Bu çalışma 1996-1999 yıllan arasında Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsünde yürütülmüştür. Çalışmada hastalığın primer ve sekonder çıkış zamanlan izlenmiş, klimatik faktörlerle ilişkisi araştırılmış ayrıca çıkış zamanlarına bağlı olarak yapılan kimyasal mücadele uygulamalarının "Zirai Mücadele Teknik Talimatı" tavsiyeleri ve yaygın üretici uygulamalarıyla mukayesesi yapılmıştır. 1996-1999 yıllan arasındaki klimatik değerler ile mildiyö çıkışı arasındaki ilişki incelendiğinde Karadeniz bölgesinde domates mildiyösü tahmininde ardışık 15 günlük sıcaklık toplamının 315°C veya daha fazla,yine aynı dönemdeki nispî rutubet ortalamasının %75 veya daha fazla, yağmur miktarının ise 35 mm veya daha fazla olduğu durumlarda hastalığın 7-15 gün içinde görüleceği aynı şartların sekonder enfeksiyonlar içinde geçerli olabileceği tespit edilmiştir. Ancak 1986-1995 yıllan arasında tutulan klimatik değerler ve hastalığın ilk görülüşü ile ilgili kayıtlar da incelendiğinde yukarıda adı geçen üç şarta dördüncü bir şartın daha eklenmesi gerektiği yani ardışık 15 günlük yağmur miktan toplamının 40 mm yi aştığı durumlarda sıcaklık toplamının en az 305 mm ve nispi rutubet ortalamasının da en az %70 olması durumunda yine hastalığın görüleceği ortaya konmuştur. Sonuç olarak primer ve sekonder enfeksiyonlar için araştinlan tahmin uyan modelinin Karadeniz bölgesi şartlarında ağaçlık veya gölgelik/olmayan, karık veya damlama sulamanın uygulandığı açıkta yetiştiriciliğin yapıldığı domates sahalarında hastalığın ilk görülüşüm\,7-15 gün önceden tahmin etmede başanyla uygulanacağı,bu modelin sekonder enfeksiyonlar içinde geçerli olabileceği ve"Zirai Mücadele Teknik Talimatı" tavsiyeleri ve yaygın üretici uygulamalarına göre ilaçlama adedini 15 ten O a indirebileceği tespit edilmiştir.

This study was carried out between 1996-1999 years at the Black-Sea Agricultural Research Institute in Samsun province of Turkey. The aims of the present study were to determine primary and secondary infection periods of the disease, to investigate the relationships among the climatic factors, primary and secondary infection periods, to compare the chemical control methods applied according to primary and secondary infection periods, Plant Protection Technical Instructions, conventional practices of the farmers. When the relationships between the climatic data and tomato late blight occurrence during 1996-1999 years were investigated, it was found that the disease would be seen on condition that total of daily average temperature for 15 successive days was 315°C or over, average of daily relative humidity was 75% or over and total amount of rain was 35 mm or over. These conditions were valid for secondary infections as well. When considered all the climatic records and infection periods between 1986-1995 years it was found that if .total amount of rain exceeded 40 mm, even if total of daily average temperatures was 305°C or over, average of daily relative humidity was 70% or over for 15 successive days disease would be seen in 7-15 days. As a result of the experiments it was concluded that with the tested method of early warning tomato late blight could be forecasted 7-15 days before it was seen. The same warning system might be valid for secondary infections as well. And this method could be applied successfully for the field-grown and furrow or drip-irrigated tomatoes under the Black-Sea Region conditions. Also, application number of chemicals against the disease might be decreased from 15 to 0 by this method when compared to Plant Protection Technical Instructions and conventional practices of the farmers.