ARKAİK DÖNEMDE TEOS’TA TİCARİ AMPHORAÜRETİMİ: SORUNLAR VE GÖZLEMLER

Arkaik Dönem boyunca, MÖ VII. yüzyÖlÖn ortalarÖndan ùonia ùhtilali'nin bastÖrÖldÖİÖ MÖ 494 ÖlÖna kadar, Kuzey ùonia bölgesinde kesintisiz olarak ticari amphora üretimi yapılmıştır. Son kÖrk yÖldÖr sürdürülen kazÖ çalÖûmalarÖ ve arkeometrik kil analizi çalÖûmalarÖ bölgenin en önemli üretim merkezlerinin Khios ve Klazomenai olduİunu kanıtlamıştır. Özellikle son yÖllarda gerçekleûtirilen kil analizleri ve Teos antik kentinde baûlayan sistematik kazı çalıûmaları, kentin önemli bir seramik üretim merkezi olduİunu ortaya koymaya baûlamıûtır. Karadeniz çevresindeki koloni kentlerinden ve Mısır'daki bazı merkezlerden gelen bir grup ticari amphora, genellikle Klazomenai üretimi olarak deİerlendirilmiûtir. Bu amphoralar keskin bir açıya sahip omuz-gövde geçiûi ve kaideye doİru hızla daralan alt gövdeleri ile oldukça karakteristik bir görünüme sahiptir. Tipe ait tüm ya da tüme yakın korunmuû örnekler, bugüne kadar Klazomenai kazÖlarÖnda ele geçmemiûtir. Bu durum, tipin Klazomenai'de üretilmediİinin bir kanıtı olarak deİerlendirilmelidir. Klazomenai ile aynı coİrafi bölge içinde yer alan ve benzer tipte seramikler ürettiİi ileri sürülen Teos, bu tipteki ticari amphoraların üretimi için en güçlü adaydır. Teos ticari amphoraları, MÖ VII. yüzyıl sonları ile VI. yüzyıl ortaları arasında üretilmiûtir

TRADE AMPHORA PRODUCTION OF TEOS IN ARCHAIC PERIOD: PROBLEMS AND OBSERVATIONS

During the Archaic Period, from the middle of the 7th Century BC to the Ionian Revolt, there was a continuous transport amphora production in the Northern Ionian region. Excavations and the clay analysis carried out in the last forty years proved that the most important amphora production centers of the region were Chios and Klazomenai. Especially systematical excavations of Teos and recent clay analysis denote that Teos was a significant pottery production center in the Archaic Period. A group of transport amphorae, found especially in the centers around the Black Sea and also in some Egyptian settlements, generally classified as Clazomenean amphora. This group has typical shape characteristics: very sharp shoulder-body transition, lower bodies which rapidly narrows towards the foot. Up to the present day, no complete or almost complete examples of this type have been encountered in the excavations in Klazomenai. In this respect, it has been understood that they are not Clazomenian products. Teos, which was located in the same geographical region as Klazomenai and which produced pottery of similar types, is one of the strongest candidates for the producer of this type. Teos transport amphorae were produced between the late 7th century BC and the middle of the 6th century BC

PDF

___

M. Akkaya, “Les amphores du musée de Samsun”, içinde: Y. Garlan (ed.), Production et commerce des amphores anciennes en Mer Noire (1999) 241-253.

M. Akurgal – M. Kerschner – H. Mommsen – W. D. Niemeier, Tıpferzentren der Ostägäis. Archäometrische und archäologische Untersuchun- gen zur mykenischen, geometrischen und archaischen Keramik aus Fundorten in Westkleinasien, Ergänzungshefte zu den Ijh 3 (2002).

M. M. Austin, The Hellenistic World from Alexander to the Roman Conquest: A Selection of ancient sources in translation (1981).

M. Bound, “The Pre-Classical Wreck at Campese Bay, Island of Studi e Materiali. Scienza dell'antichità in Toscana, Vol. VI (1991) 181-198.

Y. Boysal – B. Iğün “Teos KazIsI 1962 KIsa Raporu”, TAD XII-1, 1964, 12-13.

A. Bresson, The Making of the Ancient Greek Economy: Institutions, Mar-kets, and Growth in the City-States (2016).

W. Burkert, Homo Necans. The Anthropology of Ancient Greek Sacrificial Ritual and Myth (1983).

G. Cankardeû-úenol, Klasik ve Hellenistik Dınem’de Mühürlü Amphora Üreten Merkezler ve Mühürleme Sistemleri (2006).

I. Chirpanlieva, Grecs et Phéniciens en Méditerranée Orientale. Les Céra-miques Grecques, Témoins des Échanges Entre la Grece, Chypre et la Cote Lavantine (Xe-IVe S. Av. J.C.) (2013). (Aix-Marseille Université - Ya-yImlanmamIû Doktora Tezi).

D. Chistov, “Investigations on the Berezan Island, 2006-2013 (Her-mitage Museum Archaeological Mission)”, Hyp 21-1, 2015, 6-11.

M. Cristofani, “Un naukleros un’Interpretazione del relitto Greco-Orientale del Giglio”, nel tirreno per ASAtene LXX- LXXI/1992-1993, 1998, 205-232.

M. P. J. Dillon, “A Homeric Pun from Abu Simbel (Meiggs & Lewis 7A)”, ZPE 118, 1997, 128-130.

E. Doğer, “Premiéres remarques sur les amphores de Clazoménes”, BCH Suppl. XIII, 1986, 461-471.

E. Doğer, Klazomenai KazIsIndaki Arkaik Dınem Ticarî AmphoralarI (1988), (Ege Üniversitesi, YayImlanmamIû Doktora Tezi).

E. Doğer, Antik Çağda Bağ ve úarap (2004).

P. Dupont – A. Thomas, “Naukratis: Les importations grecques orientales archaiques. Classification et détermination d’origine en laboratoire”, içinde: A. Villing – U. Schlotzhauer (ed.), Naukratis: Greek Diversity in Egypt. Studies on East Greek Pottery and Exchange in the Eastern Mediterranean (2006) 77-84.

P. Dupont, “Amphores commerciales archaïques de la Grèce de l’est”, PP 204-207, 1982, 193-208.

P. Dupont, “Classification et détermination de provenance des céramiques grecques orientales archaïques d’istros. Rapport prélimi- nare”, Dacia 27, 1983, 19-43.

R. M. Cook – P. Dupont, East Greek Pottery (1998).

P. Dupont, “Arhaic Greek Amphoras from Berezan in the Hermita- ge Collection”, içinde: S. L. Solovyev (ed.), Borysthenes - Beresan: The Hermitage Archeological Collection 1 (2005) 41-69

N. A. Gavrilyuk, “Greek Imports in Scythia”, içinde: D. V. Gram- menos – E. K. Petropoulos (ed.), Ancient Greek Colonies in the Black Sea 2, BAR International Series - 1675/1-2 (2007) 627-676.

V. Grace, “Samian Amphoras”, Hesperia 40, 1971, 52-95.

O. Hamza, “Qedua”, CahCerEg 5, 1997, 81-102.

U. Hıckman – A. Mıller, “The Hellenion at Naukratis: Questions and Observations”, içinde: A. Villing – U. Schlotzhauer (ed.), Nauk- ratis: Greek Diversity in Egypt. Studies on East Greek Pottery and Exchange in the Eastern Mediterranean (2006) 11-22

K. ùren – A. Ünlü, “Burning in Geometric Teos”, içinde: K. Konuk (ed.), Stephanèphoros. De l'économie antique à l'Asie mineure, Hommages à Raymond Descat (2012) 309-333.

A. W. Johnston, “Amasis and the Vase Trade”, Papers on the Amasis Painter and his World (1987) 125-140.

M. KadIoğlu – C. Izbil – M. Kerschner – H. Mommsen, “Teos im Licht der neuen Forschungen”, içinde: Ü. YalçIn – H.-D. Bienert (ed.) Anatolien – Brücke der Kulturen. Aktuelle Forschungen und Perspektiven in den deutsch-türkischen Altertumswissenschaften. Tagungsband des internationalen Symposiums “Anatolien – Brücke der Kulturen” in Bonn vom 7. bis 9. Juli, Der Anschnitt. Zeitschrift für Kunst und Kultur im Bergbau Beiheft 27, (2015) 345-366.

M. Kerschner, “On the Provenance of Aiolian Pottery”, içinde: A. Villing – U. Schlotzhauer (ed.), Naukratis: Greek Diversity in Egypt. Studies on East Greek Pottery and Exchange in the Eastern Mediterranean (2006) 109-126.

M. Kerschner, “2013 YIlI Akropolis SondajlarI Seramik Değerlen- dirmesi”, M. KadIoğlu, Teos Arkeoloji KazIsI 2015 YIlI KazI Raporu (6. Sezon), Kaynak: http://www.ttk.gov.tr/templates/resimler/File/Kazilar/2015/Kazi /2-Teos.pdf , 2015, 5-7. S. Konak, Teos Antik Kenti Doğu Yunan Kâseleri (2011) (Dokuz Eylül Üniversitesi - YayImlanmamIû Yüksek Lisans Tezi).

V. Kopylov, “Tanais River Region: Greek-Barbarian Relations in the 7th – 6th Centuries BC”, içinde: S. L. Solovyov (ed.), Greeks and Natives in the Cimmerian Bosporus 7th-1st Centuries BC, Proceedings of the International Conference October 2000, Taman, Russia, BAR International Series 1729 (2007) 66-69.

H. Malay, “BatI Anadolunun Antik Çağdaki Ekonomik Durumu”, E.Ü. Arkeoloji ve Sanat tarihi Dergisi 2, 1983, 50-61

S. Ju. Monachov, “Quelques séries d’amphores grecques des VIIe – Ve s. av. n. é. au nord de la Mer Noire”, içinde: Y. Garlan (ed.), Actes du Colloque international CNRS Production et commerce des amphores ancien- nes en Mer Noire, ùstanbul, IFEA, 1994, 1999, 163-194.

E. O. Nielsen – K. M. Phillips, “Bryn Mawr College Excavations in Tuscany, 1975”, AJA 81-1, 1977, 85-100.

E. D. Oren, “Migdol: A New Fortress on the Edge of the Eastern Nile Delta”, BASOR 256, 1984, 7-44.

T. Izkan, “Funde aus einem spätgeometrischen Brandgrab”, ADerg 14.2, 2009, 57-78.

M. Pesenti, Amphores Grecques en Égypte Saïte. Histoire des Mobilités Mediterranéennes Archaïques (2015)(Aix-Marseille Université - YayIm- lanmamIû Doktora Tezi).

W. M. F. Petrie, Tanis II: Nebesheh (Am) and Defenneh (Tahpanhes) (1888). C. Roebuck, “Pottery from the North Slope of the Acropolis, 1937- 1938”, Hesperia 9.2, 1940, 141-260.

Y. Sezgin – E. Doğer, “Klazomenai Üretimi Bir Grup Ticari Amp- hora: ù.I. 650-620”, ADerg 14.2, 2009, 79-94.

Y. Sezgin, “Clazomenian Trade Amphorae of the Seventh and Sixth Centuries”, içinde: A. Moustaka – E. Skarlatidou – M.-C. Tzannes – Y. Ersoy (ed.), Klazomenai, Teos and Abdera: Metropoleis and Colony. Proceedings of the International Symposium held at the Archaeolo- gical Museum of Abdera, 20-21 October 2001, Thesaloniki (2004) 169-183.

Y. Sezgin, Arkaik Dınem ùonia Üretimi Ticari Amphoralar (2012).

N. Tuna, “Archaic Teos: Preliminary Survey Results”, içinde: S. L. Solovyov – G. R. Tsetskhladze (ed.), Greeks and Natives in the Cimme- rian Bosporus (7th-1st Centuries BC), Papers of the International Conference, Taman, Russia, Oct. 2000, St Petersburg, Taman Antiqu- ity 3, 2000, 121-123.

P. Wilson – G. Gilbert, “Saïs and its trading relations with the eas- tern Mediterranean”, içinde: P. Kousoulis – K. Magliveras (ed.), Moving Across Borders: Foreign Relations, Religion, and Cultural Interactions in the Ancient Mediterranean (2007) 251-265.

P. Wilson, “Saïs Report, 2007”: http://community.dur.ac.uk/ pene- lope.wilson/3o2007.html (14 KasIm 2016).

ISSN: 0570-0116
Yayın Aralığı: Yıllık
Başlangıç: 1956
Yayıncı: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi

Arşiv