Malatya Arkeoloji Müzesi' nde bulunan Bizans Anonim follisleri

2008 Yılı Ağustos ayında Malatya Arkeoloji Müzesi’nde gerçekleştirilen çalışmada, 1970–2006 yılları arasında envantere kaydedilmiş 895 adet Bizans sikkesi tespit edilmiştir. Sikkelerin 464’ü anonim follis’dir. Dönem kaynakları ve nümismatik verilere göre anonim follisler I. Ioannes döneminde basılmaya başlanmıştır. I. Ioannes’in göreve geldiği 969 yılı ile 1092’de I. Aleksios’un büyük parasal reformu arasında, Bizans İmparatorluğu’nun bastığı bakır anonim follisleri, önceki yüzyıllarda basılmış olan sikkelerden ayıran iki özelliği vardır. Birincisi, bakır sikkeler üzerinde, şimdiye kadar altın sikkeler için tercih edilen bir uygulama olan, İsa’nın bir portresinin olması; ikincisi ise, herhangi bir imparator adına basılmamış olmalarıdır. Makalenin konusunu oluşturan sikkelerin %80’ nin müzeye geliş yerleri Malatya İli ve çevresidir. Dolayısıyla Malatya Arkeoloji Müzesi’nde bulunan anonim follis’ler Ortaçağ Bizans Anadolu’sunu iyi ve doğru yansıtan bir veri grubudur.

Byzantine anonymous folles in Malatya Archaeology Museum

895 Byzantium coins which were recorded in the inventory between 1970-2006 have been determined in the study carried out in Malatya Archaeology Museum in August 2008. 464 of these coins are anonymous folles. According to sources from that period and numismatic data anonymous folles was started to be struck during the period of John I. The copper coinage Byzantine Empire, between the accession to the throne of John I in 969 and the great monetary reform of Alexius I in 1092 is distinguished from that of earlier centuries in two respects. First, there is a portrait of Christ on copper coins, although it was an application preferred only on golden coins until that time. Second, they were not struck in the name of any emperor. 80% of the coins being the subject of the paper comes from Malatya and its surroundings. Therefore, anonymous folles in Malatya Archaeology Museum is a data group reflecting the Middle Age Byzantine Anatolia well and accurately.

PDF

___

Angold, M. (2001). Byzantium. The Bridge From Antiquity to the Middle Ages. Phoenix Press: London.
Bellinger, A. R. (1928). The Anonymous Bronze Coinage. New York.
Breckenridge, J. D. (1959). The Numismatic Iconography of Justinian II (685–695,705–711 A.D). American Numismatic Society: New York.
Çantay, D. (2008). “Edirne Makedonya Kulesi Kurtarma Kazılarında Ele Geçen Bizans Sikkeleri ve Mühürleri”, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat Tarihi Anabilim Dalı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara, 2008.
Darkot, B. (1997). “Malatya”, İslam Ansiklopedisi, C.7, 225–232. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları: Eskişehir.
Edwards, K.M. (1933). Corinth. Results of Excavation 6, Coins 1986–1929. Harward University Pres: Cambridge, Massachusetts.
Eskici, B. (2006). ”Malatya”. Anadolu Selçukluları ve Beylikler Dönemi Uygarlığı 2, editör A. U. Peker ve K. Bilici, 263–266. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı: Ankara.
Goodwin, T. (2005). “A Hoard of the Elevent Century Byzantine Folles with Arabic Countermarks”. NC(165): 323–338.
Göğebakan, G. (2003). “Malatya”. İslam Ansiklopedisi, C.27, 468–473. Türkiye Diyanet Vakfı: Ankara
Gregory, T. E. (2005). A History of Byzantium. Blackwell Publications: Malden.
Grierson, P. (1973). Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbarton Oaks Collection and the Whittemore Collection, Volume Three Part 1–2, Leo II to Nicephoros II 717–1081, ed. A. R. Bellinger ve P. Grierson. Washington, D. C.
Haldon, J. (2007). Bizans Tarihi Atlası (Çev. Ali Özdamar). Kitap Yayınevi: İstanbul..
Hendy, M. F. (1999). “Alexius I to Alexius V”, Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbarton Oaks Collection and in theWhittemore Collection, Volume Four Part 1,Alexius I to Michael VIII 1081–1261, ed. A. R. Bellinger ve P. Grierson. Washington, D. C.
Hild, F. - M. Restle. (1981). Tabula Imperii Byzantini 2, Kappadokien (Kappadokia, Charsianon, Sebasteia und Lykandos). Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften.
Honingmann, E. (1970). Bizans Devletinin Doğu Sınırı (Çev. F. Işıltan). İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları: İstanbul.
Honingmann, E. (1997). “Malatya”. İslam Ansiklopedisi, C.7, 232–239. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları: Eskişehir.
Lowick, N. M., S. Bendall ve P. D. Whitting (1977). The Mardin Hoard. Islamic Countermarks on Byzantine Folles. Hampshire.
Mango, C. (2008). Bizans Yeni Roma İmparatorluğu (Çev. G. Ç. Güven). Yapı Kredi Yayınları: İstanbul.
Metcalf, W. E. (1970). “Interpretation of the Byzantine ‘Rex Regnantium’ Folles of Class ‘A’ c. 970–1030”. NC(10): 199–219.
Metcalf, W. E. (1976). “Early Anonymous Folles from Antioch and the Chronology of Class A”. ANSMN(21): 109–128.
Ostrogorsky, G. (1999). Bizans Devleti Tarihi (Çev. F. Işıltan). Türk Tarih Kurumu Basımevi: Ankara.
Quien, M. (1958). Oriens Christianus. Akademische Druck-U. Verlegsantalt: Graz.
Sabatieir, J. (1955). Description Generale des Monnaies Byzantines. Akademische Druck-U. Verlegsantalt: Graz.
Schulze, W. (2005). “A further hoard of the elevent century Byzantine folles with Arabic countermarks”. NC(165): 339–347.
Sevcenko, N. P. (1991). “Mandylion”. The Oxford Dictionary of Byzantium 2. Oxford University Press: New York-Oxford.
Tekin, O. (1999). “Aşağıanzaf (Van) Kazısından İslami Kontrmarklı Bir Bizans Sikkesi”, Toplumsal Tarih (36): 48–50.
Tekinalp, M., ve Y. Ekim (2006). Sazpegler Kuzeydoğu Anadolu’da Bir Ortaçağ Yerleşimi. Gazi Üniversitesi Arkeolojik Çevre Değerleri Araştırma Merkezi: Ankara.
Vorderstrasse, T. (2005). “Coin Circulations in Some Syrian Villages (2th-11th Centuries”. In Realites Byzantines, Les Villages dans I’Empire byzantine IV-XV siecle, edited by J. Lefart, C. Morrison and J. P. Sodini, 495–510. Paris.
Thompson,M. (1954). TheAthenianAgora 2: Coins from Roman Through Venetian Period. Princeton.
Üstündağ, E. ve diğerleri (2005). Malatya Müzesi. Yapı Kredi Yayınları: İstanbul.
Vryonis, S. (1971). The Decline of Medieval Hellenism in Asia Minor and the Process of Islamization from the Eleventh through the Fifteenth Century. University of California Pres: Berkeley Los Angeles London.
Waage, B. D. (1952). Antioch on-the-Orontes IV/2 Greek, Roman, Byzantine And Crusaders’ Coins. Princeton University Pres: London.
Weller, H. (1975). “Turkic Countermarks”, NCirc(83): 475–77.
Whitting, P. D. (1955). “The Anonymous Byzantine Bronze”. NC(15): 89–99.
Wroth, W. (2003). Catalogue of the Imperial Byzantine Coins in the British Museum II. Elibron Classics.