Orhan KURT, Hüseyin UYSAL, Ayten DEMİR, Merve GÖRE

Samsun ekolojik koşullarında geliştirilen bazı keten (Linum usitatissimum L.) hatlarının tarımsal özelliklerinin belirlenmesi

Bu Araştırma, Samsun ekolojik koşullarında 30 keten hattının bazı tarımsal özelliklerinin belirlenmesi amacıyla, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümünde yürütülmüştür. Araştırma sonucu; bitki boyunun 54.6-67.2 cm, teknik sap uzunluğunun 29.4-31.7 cm, bitkide yan dal sayısının 4.4-7.4 adet, bitki başına kapsül sayısının 25.6- 47.1 adet, kapsül başına tohum sayısının 6.4-8.1 adet, bitki başına tohum sayısının 163.84-381.51 adet, 1000 tane ağırlığının 6.853-9.242 g ve bitki başına tane veriminin 1.123-3.526 g arasında değişmiştir. Sonuç olarak, verim ve verim unsurları ile bazı tarımsal karakterler bakımından Samsun ekolojik koşullarına uygun keten çeşitlerinin ıslahı amacıyla 30 yağlık keten hattı arasından, skala değerlendirmesine göre WxN kombinasyonuna ait 1, 4, 5, 7 ve 8 numaralı hatlar, NxA kombinasyonuna ait 14 ve 15 numaralı hatlar, BxN kombinasyonuna ait 21 numaralı hat, BxS kombinasyonuna ait 22, 23, 24, 25 ve 27 numaralı hatlar, BxA kombinasyonuna ait 29 numaralı hat ve SxA kombinasyonuna ait 30 numaralı hat kullanarak seleksiyonun devam ettirilmesinin uygun olacağına karar verilmiştir.

Determination of agricultural characters some improved linseed (Linum usitatissimum L.) lines under Samsun ecological conditions

This research was carried out at Department of Crop Science, Faculty of Agriculture, Ondokuz Mayıs University to determine yield and recognize some plant characters of 30 linseed lines. The results indicated that plant highest varies between 54.6-67.2 cm, technical stem length 29.4-61.7 cm, number of branches 4.4-7.4, number of capsule per plant 25.6- 47.1, number of seeds per capsule 6.4-8.1, number of seeds per plant 163.84-381.51, 1000 seeds weight 6.853-9.242 g and seed yield per plant 1.123-3.526 g. On the basis of these results finally, it was decided to continuation of selection by using the well performed lines (such as 1, 4, 5, 7 and 8 lines in WxN combination, 14 and 15 lines in NxA combination, 21 line in BxN combination, 22, 23, 24, 25 and 27 lines in BxS combination, 29 line in BxA combination and 30 line in SxA combination) for breeding suitable linseed varieties due to yield and yield components for Samsun ecological condition.

Keywords:

Linseed, agricultural characters, yield, yield components,

PDF

___

Awashti, U.S., Girish, J.H. A., Namdeo, K.N., Shukla, N.P., Singh, R. 1989. Response of linseed to nitrogen and phosphorus levels. Indian Journal of Agronomy, 34(4): 432- 433.
Bramm. A., Dambroth, M. 1992. Influence of genotype, crop density and N fertilizer application on the yield potential of oil seed flax (Linum usitatissimum L.). Landbauforschung- Volkenrode, 42-3: 193-198.
Carter, J.F. 1993 Potential of flax seed and flax seed oil in baked goods and other products in human nutrition. American Association of Cereal Chemists Inc. Delorit, R. J.,Greub, L. J., Ahlgren, H. L. 1984. Crop protection. PrenticeHall, Inc. KLÖSY İncekara, F., Schuster, W., Tugay, M. E. 1983. Çeşitli yağ bitkilerinin kimi nicelik özelliklerinin kalıtsal yapıya ve çevreye bağlı değişimi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 473. İzmir. Jain, V.K.,Chauan, Y.S., Khandekar, M.P., Sharma, R.P., Yadav, M.S. 1989. Effects of nitrogen and phosphorus on growth and yield of linseed (Linum usitatissimum L.). Indian Journal of Agronomy, 34(1): 122-124.
Khandekar, M.P., Sharma, R.P. 1990. Effects of nitrogen and phosphorus on growth and yield of linseed (Linum usitatissimum L.) Field Crop Abstract, 43: 4391.
Kurt, O. 1995. Genetic and agronomic assesment of cultivars of linseed. Yayınlanmamış Doktora Tezi. University of Wales. Kurt, O. 1996a. Ketenin (Linum usitatissimum L.) Üretimi ve kullanım alanları. OMÜ Zir. Fak. Dergisi, 11(1): 189-194.
Kurt, O. 1996b. Bazı keten çeşitlerinin (Linum usitatissimum L.) tane verimi ve verim unsurları ile bazı tarımsal karakterleri üzerinde bir araştırma. OMÜ Zir. Fak. Dergisi, 11(1): 87-92. Kurt, O. 2002. Tarla bitkileri yetiştirme tekniği. OMÜ, Ziraat Fakültesi Ders Kitabi No: 44.
Kurt, O., Doğan, H., Demir, A. 2005. Samsun ekolojik koşullarına uygun kışlık keten çeşitlerinin belirlenmesi üzerinde bir araştırma. OMÜ Zir. Fak. Dergisi, 21(1): 1-5.
Lay, C.L., Dybing, D.D. 1989. Linseed. Oil crops of the world. McGraw-HillInc. Özdamar., M. 2003. Tokat Kazova şartlarında bazı keten (Linum usitatissimum L.) çeşitlerinin verim ve verimle ilgili özelliklerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bil. Enst. Tokat.
Schuster, W. 1992. Ölflangen in Europe, DLG-Verlglas-Gmbh, Eschborner Lands-Trabe, Germany Vol. 122, 102-107.
Yılmaz, S., Kurt, O. 2002. Bitki büyüme düzenleyicileri ve tarla bitkilerinde kullanılması. OMÜ, Zir. Fak. Dergisi, 11(1): 189- 194.