KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK RAPORLAMASI VE TÜRK ŞİRKETLERİ ÜZERİNE BİR İÇERİK ANALİZİ

ÖZET Bu çalışma Türkiye’nin en çok satış yapan ve büyüklük sıralaması olarak İstanbul Sanayi Odasının 2017 yılı verilerine göre oluşturduğu İSO 500 içerisinde yer alan şirketlerin, kurumsal sosyal sorumluluk konusundaki yaklaşımını ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Bu amaçla araştırmanın yöntem bölümünde anılan ölçütler bağlamında İSO 500 içerisinden 17 şirketin yıllık faaliyet raporları diğer bir deyişle sürdürülebilirlik raporları içerik analizi yöntemiyle çözümlenerek şirketlerin kurumsal sosyal sorumluluk konularına verdikleri önem düzeyleri belirlenmeye çalışılmıştır. Sürdürülebilirlik raporlarındaki kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetleri bir yönüyle şirketlerin, toplumun sosyal, çevresel, eğitimsel, kültürel ve benzeri konularda gelişimine katkıda bulunmasına işaret ettiği için değerlidir. Araştırmada anılan şirketlerin ekonomik olarak Türkiye’nin en büyük 250 şirketi içerisinde yer alması bu konunun araştırılmasını daha önemli kılmaktadır. Çalışmanın sonucunda çeşitli çıkarımlara ulaşılmış ve şirketlerin kurumsal sosyal sorumluluk konularına yıllık faaliyet raporlarında yer verdikleri, dolayısıyla önem verdikleri, bununla birlikte şirketlerin raporlarda bu konulara birbirlerinden farklı düzeylerde yer vermesi bu konularda bir miktar farklı düşündüklerini, diğer bir deyişle farklı alanları farklı düzeylerde önemli gördükleri söylenebilir. Tüm bunlar aslında şirketlerin kurumsal sosyal sorumluluk konularına birbirinden farklı düzeylerde olsa da önem verdiklerini göstermektedir. Bu konuda daha önce yapılan çalışmalar da bu araştırmanın bulgularını destekler mahiyettedir ve araştırmacıya zaman ilerledikçe bu konuların Türkiye’deki şirketler nezdinde önem kazanmakta olduğunu düşündürmektedir.

CORPORATE SOCIAL RESPONSIBILITY REPORTING AND A CONTENT ANALYSIS ON TURKISH COMPANIES

ABSTRACT This study aims to reveal corporate social responsibility approach of Turkey’s top selling and largest companies in ISO 500 list composed based on the year of 2017 data of the Istanbul Chamber of Industry. For that purpose, in the context of criterias that referred in the method section of the research, importance ratings on corporate social responsibility of 17 companies from ISO 500 list have been tried to be specified by analyzing annual reports, in other words sustainability reports through the method of content analysis. Corporate social responsibility activities in sustainability reports are valuable in the way that they point to contribute to the social, environmental, educational, cultural and so forth improvement of companies and society. This topic becomes more important since the companies in this research take part in the largest 250 companies in Turkey economically. Towards the various inferences reached in the consequence of this study, it can be said that companies give place and importance to corporate social responsibility topics. However, they think differently in these topics because they give place to them in different grades, in other words they deem different fields significant in different grades. All these essentially show that companies give importance to corporate social responsibility topics even they are in different grades. Previous studies in this topic also support the findings of this research and make the researchers think that these topics gain importance in the eye of the companies in Turkey as the time goes by.

___

  • KAYNAKÇAAKMEŞE, Kadriye (2015). Kurumsal Sosyal Sorumluluk Raporlaması: Türk Bankacılık Sektöründe Bir Araştırma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
  • Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı. Konya.
  • AYDEMİR, Ebru (2012). Hastanelerde Kurumsal Sosyal Sorumluluk Raporlaması: Bir Vak’a Çalışması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hastane ve Sağlık Kuruluşlarında Yönetim Bilim Dalı.
  • AYDINALP, Güzin Ilıcak (2013). Halkla İlişkiler Ekseninde Kurumsal Sosyal Sorumluluk. Nobel Akademik Yayıncılık: Ankara.
  • BALIKÇIOĞLU, Betül ve KARACAOĞLU, Korhan (2007). Sosyal Bir Ürün Olarak Topluma Pazarlanan Hayırseverlik: Stratejik Hayırseverlik. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 121-141.
  • BAŞAR, Banu ve BAŞAR, Mehmet (2006). Sosyal Sorumluluk Raporlaması Ve Türkiye’deki Durumu. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2006/2BORAN, Tuğçe Gürel (2016). Türkiye'den Uygulama Örnekleriyle Kurumsal Sosyal Sorumluluk. Beta Yayınları: İstanbul.
  • CYNTHİA, Clark (2000). Differences between Public Relations and Corporate Social Responsibility: An Analysis, Public Relations Review, 26 (3), ss.363-380.DEMİRTAŞ, Mine (2015). Kurumsal Sosyal Sorumluluk ve Kurumsal İtibar. Derin Yayınları: İstanbul.
  • DEREN, Seçil Van Het Hofc ve HOŞTUT, Sibel (2016). Kurumsal Sosyal Sorumlulukta Güncel Yönelim ve Yaklaşımlar. Nobel Akademik Yayıncılık: Ankara.DU, Yingjie (2011). Corporate Social Responsibility Reporting, Mainland China. Doktora Tezi, St. Andrews Üniversitesi, 2011.
  • FOMBRUN, Charles (2005). A world of reputation research, analysis and thinking-building corporate reputation through CSR initiatives: evolving standards. Corporate reputation review, 8(1), 7-12.
  • GÖCENOĞLU, Ceyhun (2014). Kurumsal Sosyal Sorumluluk İletişiminde Kurumsal Sosyal Sorumluluk Raporlarının İşlevi: Bankacılık Sektörüne İlişkin Bir Alan Araştırması. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı. Doktora Tezi.
  • HARA, İzel (2008). Kurum İçi İletişim Açısından Halkla İlişkiler ve İnsan Kaynakları Departmanlarının Yapısal Analizi, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Halkla İlişkiler Anabilim Dalı.
  • DEREN, Seçil Van Het Hofc ve HOŞTUT, Sibel (2018). Ab ve Türkiye Politikaları Ekseninde Kobi’ler ve Kurumsal Sosyal Sorumluluk. Prof. Dr. Ahmet Kalender Editör Doç. Dr. Ahmet Tarhan, 102.
  • http://kssd.org/, Erişim Tarihi: 11.07. 2008
  • http://www.kurumsalsurdurulebilirlik.com/tr-tr/rapor-arama.aspx Erişim Tarihi: 10 Ekim 2018
  • http://www.spk.gov.tr/displayfile.aspx?action=displayfile&pageid=67&fn=67.pdf (Erişim Tarihi: 03 Ekim 2018
  • http://www.sucsr.com, 2013, Erişim Tarihi: 10 Ekim 2018
  • İNAM, Ahmet (1998). Halsiz Kalmış Bir Ahlakın Cehenneminde: Ahlakı Hak Saklasın Bir Yârim Var İçinde. Etik: Doğu Batı Düşünce Dergisi, Yıl:1, Sayı:4 Ağustos, Eylül, Ekim 1998, s.97.
  • KADIBEŞEGİL, Salim (2001). İtibarınızı Yönetmekten Daha Önemli Bir İşiniz Var mı?, İstanbul: Orsa Stratejik İletişim Danışmanlığı.KPMG. (2011). International Corporate Responsibility Reporting Survey.
  • MAHADEO, Jyoti, TEEROOVEN, Soobaroyen and HANUMAN, Vanisha Oogarah (2011). A Longitudinal Study of Corporate Social Disclosures in a Developing County, Journal of Business Ethics, 104, ss.545-558.
  • MİCHELON, Giovanna (2011). Sustainability Disclosure and Reputation: A Comparative Study, Corporate Reputation Review, Volume 14 Number 2, Macmillan Publishers
  • MORSING, Mette (2006). “Corporate Social Responsibility As Strategic Auto-Communication: On The Role of External Stakeholders For Member Identification”, Business Ethics: A European Review, 15 (2), 171-182.
  • ORLİTZKY, Marc (2001). Does Firm Size Confound The Relationship Between Corporate Social Performance And Firm Financial Performance? Journal of Business Ethics, 33,167-180.
  • ÖZTÜRK, Mesude Canan (2013). Kurumsal Sosyal Sorumluluk Kavramı ve Gelişimi. Kurumsal Sosyal Sorumluluk içinde, yazan Mesude Canan Öztürk, Torlak Ömer, Mine Ayman, Nuray Tokgöz ve Ebru Özgen, 2-20. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
  • PETERS, Richard, and MULLEN, Michael (2007). Some Evidence Of The Cumulative Effects Of Corporate Social Responsibility On Financial Performance. The Journal of Global Business Issues, 3(1), 1-15.
  • PUSAK, Sema (2014). Türkiye’de Kurumsal Sosyal Sorumluluk Üzerine Bir Araştırma; Şirketlerin Periyodik Yayınlanan Kurumsal Sosyal Sorumluluk Raporlarının İçerik Analizi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Yönetimi Anabilim Dalı. Mersin.TORLAK, Ömer ve TİLTAY, Muhammed Ali (2007). Pazarlama Ahlakı: Sosyal Sorumluluklar Ekseninde Pazarlama Kararları ve Tüketici Davranışlarının Analizi. 4. Baskı, İstanbul: Beta Yayınları.
  • TURNBULL, Paul (2001). Corporate Social Resposibility and Reputation, Canadian Cooperative Association National Congress, Canada Saint John NB. Uzoğlu, S. (2001). Kurumsal Kimlik, Kurumsal Kültür ve Kurumsal İmaj, Kurgu Dergisi,8(2):337-341.
  • UN (United Nations) Report of the World Commission on Environment and Devolopment, General Assembly Restution 42/187, http://www.un.org/documents/9a/res/42/ares42_187.htm (1987).
  • VURAL, Beril ve BAT, Mikail (2013). Teoriden Pratiğe Kurumsal İletişim, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • WALLAGE, Philip (2000). Assurance on Sustainability Reporting: An Auditor View. Auditing 19: 53-65.
  • YAMAK, Sibel (2007). Kurumsal Sosyal Sorumluluk Kavramının Gelişimi. Beta Basım Yayım: İstanbul.
  • YAMAUCHİ, Kiyoshi (2001). “Corporate Communication: A Powerful Tool for Stating Corporate Missions”. Corporate Communications. 6-3, 131-137.
  • YAVUZ, Alpagut (2010). “Sürdürülebilirlik Kavramı ve İşletmeler Açısından Sürdürülebilir Üretim Stratejileri”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C:7, Sayı 14, (2010),s.63-86.
  • ZAPPALÀ, Gianni (2003). Corporate citizenship and the role of government: the public policy case. Research Paper, No:4, 2003-04, (Çevirimiçi)
  • http://www.aph.gov.au/library/Pubs/rp/2003-04/04rp04.htm, 20 Mart 2018.
  • WADDOCK, Sandra and GRAVES, Samuel (1997). The corporate social performance-financial performance link. Stratejic Management Journal, 18(4), 303-319.