Hasan ÖZÇELİK, Fevzi ÖZGÖKÇE

Türkiye'deki Gypsophila cinsine taksonomik katkılar ve Erzurum'dan yeni bir takson: G. venusta subsp. staminea

Türkiye Florası'ndaki Gypsophila türleri A, B, C ve D olmak üzere 4 gruba ayrılmıştır. Tek yıllıklar A grubundadır. Tek yıllıkların (A Grubu) mevcut teşhis anahtarı türleri ve alt türleri ayırt edememektedir. Dahası, bu grupta yeni tür kayıtları vardır. Gypsophila bitlisensis, G. elegans türleri ve G. heteropoda’nın alt türleri gibi bazı Gypsophila taksonları birbiriyle karıştırılmaktadır. Bu çalışmada, tek yıllık Gypsophila taksonları ve karışık alt türler gözden geçirilmiş, güncel teşhis anahtarları hazırlanmış ve G. venusta Fenzl subsp. staminea Özçelik ve Özgökçe Erzurum (Türkiye)'dan yeni bir takson olarak tanımlanmıştır. Türkiye'nin Gypsophila takson listesi de güncellenmiştir. Belirlendikleri lokalitelerden yeni örneklerin temin edilememesi nedeniyle G. gracilescens ve G. erikii’nin varlığı şüpheli olmasına karşın, halihazırda Türkiye’de 63 Gypsophila türü vardır. Taksonların taksonomik ve coğrafi karakterlerine ilişkin bazı gözlemler verilmiştir.

Taxonomic contributions to genus Gypsophila in Turkey and a new taxon from Erzurum: G. venusta subsp. staminea

Gypsophila species in Flora of Turkey had been divided into 4 groups as A, B, C and D. Annuals are in group A. Thecurrent key for identification of annuals (A Group) is not able to identify species and subspecies. Moreover, there are new speciesrecords in this group. Some Gypsophila taxa such as G. bitlisensis, G. elegans and subspecies of G. heteropoda are confused toeach other. In this study, annual Gypsophila taxa and confused subspecies were revised, up to date identification keys wereprepared and G. venusta Fenzl subsp. staminea Özçelik and Özgökçe is described as a new taxon from Erzurum (Turkey). Thelist of Turkey's Gypsophila taxa was also updated. Though the existance of G. gracilescens and G. erikii seem to be doubtfulldue to the unavailability of new samples from the determined localities, 63 Gypsophila species currently exist in Turkey. Someobservations related to taxonomic and geographical characters of the taxa are provided.

PDF

___

Alpınar K (1994). Some Contributions to the Turkish Flora. Edinburgh Journal of Botany 51(1): 65-73.
Anonymous (2020a). http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2836684 [accessed 14 March 2020].
Anonymous (2020b). http://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:154479-1 [accessed 05 April 2020].
Anonymous (2020c). https://www.gbif.org/species/155862787 [accessed 05 April 2020].
Armağan M (2016). Gypsophila munzurensis (Caryophyllaceae), a new species from Tunceli (Turkey). Phytotaxa 275(2): 175-180.
Armağan M, Özgökçe F, Çelik A (2017). Notes on the genus Gypsophila (Caryophyllaceae) in Turkey, with a description of G. guvengorkii sp. Nov. Phytotaxa 295(3): 271-275.
Armağan M, Özgökçe F (2018). Anatomical, Palynological, Morphological, Karyological, and Ecological Investigations on Gypsophila davisii. Anatolian Journal of Botany 2(1): 39-45.
Ataşlar E, Ocak A (2005). Gypsophila osmangaziensis (Caryophyllaceae), a new species from Central Anatolia, Turkey. Annales Botanici Fennici 42: 57-60.
Ataşlar E (2000). in edts: Güner A, Özhatay N, Ekim T, Başer KHC 2000. Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol. 11. Edinburgh: Edinburgh University Press.
Barkoudah YI (1962). A Revision of Gypsophila, Bolanthus, Ankyropetalum and Phryna. Wentia 9: 1-203.
Barrera AC, Arenas G (1999). Cutting-time effect during harvest cycle on postharvest behavior of three Gypsophila paniculata cv.
perfecta clones. Proc of the Int Symp on Cut Flowers in the Tropics. Acta Horticulturae 482: 71-76.
Budak Ü (2012). A new species of Gypsophila (Caryophyllaceae): Gypsophila yusufeliensis Budak, from Turkey. Annales Botanici Fennici 49: 425-427.
Davis PH (1967). Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol. 2. Edinburgh: Edinburgh University Press.
Davis PH, Mill RR, Tan K (1988). Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol. 10. Edinburgh: Edinburgh University Press.
Ekim T (2012). Gypsophila. Bizimbitkiler (2013). http://www.bizimbitkiler.org.tr [accessed 12 November 2020].
Fidan M, Özgökçe F (2014). Türkiye Gypsophila L. (Caryophyllaceae) cinsine iit Hagenia A. Braun., seksiyonunun polen ve tohum morfolojisi. 22. Ulusal Biyoloji Kongresi Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 537, 23-27 Haziran 2014.
Fidan M, Özgökçe F (2016). Türkiye Gypsophila L. (Caryophyllaceae) cinsine iit Hagenia A. Braun. seksiyonunun revizyonu. Turkish Journal of Life Sciences 1(2): 75-85.
Güner A (1983). New records for the Flora of Turkey and two new species from Anatolia. Notes from the Royal Botanic Garden 41(2): 283-288.
Güner A (2012). Türkiye bitkileri listesi (Damarlı Bitkiler). ANG Vakfı Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayınları Flora Dizisi 1. İstanbul: NAMAŞ Nurtan Ambalaj ve Matbaacılık San ve Tic AŞ.
Güner A, Özhatay N, Ekim T, Başer KHC (2000). Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol. 11. Edinburgh: Edinburgh University Press.
Hamzaoğlu E (2012). A new species of Gypsophila and a new name for Silene (Caryophyllaceae) from Turkey. Turkish Journal of Botany 36: 135-139.
Huber-Morath A, McNeill J, Reeve H (1967). Materials for a Flora of Turkey. XIV: Caryophyllaceae, Notes from the Royal Botanic Garden 27(1): 17-23.
Kandemir A, Türkmen Z (2008). The flora of Üzümlü-Sakaltutan (Erzincan-Gümüşhane). Turkish Journal of Botany 32: 265-304.
Karagüzel O, Altan S (1999). Gypsophila paniculata L. “Perfecta”nın büyüme ve çiçeklenmesi üzerine dikim zamanı ve gün uzunluğunun etkileri. Turkish Journal of Agriculture and Forestry 23(Ek Sayı 2): 257- 280.
Koç M (2013). Gypsophila torulensis (Caryophyllaceae) a New Species from Turkey. Annales Botanici Fennici 50: 149-150.
Korkmaz M, Özçelik H (2011a). Systematical and morphological characteristics of annual Gypsophila L. (Caryophyllaceae) taxa of Turkey. Biological Diversity and Conservation 4(1): 79- 98.
Korkmaz M, Özçelik H (2011b). Economic importances of Gypsophila L., Ankyropetalum Fenzl and Saponaria L. (Caryophyllaceae) taxa of Turkey. African journal of Biotechnology 10(47): 9533-9541.
Koyuncu M, Kılıç CS, Güvenç A (2008). Soaproot yielding plants of East Anatolia and their potential in nature. Turkish Journal of Botany 32: 489-494.
Linnaeus C (1753). Species plantarum: exhibentes plantas rite cognitas, ad genera relatas, cum differentiis specificis, nominibus trivialibus, synonymis selectis, locis natalibus, secundum systema sexuale digestas. Stockholm: Laurentius Salvius.
Özçelik H, Özgökçe F (1995). Taxonomic contributions to genus Gypsophila L. (Caryophyllaceae) from East Anatolia (Turkey). IV th Plant Life of South West Asia Symposium. 195-209, May 23-25 1995 İzmir Turkey.
Özçelik H, Özgökçe F (1999). Gypsophila bitlisensis Bark. ve Gypsophila elegans M. Bieb. üzerinde morfolojik, taksonomik ve ekolojik araştırmalar. 1st International Symposium on Protection of Natural Environment and Ehrami Karaçam 23-25th September 1999, Kütahya/Turkey 295- 313.
Özçelik H, Yıldırım B (2011). Türkiye çövenlerinin (Gypsophila L. ve Ankyropetalum Fenzl spp.) ekonomik önemi, kullanım olanakları ve korunması üzerine düşünceler. SDÜ Orman Fakültesi Dergisi 12: 57-61.
Özgökçe F, Fidan M, Armağan M (2012). Gypsophila nodiflora (Boiss.) Barkoudah (Caryophyllaceae) üzerine bazı araştırmalar, 21. Ulusal Biyoloji Kongresi. 14-22, 3-7 Eylül 2012 Ege Üniversitesi İzmir Türkiye.
Rechinger KH (1988). Gypsophila L., in Rechinger KH (ed.), Flora Iranica 163. Akademische Druck und Verlagsanstalt, Graz: 206–246.
Schischkin BK (1936). Gypsophila L., in Komarov VL (ed.), Flora of the U.S.S.R., Vol. 6. Leningrad: Izdatel' stvo Akademii Nauk SSSRR.
Tan K (1984). More new taxa from South and East Anatolia. Notes from the Royal Botanic Garden 42(1): 61-67.
Vural M, Tan K (1983). New taxa and records from Turkey. Notes from the Royal Botanic Garden 41(1): 65-67.
Yıldırımlı Ş (2012). Nine new species from Kaz dağları, Munzur dağları, Bolkar dağları and Karçal dağları Turkey. Ot Sistematik Botanik Dergisi 19(1): 1-34.