ALEKSANDREİA TROAS’TAN YENİ BİR LAHİT YAZITI
Bu makalede Çanakkale’nin Ezine ilçesinde bir evin bahçe duvarında devşirme malzeme olarak kullanılmış olan bir lahit parçası üzerindeki yeni bir yazıt tanıtılmaktadır. Aleksandreia Troas’taki Roma dönemi mezar mimarisi hakkında bilgi sunan bu yazıt aracılığıyla kentte kamara olarak adlandırılan tonoz tavanlı mezar yapılarının üzerine lahit yerleştirildiğini öğrenmekteyiz. Aleksandreia Troas’ta bu türde mezarların varlığı arkeolojik olarak doğrulanmasa da lahdin bu şekilde yerleştirildiği mezar yapıları Phrygia Hierapolis’inde belgelenmiştir. Ayrıca lahdin yazıtlarda nadir olarak geçen ve “basamaklı platform” olarak tercüme edilen ekbasmosis üzerine yerleştirildiği anlaşılmaktadır. Asia Minor’da özellikle Karia ve Pisidia bölgelerinde ceza formülü içeren mezar yazıtlarında sıklıkla karşılaşılan tymborykhia kavramı bu yazıt ile Aleksandreia Troas’ta ilk defa kayıt altına alınmaktadır.
A NEW SARCOPHAGUS INSCRIPTION FROM ALEXANDREIA TROAS
This paper aims to introduce a new sarcophagus inscription which was used as a spolia ofthe garden wall of a house in the town of Ezine in Çanakkale Province. Providing information about thetomb architecture of Alexandreia Troas in the Roman Imperial period, the inscription constitutes the firstclear epigraphic evidence in the city about the practice of erecting a sarcophagus on the top surface of akamara. Archaeological example of these monumental tombs has not documented in the city. However,analogous practice is well known from the necropolis of Phrygian Hierapolis. The inscription also showsthat the sarcophagus was placed on a ‘stepped pedestal’ called ekbasmosis, a rare term recorded in inscriptions. With this inscription, the term tymborychia which is common in the funerary inscriptions with fineclause, especially in Caria and Pisidia, firstly appears in Alexandreia Troas.
___
- Akçay 2018 T. Akçay, Olba’da Ölü Kültü (Ankara 2018).
- Alföldi-Rosenbaum 1971 E. Alföldi-Rosenbaum, Anamur Nekropolü. The Necropolis of Anemurium (Ankara 1971). Asgari 1978 N. Asgari, “Roman and Early Byzantine Marble Quarries of Proconnesus”, The Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology, Ankara-İzmir 23-30/IX/1973 (Ankara 1978) 467-480.
- Bryce 1986 T. R. Bryce, The Lycians in Literary and Epigraphic Sources (Copenhagen 1986).
- Çelgin 1990 V. Çelgin, Termessos Kenti Nekropol’leri, Unpublished PhD Thesis, İstanbul University 1990.
- Cormack 2004 S. Cormack, The Space of Death in Roman Asia Minor (Wien 2004).
- Creaghan 1951 J. S. Creaghan, Violatio Sepulcri. An Epigraphical Study, Unpublished PhD Thesis, Princeton University 1951.
- Drew-Bear 1972 T. Drew-Bear, “Some Greek Words: Part I”, Glotta 50, 1972, 61-96.
- Gerner 1941 E. Gerner, “Tymborychia”, ZSav 61, 1941, 230-275.
- Graef 1892 B. Graef, “Grabdenkmal aus Bithynien”, AM 17, 1892, 82-86.
- Haake 2011 M. Haake, “L. Flavius Stlaccius aus Sardis, der ‚Beste Sophist‘. Eine neue Ehrenschrift aus Alexandreia Troas für einen bislang unbekannten sophisten” in: E. Schwertheim (ed.), Studien zum antiken Kleinasien VII (AMS 66) (Bonn 2011) 147-158.
- Hauvette-Besnault – Pottier 1880 A. Hauvette-Besnault – E. Pottier, “Inscriptions d’Asie Mineure”, BCH 4, 1880, 375-382.
- Herrmann – Malay, New Documents P. Herrmann – H. Malay, New Documents from Lydia (Wien 2007).
- I.Alexandreia Troas M. Ricl (ed.), The Inscriptions from Alexandreia Troas (Bonn 1997).
- I.Ephesos H. Wankel et al. (eds.), Die Inschriften von Ephesos, I-VII (Bonn 1979-1981).
- I.Kios T. Corsten (ed.), Die Inschriften von Kios (Bonn 1985).
- İdil 1998 V. İdil, Likya Lahitleri (Ankara 1998).
- IGR Inscriptiones Graecae ad res Romanas pertinentes, I-IV (Paris 1901- 1927).
- de Jong 2010 L. de Jong, “Performing Death in Tyre: The Life and Afterlife of a Roman Cemetery in the Province of Syria”, AJA 114.4, 597-630.
- Keil – Premerstein 1908 J. Keil – A. V. Premerstein, Bericht über eine Reise in Lydien und der südlichen Aiolis (Wien 1908).
- Kubinska 1968 J. Kubinska, Les monuments funéraires dans les inscriptions grecques de l’Asie Mineure (Warsaw 1968).
- Machatschek 1967 A. Machatschek, Die Nekropolen und Grabmaler im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im Rauhen Kilikien (Graz-Wien-Köln 1971).
- Mason 1974 H. G. Mason, Greek Terms for Roman Institutions. A Lexicon and Analysis (Toronto 1974).
- Millar 1963 F. Millar, “The fiscus in the first two centuries”, JRS 53, 1963, 29-42.
- Milner 2015 N. P. Milner, “A new statue-base for Constantius II and the fourth-century imperial cult at Oinoanda”, AnatST 65, 2015, 181-203.
- Öğüş 2018 E. Öğüş, Columnar Sarcophagi from Aphrodisias (Wiesbaden 2018).
- Özbek 2005 Ç. Özbek, Arykanda Nekropolü’ndeki Tonozlu Anıt Mezar Yapıları, Unpublished PhD Thesis, Ankara University 2005.
- Pippidi 1968 D. M. Pippidi, “Note de Lectură”, StClas 11, 1968, 233-249.
- Ricl 2000 M. Ricl, “Two New Inscriptions from Alexandreia Troas”, Tekmeria 5, 2000, 127-132.
- Robert 1970 L. Robert, Études Anatoliennes, Recherches sur les inscriptions grecques de l’Asie Mineure (Amsterdam 1970).
- Ronchetta 2018 R. Ronchetta, L’architettura Funeraria di Hierapolis di Frigia: le tombe A della Necropoli Nord (Torino 2018). Available at https://areeweb.polito.it/ricerca/hierapolis/TombeA.pdf
- Schwertheim 2003 E. Schwertheim, “Anhang: Die Inschriften”, in: R. Özgan (ed.), Die kaiserzeitlichen Sarkophage in Konya und Umbegung (AMS 46) (Bonn 2003) 85-92.
- Şimşek et al. 2011 C. Şimşek – M. Okunak – M. Bilgin, Laodikeia Nekropolü (2004- 2011 Yılları) (İstanbul 2011).
- Strubbe 1991 J. H. M. Strubbe, ‘Cursed be he that moves my bones’, in: C. A. Faraone – D. Obbink (eds.), Magika Hiera. Ancient Greek Magic & Religion (Oxford 1991) 33-59.
- TAM Tituli Asia Minoris, I-V.3 (Vienna 1901-2007).
- Waelkens 1980 M. Waelkens, “Das Totenhaus in Kleinasien”, AntW 11.4, 3-12.
- Ward-Perkins 1992 J. B. Ward-Perkins, “The Imported Sarcophagi of Roman Tyre”, in: H. Dodge – B. Ward-Perkins (eds.), Marble in Antiquity. Collected Papers of J. B. Ward Perkins (London 1992) 129-151.
- ISSN: 0570-0116
- Yayın Aralığı: Yıllık
- Başlangıç: 1956
- Yayıncı: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi