Azerbaycan-İran İlişkileri (1991-2018)

Çağdaş dünyada Azerbaycan ve İran gibi birbirlerine coğrafi yönden yakın olan devletlerinstratejik iş birliği, bölgesel durumun değişmezliğine ve güvenin temin edilmesine, karşılıklıekonomik ve kültürel ilişkilerin geliştirilmesine uygun şartların ortaya çıkarılmasında önemli roloynar. Azerbaycan ve İran önemli jeopolitik öneme, stratejik önemi yüksek büyük enerjihammaddelerine sahip olan devletlerdir. Ortak tarih, kültür ve din iki devlet arasında ilişkilerinyüksek seviyede korunmasını şart hale getiren amillerdir. İran (1648 bin km2) göre Yakın ve OrtaDoğu’nun en büyük devletidir, açık denizlere çıkışı vardır. Bu amil İran’ın dünyanın birçokülkeleri ile ekonomik ilişkilerini kolaylaştırır. 8 milyar ton belirlenmiş petrol hammaddesibakımından İran dünyada ilk sıralarda yer alan bir devlettir. İtiraf etmek gerekir ki, çeşitli alanlardauzun zamanlı Azerbaycan – İran münasebetlerinin geliştirilmesi için uygun zemin vardır.

Relationship Between Azerbaijan and Iran (1991-2018)

Azerbaijan and Iran are states geographically close to each other. This proximity plays an important role in strategic cooperation, ensuring the stability of the regional situation and establishment of trust, and in revealing the conditions suitable for developing mutual economic and cultural relations. Azerbaijan and Iran are states with large energy raw materials of geopolitical and strategic importance. Common history, culture and religion are agents that make it necessary to maintain a high level of relations between the two states. Iran is the largest state in the Near and Middle East, with its territory (1648 thousand square kilometers). This factor facilitates the economic relations of Iran with many countries of the world. Iran is one of the top countries in the world with its determined 8 billion tons of petroleum raw materials. In this case, it must be admitted that there is a suitable ground for developing long-term Azerbaijan-Iran relations in various fields.

PDF

___

ADR-İran İlişkileri, 1919-1920, (2017). Batı yayınevi, Bakü.
Akdevelioğlu, A. (2004). İran İslam Cumhuriyeti’nin Orta Asya ve Azerbaycan Politikaları, Uluslararası İlişkiler, 1 (2). ss. 129-160.
Araz, A. (2016). Qordi Düyünü“Xəzərin statusu və Transxəzər əməkdaşlığı kontekstində İranAzərbaycan münasibətləri. Konrad-AdenauerStiftung Cənubi Qafqaz üzrə Regional Proqram Akhvlediani Agmarti 9a 0103 Tbilisi, Gürcüstan www.kas.de/kaukasus
Aslanlı, K. (2017). İran- Azerbaycan Ekonimi İlişkiler, İran Araştırmaları Merkezi (İRAM).
Azərbaycan-İran əməkdaşlığı: əsas istiqamətlər və imkanlar (2018). Azerbaijan-Iran cooperation: main directions and opportunities / M. Məhəmmədi [et al.]; layihənin rəh. F. Məmmədov; red.: C. Vəliyev, M. Məhəmmədi; Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Strateji Araşdırmalar Mərkəzi.- Bakı: Costco Company, Azərbaycan və ingilis dillərində.
Babaoğlu, H. (2007). Azerbaycanın Uluslararası İlişkiler Siyasi,ideoloji ve Diplomatik meseleler.Bilim yayınevi Bakü.
Hasanlı, C. (YIL). Azerbaycan Halk Cumhuriyetinin Dış Politikası (1918-1920).Bakü: Garısma Yayınevi.
Faruk Arslan.(2005). Hazarın Kültür vadisi. Petrol imparatorluğundalı güc savaşları. İstanbul.
Harun, Yılmaz. (2010). Kraliçe Mary Üniversitesi Öğretim üyesi, Cumhuriyet Hükümetinin İranla ilişkileri nasıl idi.( https://www.bbc.com/azeri/azerbaijan43870815).
Hasanov, A. (2005). Uluslararası Münasibetler Azarbaycannın dış siyaseti.Bakü.
Haşimi, A. (1999). İran Azerbaycan arasında Ekonimi,Siyasi İlişkiler (1991-1997). Stockholm. Haydar Aliyevin petröl strategiyası.Azarbaycan Respublikası Prezidentinin katibliyi, (2001). Cild I2.Bakı.
Yılmaz, R, Hüseyin. (2012). Bloklar Arası Ferilimin Yeni Cephesi: Azerbaycan-İran, Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı.
Ramazen, İ, E. (2018). Azərbaycan və İran İslam Respublikası arasında Beynəlxalq iqtisadi əməkdaşlığın əsas istiqamətləri. İqtisadiyyatın dövlət tənzimlənməsi.
Doğan, M. (2017). İran Azerbaycan’a Yaklaşıyor, (2017). Dünya Bülteni Avrasya İncelemeleri Merkezi Center For Eurasian Studies.
Nesibli, N. (2000). “Azerbaycan ve Moskova-ErivanTahran İttifakının Jeopolitik kuşatması”, Stratejik Analiz, Cilt 1, Sayı 4.
Nesibzade, N. (1997). Bölünmüş Azerbaycan Birleşik Azerbaycan, Bakü, Ay-yıldız.
Nesibli, N. (2000). Azarbaycanın. Jeopolitkası ve petrol.Bakı.
Ünal, Ö. F. (1998). Ünal Azerbaycan ve Türkmenstan ortaklığında, Kepez”problemi, Qafqaz Universiteti Dergisi.
Talıblı, S. (2010). Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Diplomatları, Xalq Cəbhəsi, (http://www.anl.az/down/meqale/xalqcebhesi/2010/i yun/124223.htm).
Talıblı, S. (2017). İran İslam Cumhuriyeti Kafkas politikasında Dağlık Karabağ sorunu (1991-2005 yılları)" Bilim ve Eğitim yayınevi Bakı.
Современное состояние азербайджано-иранских двусторонних отношений: тенденции развития,( Azerbaycan-İran ikili ilişkilerinin şu anki durumu: kalkınma eğilimleri) Ağazade Mirmehdi Mirkamil,Post-graduate student, the department of Theory and history of international relations, People's Friendship University of Russia. 117198, Russia, g. Moscow, ul. Miklukho-Maklaya, 21A.
http://atv.az/news/politics/95325-azerbaycan-iranmunasibetleri-siyasi-iqtisadi-sahede-emekdasliqinkisaf-edir-video (11.12.2018)
http://ekoavrasya.net/duyuru.aspx?did=68&Pid=10&Lang= TR (20.12.2018).
http://newtimes.az/tr/relations/3188/ (19.12.2018)
http://www.gumilev-center.az/iran-v-3-strateji-m-kdas/ (20.12.2018).
http://www.movqe.az/news/siyaset/151.html (20.12.2018).
http://xalqqazeti.com/az/news/9059 (12.12.2018)
https://sputnik.az/azerbaijan/20170305/409239530/azerbay can-iran-elaqeleri-en-yuksek-seviyyededir.html (10.12.2018)
https://www.mynet.com/azerbaycan-ve-iran-ticariiliskileri-gelistirecek-110103941892 (20.12.2018).
URL 1: http://tabriz.mfa.gov.az/news/4/3127 (21.12.2018).
URL 2: http://www.respublica-news.az/index.php/siyast/item/19114-azaerbaydzan-khalg-dzumhuriyyaetiiran-diplomatik-munasibaetlaerinin-tarikhinae-dairmuhum-maenbae (21.12.2018).
URL 3: https://www.gunaz.tv/az/meqaleler/azerbaycaniran-munasibetleri-m10271 (12.12.2018)
URL 4: http://1905.az/az%C9%99rbaycan-iranmunasib%C9%99tl%C9%99ri-yeni-cagirislar-v%C9%99- perspektivl%C9%99r/
URL 5: https://www.bbc.com/azeri/region-43584246 (10.12.2018)
URL 6: Araz Aslanlı https://www.gunaz.tv/az/meqaleler/azerbaycan-iranmunasibetleri-ve-cenubi-azerbaycan-meselesim10193?fbclid=IwAR2ZkjvIlFZiYAyhl3-o60QHNCeZqSUgjUZsnotlQlo__EVfTelAoqhdCU