Hakan ÇETİNTAŞ, İbrahim Murat BİCİL, Kumru TÜRKÖZ

Türkiye’de Enerji Fiyatları ve Konjonktürel Dalgalanmalar Arasındaki İlişki

Son dönemlerde Türkiye’de konjonktürel dalgalanmaların sıklaştığı ve boyutunun arttığı gözlemlenmektedir. Bu dalgalanmaları etkileyen en önemli unsurlardan biri enerji fiyatlarıdır. Bu amaçla çalışmada, Türkiye’de 1998-Q3 ve 2017-Q2 dönemi için konjonktür dalgalanmaları ile enerji fiyatları arasındaki ilişki çapraz korelasyon, nedensellik analizi, etki-tepki analizi ve VAR modeli yardımıyla analiz edilmektedir. Çalışmada reel gayrisafi yurtiçi hasıla, kömür, petrol ve elektrik fiyat endeksi değişkenlerine ilişkin üç aylık zaman serileri kullanılmıştır. Yapılan analiz sonucunda; kömür, petrol ve elektrik fiyatlarındaki dalgalanmaların her birinin konjonktürel dalgalanmalar ile ters yönde hareket ettiği ve elektrik fiyatlarındaki dalgalanmalardan konjonktürel dalgalanmalara doğru tek yönlü bir nedensellik ilişkisinin olduğu gözlemlenmiştir. Ayrıca konjonktürel dalgalanmalar üzerinde meydana gelebilecek değişimi açıklamada en büyük paya elektrik fiyatlarındaki değişimin sebep olduğu bulgusuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Konjonktür Dalgalanmaları, Enerji Fiyatları, Hodrick-Prescott Filtresi, Çapraz Korelasyon

The Relationship Between Business Cycle and Energy Prices in Turkey

Recently it is observed an increase in business cycle in Turkey. One of the most important factors affecting these fluctuations is energy prices. In this study, relations between business cycle and energy prices are investigated using analysis of cross correlation, causality analysis, impulse response analysis and VAR model for the period of 1998-Q3 and 2017-Q2 in Turkey. In the study, quarterly time series are used for the variables of real gross domestic product, coal, oil and electricity price index. As a result of the analysis; it is observed that fluctuations in coal, oil and electricity prices move in reverse direction with business cycle and that there is a one-way causality relationship from the electricity price index to business cycle. Furthermore, the largest share of the change that may occur on business cycle has been found to be the change in electricity prices.

Keywords:

Business Cycles, Energy Prices, Hodrick-Prescott Filter, Cross-Correlation,

PDF

___

Abiyev, V. H., Ceylan, R., & Özgür, M.I. (2016). The Effects of Oil Price Shocks on Turkish Business Cycle: A Markov Switching Approach. International Journal of Business and Economic Sciences Applied Research, 8(2), 7-18.
Aytaç, D. (2010). Enerji ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Çok Değişkenli VAR Yaklaşımı ile Tahmini. Maliye Dergisi, 158(1), 482-495.
Brown, S. P. A., Yücel, M. K., & Thompson, J. (2003). Business Cycles: The Role of Energy Prices. Federal Reserve Bank of Dallas, Research Department Working Paper 0304.
Coronado, R. A. (2009). Business Cycles and Remittances: Can the Beveridge-Nelson Decomposition Provide New Evidence?, Federal Reserve Bank of Dallas Globalization and Monetary Policy, Institute Working Paper 40.
Dhawan, R., & Jeske, K. (2006). How Resilient is the Modern Economy to Energy Price Shocks?. Economic Review-Federal Reserve Bank of Atlanta, 91(3), 21-32.
Enders, W. (1995). Applied Econometric Time Series. New York: Lowa State University.
Erdoğan, H. (2006). Mühendislik Yapılarındaki Dinamik Davranışların Jeodezik Ölçmelerle Belirlenmesi. Doktora Tezi. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi.
Finn, M. G. (1991). Energy Price Shocks, Capacity Utillization and Business Cycle Fluctuations. Discussion Paper 50, Institute for Empirical Macroeconomics, Federal Reserve Bank of Minneapolis.
Frías-Pinedo, I. (2013). Oil Price Shocks and the Business Cycle: Is the 2008 Financial Crisis Different?. Applied econometrics and International development, 13(2), 15-26.
Granger, C. W. J. (1969). Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross-Spectral Methods. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 37(3), 424-438.
Granger, C. W. J. (1980). Testing for Causality: A personal View Point. Journal of Economic Dynamics and Control, 2, 329-352.
Gujarati, D. N. (2004). Basic Econometrics. New York: McGraw-Hill.
Hodrick, R. J., & Prescott, E. C. (1997). Postwar U.S. Business Cycles: An Empirical Investigation. Journal of Money, Credit and Banking, 29(1), 1-16.
IEA (1998). International Energy Agency Statistics, Energy Prices&Taxes, Quarterly Statistics Fourth Quarter.
IEA (1999-2016). International Energy Agency Statistics, Energy Prices & Taxes, Quarterly Statistics First-Second-Third-Fourth Quarter.
IEA (2017). International Energy Agency Statistics, Energy Prices & Taxes, Quarterly Statistics First-Second Quarter.
Kilian, L. (2008). A Comparison of the Effects of Exogenous Oil Supply Shocks on Output and Inflation in the G7 Countries, Journal of the European Economic Association, 6(1), 78-121.
Olden, J. D., & Neff, B. D. (2001). Cross-correlation bias in lag analysis of aquatic time series. Marine Biology, 138(5), 1063-1070.
Öksüzler, O., & İpek, E. (2011). Dünya Petrol Fiyatlarındaki Değişimin Büyüme ve Enflasyon Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14), 5-34.
Schmidt, T., & Zimmermann, T. (2011). Energy Prices and Business Cycles: Lessons from a Simulated Small Open Economy Model. Journal of Business Cycle Measurement and Analysis, 2, 29-47.
Schwark, F. (2014). Energy Price Shocks and Medium-Term Business Cycles. Journal of Monetary Economics, 64, 112-121.
TCMB (2017). Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Elektronik Veri Dağıtım Sistemi. (Erişim: 25.11.2017), https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/serieMarket
TÜİK (2017). Temel Göstergeler. (Erişim: 10.12.2017), http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist