test in the Presence of Cross Section Dependence. Cambridge University, Working Paper, 0346
Pesaran, M. H. (2006b). Estimation and Inference in Large Heterogeneous Panels with a Multifactor Error Structure. Econometrica, 74, 967-1012
Pesaran, M. H. (2007). A Simple Panel Unit Root Test In The Presence Of CrossSection Dependence. Journal of Applied Econometrics, 22, 265-312.
Pesaran, M. H., Ullah, A., & Yamagata, T., (2008). A Bias-Adjusted LM Test of Error Cross-Section Independence. Econometrics Journal, 11, 105-127.
Pınar, Ö., & Uzunoğlu, H. (2013). Dünyada Kur Savaşları Alarmı. Ar&Ge Bülten 2013 Haziran, Araştırma Ve Meslekleri Geliştirme Müdürlüğü, İzmir Ticaret Odası.
Robinson, J. (1933). The Theory of Imperfect Competition. London: Macmillan.
Romer, P. M. (1994). The Origins of Endogenous Growth. The Journal of Economic Perspectives, 8(1), 3-22.
Sabah, (2018). Son Dakika Haberi: AB'den ABD'ye 294 milyar dolarlık misilleme uyarısı. (Erişim: 14.08.2018), https://www.sabah.com.tr/ekonomi/2018/07/02/son-dakika-abden-abdye-294-milyar-dolarlik-misilleme-uyarisi
Sasgem (2015). Kur Savaşı Tahvil Savaşına Dönerse? Daily Markets, (Erişim: 15.05.2018), http://www.dailymarkets .info/kur-savasi-tahvil-savasina-donerse/
Stiglitz, J. (2006). Making Globalisation Work. New York: W.W. Norton and co..
Tatoğlu, F. Y. (2012), Panel Veri Ekonometrisi Stata Uygulamalı. İstanbul: Beta Basım A.Ş..
Trthaber, (2018). ABD'nin Türkiye'ye açtığı ekonomik savaşa tüm dünyadan tepki yağdı. (Erişim: 14.08.2018), https://www.trthaber.com/haber/dunya/abdnin-turkiyeye-actigi-ekonomik-savasa-tum-dunyadan-tepki-yagdi-379926.html
Westerlund, J., & Edgerton, D. L. (2007). A Panel Bootstrap Cointegration Test. Economic Letters, 97, 185-190.
Yapar, S. S. (2009), Dış Ticaret Politikası ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Teorik Açıdan Bir İnceleme. KMU İİBF Dergisi, 11(16)
Yeniakit (2018). ABD'nin Çin'e ekonomik yaptırımı küresel bir 'Ekonomi Savaşı'na döndü!, (Erişim: 14.08.2018), https://www.yeniakit.com.tr/haber/abdnin-cine-ekonomik-yaptirimi-kuresel-bir-ekonomi-savasina-dondu-504479.html
Yıldırım, E., & Kesikoğlu, F. (2012). Ar-Ge Harcamaları ile ihracat Arasındaki Nedensellik İlişkileri: Türkiye Örneğinde Panel Nedensellik Testi Kanıtları. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi XXXII(I), 165-180
Yücel, F. (2018). Uluslararası Stratejik Ekonominin Akıl Oyunları: Kur Savaşları ve Stratagemler. Fiscaoeconomia, 2(2), 37-49. http://dx.doi.org/10.25295/fsecon.2018.02.003.
Yücesan, M., Torun, M., & Kurt, S. (2017). Döviz Kuru Değişimlerinin Diş Ticaret Üzerine Etkileri: Türkiye’nin Yeni Diş Ticaret Pazarlari Arayişinda Seçilmiş Ülke Gruplari Üzerine Ekonometrik Bir Analiz. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(52), 1288-1297.