A. Mesud KÜÇÜKKALAY, Numan ELİBOL

7629

Osmanlı İmparatorluğu'na Avrupa'dan Karayolu ile Yapılan İhracatın Değerlendirilmesi: 1795-1804

Bu çalışmada Başbakanlık Osmanlı Arşivi'ndeki Cevdet Maliye ve Cevdet İktisat tasniflerine, ek olarak Bab-ı Defteri tasnifındeki Başmuhasebe kayıtlarına bağlı kalınarak 18. yüzyılın sonları ve 19. yüzyılın ilk yıllarında Belgrad'dan Osmanlı topraklarına gelen kervanların tüccar, mal ve mali kompozisyonları incelenmiştir. Malların çeşitleri, mal getiren tüccarların tabiyetleri ile kervanlardan alınan vergiler söz konusu kayıtlardan derlenmek suretiyle tablolar oluşturulmuştur. Elde edilen bulgular sonucunda, söz konusu dönemdeki Osmanlı-Avrupa ticaretine kara ticareti bağlamında bir ışık tutmak ve bazı araştırmacıların satır aralarında değindiği değişimi somut olarak göz önüne sererek ticaretin eğilimini bulmak amaçlanmıştır. 9 adet kervan, 318 tüccar ve 1036 parça mal içeren 9 defter üzerinde yapılan inceleme sonucunda oluşturulan 3 tablodan elde edilen bulgular bu çalışmada maddeler halinde sunulmuştur.

A Study of the European Overland Exports to the Ottoman Empire:1795-1804

In this study, the merchants, the trade articles and the financial composition of the caravans coming from Belgrade to the interior of the Ottoman Empire at the turn of the 18th century are examined. The chief sources of the study are Cevdet Maliye, Cevdet İktisat and Bab-ı Defteri Başmuhasebe registers in the Ottoman Archives of Prime Ministry in Istanbul. In the course of the study the trade articles are categorized and together with the nationalities of merchants and taxes collected from the caravans are presented in tables. The aim of the study is to shed light on the Ottoman-European overland trade during the period under study and to show clearly the fundemental changes referred by some researches briefly as well as to determine the major tendencies of the trade. The results reached by the examination of 9 registery books (9 caravans, 318 merchants, 1036 items of goods) are presented in conclusion in seperate items.
PDF

___

  • BOA, D. BSM. 6357.
  • BOA, D. BSM. 6457 (1).
  • BOA, D. BSM. 6445.
  • BOA, D. BSM. 6457 (2).
  • BOA, C. M. 28667.
  • BOA, D. BSM. 6701.
  • BOA, C. İKTİSAT 1498.
  • BOA, D. BSM., 6962.
  • BOA, C. İKTİSAT 2029.
  • BOA, C. Hariciye, 6228.
  • BOA, C. Hariciye, 24435.
  • BOA, A. DVN. DVE, Nemçe Ahid Defteri, 57/1, 338.
  • BOA, A. DVN. DVE, Nemçe Ahid Defteri, 58/2, 90.
  • BOA, A. DVN. DVE, Nemçe Ahid Defteri, 57/1, 568.
  • BOA, A. DVN. DVE, 58/2, 99.
  • BOA, A. DVN. DVE, 58/2,260.
  • BOA, A. DVN. DVE, 60/4, 198.
  • BOA, A. DVN. DVE, 61/5,741.
  • BOA, A. DVN. DVE, 62/6, 37.
  • BOA, A. DVN. DVE, 60/4, 1029.
  • BOA, A. DVN. DVE, Nemçe Ahid Defteri, 57/1, 23/122.
  • BOA, A. DVN. DVE, Nemçe Ahid Defteri, 57/1, 127.
  • BOA, A. DVN. DVE, Nemçe Ahid Defteri, 57/1, 336.
  • BOA, A. DVN. DVE, Nemçe Ahid Defteri, 57/1, 411.
  • BOA, A. DVN. DVE, Nemçe Ahid Defteri, 57/1, 269/637.
  • BOA, A. DVN.DVE, 60/4, 983-986 (Evail-i Cemaziyelahir 1191 tarihli)
  • BOA, A. DVN.DVE, 60/4, 198.
  • BOA, A. DVN:DVE, Nemçe Ahid Defteri 57/1, 328.
  • BOA, DVN.DVE, 62/6, 891.
  • BOA, DVN.DVE, 943.
  • BOA, Maliyeden Müdevver Defterler, No: 3858-4004.
  • Akdağ, Mustafa, (1995), Türkiye'nin İktisadi ve İçtimai Tarihi, C. 1, Cem Yayınları, İstanbul.
  • Babinger, Franz, (1961), Die donau als Schicksalsstrom der Osmanenreiches, Sudosteuropa Jahrbuch, München, Bd. 5.
  • Beaujour, Felix, Tableau Du Commerce de la Grece, Paris.
  • Beer, Adolf, "Die Österreichische Handelspolitik unter Maria Theresia und Joseph II.", Archivfür Österreichische Geschichte, LXXXVI. Bd., I. Halfte, Wien, 1898.
  • Cezar,Yavuz, (1991), "19. Yüzyılda Osmanlı Devleti'nde Yeni Teknoloji Uygulama ve Sınai Tesis Kurma Çabalarından Örnekler", Dünü ve Bugünüyle Toplum ve Ekonomi, C. 1.
  • Elibol, Numan, (2003), 18. Yüzyılda Osmanh-Avusturya Ticareti, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul.
  • Ergenç, Özer, (1998), "XV. Yüzyıl Anadolu Ticareti Üzerine Düşünceler", Tarih Çevresi, S. 36, Eylül-Ekim.
  • Genç, Mehmet, (2000), Osmanlı İmparatorluğunda Devlet ve Ekonomi, Ötüken Yayınları, İstanbul.
  • Güçer, Lütfı, (1964), XVI, ve XVII. Asırlarda Osmanlı İmparatorluğu'nda Hububat Meselesi ve Hububattan Alınan Vergiler, İÜ. İkt. Fak. Yayınları, İstanbul.
  • Güçer, Lütfı, (1988), "XVI. ve XVIII. Asırlarda Osmanlı İmparatorluğunun Ticaret Politikası", İÜ. İkt. Fak., Türk İktisat Tarihi Yıllığı, Y. 1987, S. 1, İstanbul.
  • Halaçoğlu, Yusuf, (1981), "Osmanlı İmparatorluğu'nda Menzil Teşkilatı İle İlgili Bazı Mülahazalar", Osmanlı Araştırmaları II.
  • Halaçoğlu, Yusuf, (1994). "Derbent", İslam Ansiklopedisi, C. 9, Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul.
  • Halm, Hans, (1943), Österreich und Neurussland: Donau Schiffahrt und Handel nach dem Südosten 1718-1780, Verlag Thiel und Hintermeier, C. I, Breslau.
  • Hoffmann, Alfred, (1961), "Die Donau und Österreich", Südosteuropa, C. 5.
  • Issawi, Charles, (1982 ), "The Transformation of the Economic Positions of the Millets in the Nineteenth Century", Christians and Jews in the Ottoman Empire, (Ed. B. BRAUDE-B. LEWIS), New York.
  • İnalcık, Halil, (1970), "The Ottoman Economic Mind and Aspects of the Ottoman Economy", Economic History of the Middle East, (Ed. M. A. COOK), London.
  • İnalcık, Halil, (1995), "Osmanlı İktisat Zihniyeti ve Osmanlı Ekonomisi", Tarih Risaleleri, (Der. Mustafa ÖZEL), İz Yayıncılık, İstanbul.
  • İnalcık, Halil, (2000a), "Modern Avrupa'nın Gelişmesinde Türk Etkisi", Osmanlı ve Dünya, (Haz. Kemal KARPAT), Ufuk Kitapları, İstanbul.
  • İnalcık, Halil, (2000b), Osmanlı İmparatorluğu'nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi 1300-1600, (Çev. Halil BERKTAY), C. 1, Eren Yayıncılık, İstanbul.
  • İnalcık, Halil, (2003), Osmanlı İmparatorluğu Klasik Çağ (1300-1600), (Çev. Ruşen SEZER), YKY. Yayınları, İstanbul.
  • Kıenits, F. Kari, (1986), "Osmanlılardan Önceki Anadolu Türklerinin Politik ve Kültür Batanımdan Dünya Tarihindeki Önemi", (Çev. Mithat SAN), Belleten, C. 50, S. 196, Nisan.
  • Köprülü, Fuad, (1972), Osmanlı İmparatorluğunun Kuruluşu, Başnur Matbaası, Ankara.
  • Köymen, M. Altan, (1986), "Türkiye Selçukluları Devleti'nin Ekonomik Politikası", Belleten, C. L, S. 198, Andık.
  • Mantran, Robert, (1987), "18. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nda Ticaretin Değişmesi", (Çev. Zeki ARIKAN), Tarih İncelemeleri Dergisi, C. 3,
  • McGowan, Bruce, (1994), "The Age of Ayans 1699-1812", An Economic and Social History of the Ottoman Empire 1300-1914, (Ed. H. İNALCIK-D. QUATAERT), Cambridge Univ. Press, New York.
  • Mehlan, Arno, (1938), "Mittel und Westeuropa und die Balkansjahrmarkte zur Türkenzeit", Südostdeutshe Forschungen, 3.
  • Mehlan, Arno, (1939a), "Die Türken und der Balkanhandel wahrend der Türkenzeit", Schmollers Jahrbuch, 63. Jahrgang, II. Halbband, Berlin.
  • Mehlan, Arno, (1939b), "Die Handelsstrassen des Balkans wahrend der Türkenzeit", Südostdeutsche Forschungen, München.
  • Ortaylı, İlber, (1973), "Devenin Taşıma Maliyeti Eğrisi Üzerine Bir Deneme", AÜ. SBF. Dergisi, C. 28, S. 1-2.
  • Panzac, Daniel, (1989), "XVIII. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğunda Deniz Ticareti", (Çev. Serap YILMAZ), Tarih İncelemeleri Dergisi, C. 4.
  • Panzac, Daniel, (1992), "International and Domestic Maritime Trade in the Ottoman Empire in the 18th Century", International Journal of Middle East Studies, 24.
  • Paskaleva, Virginia, (1966), "Wien und die Bulgarischen Kaufleute im 18. und 19. Jahrhundert", Österreichische Osthefte, 8. Jahrgang.
  • Paskaleva, Virgina, (1967), "Osmanlı Balkan Eyaletlerinin Avrupalı Devletlerle Ticaretleri Tarihine Katkı 1700-1850", İÜ. İkt. Fak. Dergisi, C. 27, S. 1-2, Ekim.
  • Peyssonel, M. de., (?), Traité sur le Commerce de la mer Noire, C. II, Paris.
  • Pickl, Othmar, (1980), "Österreichs Stellung im West-Ost Handel vom 16. bis zur mitte des 18. Jh. mit besonderer Berücksichtigung des Handels mit Südosten", Österrichischs Handel mit Südosteuropa und die Wirtschaftliche Bedeutung der Bulgarischen Lander bis Ende des 18. Jahrhunderts. (Forschungsgesprach) Am 9-10 Dezember 1980: Mitteilungen des Bulgarischen Forschungsinstitutes in Österreich, Jahrgang IV, B, s. 36.
  • Pickl, Othmar, (1988), "Österreichisch-ungarische Handelsbeziehungen entlang der Donau", Historisches Jahrbuch der Stadt Linz, Linz-1987.
  • Sahillioğlu, Halil, "18 Yüzyıl Ortalarında Sanayi Bölgelerimiz ve Ticari İmkanları", Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, S.ll, (Ağustos-1968).
  • Slot, B. J., "Hollanda ile Osmanlı İmparatorluğu Arasındaki Ticari İlişkiler", Osmanlılar ve Hollandalılar, (İstanbul-1990).
  • Tabakoğlu, Ahmet, (2002), Türk İktisat Tarihi, Dergah Yayınları, 5. Baskı, İstanbul.
  • Tekeli, İlhan, (1971), "Osmanlı İmparatorluğunun Mekan Organizasyonunda Değişmeler ve Türkiye Cumhuriyeti'nin Bölgesel Politikası I", Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, S. 45-46, Haziran.
  • Tozlu, Selahattin, (1999), "Osmanlı Yol Düzenlemeleri (1839-1908)", Osmanlı Ansiklopedisi, C. 3., Yeni Türkiye Yayınları, Ankara.
  • Uzunçarşılı, İ. Hakkı, Osmanlı Tarihi, TTK. Yayınları, C.4, Ankara 1959.
  • Wood, Andrew C, A History of the Levant Company, Frank Cass and Co. Ltd., London-1964.
Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2001
  • Yayıncı: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Programına Devam Eden Öğretmen Adaylarının Umutsuzluk Düzeylerinin İncelenmesi

Aydoğan Aykut CEYHAN

Hukuki İşlemlerin Sınıflandırılması Bakımından Yasama - İdare İşlevi Ayırımı ve Yasama Organının İdari İşlemleri

Bülent YÜCEL

Teknolojiyi Kullanmak ve Teknogerçekçi Olabilmek

Işıl KABAKÇI, H. Ferhan ODABAŞI

Tüketicilerin Satış Tutundurma Etkinliklerine Yönelik Tutumları ve Yarar Algılamaları

Mine OYMAN

Osmanlı İmparatorluğu'na Avrupa'dan Karayolu ile Yapılan İhracatın Değerlendirilmesi: 1795-1804

A. Mesud KÜÇÜKKALAY, Numan ELİBOL

Martin Walser'in Brandung Adlı Romanında Diyaloga Dönüştürülmüş İç Monolog

Kenan ÖNCÜ