Erzurum ekolojik koşullarında bazı nohut (Cicer arietinum L.) çeşitlerinin verim ve verim özelliklerinin incelenmesi

Erzurum'da kıraç şartlarda 2008 ve 2009 yıllarında yürütülen bu çalışmada, 4 nohut çeşidinin tane verimi ve bazı özellikleri incelenmiştir. Bu çalışma tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak yürütülmüştür. En yüksek tane verimi 138.1 kg/da ile Işık çeşidinden, en düşük tane verimi ise 94.4 kg/da ile Çağatay çeşidinden elde edilmiştir. Bitki boyu 42.6 cm ile 49,7 cm arasında, dal sayısı 2.8 adet ile 3.3 adet arasında, bakla sayısı 26.1 adet ile 31.5 adet arasında, baklada tane sayısı 26.2 adet ile 31.1 adet arasında, ilk bakla yüksekliği 20.6 cm ile 27.6 cnı arasında ve 100 tane ağırlığı 42.8 g ile 46.2 g arasında değişmiştir, incelenen tüm özellikler değerlendirildiğinde Erzurum ve çevresinde Aziziye-94 çeşidi önerilebilir.

A study on yield and yield characteristics of some chickpea (Cicer arietinum L.) varieties in Erzurum egological conditions

Seed yield and some properties of four chickpea varieties were investigated in this study under dry conditions of Erzurum province between 2008 and 2009 growing seasons. This study was designed in randomized complete blocks with three replications. The highest seed yield (138.1 kg/da) was produced by Işık variety, the lowest (94.4 kg/da) by Çağatay variety. Plant height ranged from 42.6 to 49.7 cm and the number of branch from 2.8 to 3.3. The number of pods per plant and the number of seeds per pod were 26.1- 31.5 and 26.2-31.1, respectively. First pod height ranged from 20.6 to 27.6 cm. and 100 seed weight from 42.8 lo 46.2 g. According to results, Aziziye-94 variety was recommended to the farmers in Erzurum and surroundings.

___

  • Anlarsal, A.E., Yücel, C., Özveren. D. 1999. Çukurova Koşullarında Bazı Nohut (Cicer arietinum L.) Hatlarının Verim ve Verimle İlgili Özelliklerinin Saptanması Üzerine Bİr Arattırma. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, Çayır-Mer'a Yem Bitkileri ve Yeme İdik Tane Baklagiller, III: 342-347, 15-20, Kasım, Adana.
  • Anonim, 2008. Erzurum 2008 Yılı Meteoroloji Bülteni. Erzurum Meteoroloji Müdürlüğü.
  • Anonim, 2009. Erzurum 2009 Yılı Meteoroloji Bülteni. Erzurum Meteoroloji Müdürlüğü.
  • Aveı, M., Aydın, N., Meyveci, K. 2004. Tarla Bitkileri 1. Tarım ve Köyişieri Bakanlığı Teşkilatlanma ve Destekleme Genel Müdürlüğü Yaygın Çiftçi Eğitimi Projesi.
  • Ağsakallı A., Yıldız, S., Kılıç, E., Babagil, G.E. 2001. Nohut Islalı Çalışmalarında Çeşit Adayı Hatların Verin ve Verim Unsurlarının Belirlenmesi IV. Tarla Bitkileri Kongresi. Tekirdağ.
  • Bakoğlu A., Memiş, A. 2002, Farklı Oranlarda Ekilen Adi Fiğ (Vicia saliva L.) ve Arpa {Horde um vulgar e L.) Karışımlarında Tohum Verimi ve Bazı Özelliklerin Belirlenmesi. F.Ü. Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 14(1), 29-35.
  • Bakoğlu, A.. Ay çiçek, M. 2005. Bingöl Ekolojik Koşullarında Bazı Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerinin Verim ve Verim Öğeleri Üzerine Bir Araştırma. Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 17(î): 107-113.
  • Bakoğlu A. 2009. Elazığ Ekolojik Koşullarında Bazı "Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerinin Verim ve Verim Öğeleri Üzerine Bir Araştırma. HR.Ü.Z.F.Dergisi, 13(1): 1-6.
  • Blmrdwaj, R. P., Singh, I. B., 1972. Correlation Studies in Gram (Cicer arietinum L.). Indian Agricuturist, 16(2): 205-207.
  • Bozoğlu. H., Gülümser, A., 1999. Kuru fasulyede (Phaseolus vulgaris L.) bazı tartmsal özelliklerin korelasyonları ve kalıtım derecelerinin belirlenmesi. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi (15-18 Kasım 1999), Cilt III, Çayır-Mera Yembilkileri ve Yemeklik Baklagiller, 360-365, Adana.
  • Bozoğlu, H., Özçelilç II. 2005. Nohutta (Cicer arietinum L.) Bazı Genotiplerin Genotip*Çevre İnteraksiyonları ve Stabililelerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. GAP 4. Tarım Kongresi. Harran Üniv. Ziraat Fak. Şanlıurfa. Cilt I 834-839.
  • Bozoğlu. H., Topal, N. 2005. Ülkemiz İçin Yeni Yemeklik Tane Baklagil Türleri. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi. 5-9 Eylül, Antalya (Derleme Sunusu Cilt I, Sayfa 557-562)
  • Ceyhan, E. 2007. Yemeklik Tane Baklagiller Ders Notları. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü.
  • Corp, M., Machado, S., Ball. D., Smiley, R., Petrie, S., Siemens. S.. Guy, S. 2004. Chickpea production guide, Oregon State Univ., Extension Service, US.
  • Erman M., Çiftçi V., Geçit, H.H. 1997. Nohut (Cicer arietinum L.yta Özellikler Arası İlişkiler ve Path Katsayısı Analizi Üzerine Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bilimleri Dergisi. 3, 3. 43-46.
  • Eser, D., Geçit, H.H., Emekliler, II.Y. 1991. Evalvation Of Chickpea Landraces m Turkey. Chickpea Newsletter Jun.ıcn, (24) p.4. FAO, 2004 Trade Yearbook
  • Fehr, W.R. 1987. Genotyp x Enviroment Interaction. Principles of Cultivar Development, Vol: I. Theory and Tecnique (Ed. W.R. Fehr). Macmillan Publishing Company, New York, 247-260.
  • GÖkkuş, A., Bakoğlu, A. Koç, A. 1996. Bazı Adı Fiğ (Vicia saliva L.) I-Iat ve Çeşitlerinin Erzurum Sulu Şartlarına Adaptasyonu Üzerine Bir Çalışma. Türkiye 3. Çayır-Mera ve Yembitkileri Kongresi. 17-19 Haziran, Erzurum, 674-678.
  • Gupta. S. P., Luthra, R. C„ Gill, A. S., Phul, P. S. 1972. Variability and Correlation Studies on Yield and Components in Garm. J. Res., Punjap Agric. Univ. 9(3): 405-409.
  • Hadjichristodoulou, A. 1989. Association Between Traits Of Chickpea Varieties. Plant Breeding Abstracts, 5 9(9): 892 p.
  • Kalender, A.N., Biçer, T.B., Şakar, D. 2003. Diyarbakır'da Bazı Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerinde Sulamanın Biütisef ve Tarımsal Özelliklere etkisi. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi Cilt II. Diyarbakır. 432-437.
  • Karasu A., Karadoğan T. 2003. Farklı Topraklarda Değişik Toprak İşleme Yöntemleri ve Tohum Yatağı Hazırlığının Nohutun (Cicer arietinum L.) Verim ve Verim Komponentlerine Etkisinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi. 13-17 Ekim, Diyarbakır. 97-102.
  • Khos-Khur, M., Niknejad. M.. 1972. Plant Hight and Width Inheritance and Their Correlation With Some of the Yield Components in Chickpea (Cicer arietinum L). J. Agric. Sci. 78(1): 37-38.
  • Önder, M., Özkaynak, İ., 1994. Bakteri aşılaması ve azot uygulamasının bodur kuru fasulye çeşitlerinin tane verimi ve bazı özellikleri Üzerine etkileri. Tr. J. of Agricultural and Forestry, 18: 463-471.
  • Özdemir, S., Engin, M., Bayrak, A. 1992. Çukurova Koşullarında Kışlık Ekime Uygun İri Taneli Nohut Çeşitlerinin Tespiti. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 7(3). 71-78.
  • Özgün, Ö.S., Biçer, B.T., Şakar, D. 2003. Diyarbakır-Bismil Ekolojik Koşullarında Nohutta Farklı Ekim Zamanlarının Verim ve Verim Unsurlarına Etkilerinin Belirlenmesi Üzerine Bİr Araştırma. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi Cilt II. Diyarbakır. 428-431.
  • Özgün, Ö.S., Biçer, B.T., Şakar, D. 2005. Gökçe Nohut Çeşidinde Farklı Ekim Zamanlarının BiÜdsel ve Tarımsal Özelliklere Etkisi. Türkiye 6. Tarla Bitkileri Kongresi Antalya. Cilt I 279-284.
  • Öztaş. E., Bucak, B.; AL V., Kahraman, A. 2007. Farklı Nohut (Cicer arietimtm L.) Çeşitlerinin Harran Ovası Koşullarında Kışa Dayanıklılık, Verim ve Diğer Özelliklerinin Belirlenmesi. HR. Ü. Z. F. Dergisi, 11 (3/4):81-85.
  • Sağsöz, S., 1996. Önsöz. Alatiirk. Üniversitesi. Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü, Türkiye 3. Çayır-Mer'a ve Yembitkileri Kongresi, 17-19 Haziran. Erzurum.
  • Şehirali, S., 1988. Yemeklik Tane Baklagiller. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınlan: 1089, Ders Kitabı:314, s.435, Ankara.
  • Toğay Y., Toğay N. 2001. Nohutta (Cicer arietinıım L.) Farklı Sıra Aralıklarının Bazı Tarımsal Özellikler Üzerine Etkisi. Ankara Üni. Zir. Fak. Tarla Bilimleri Dergisi. 7, 2, 32-35.
  • Türk Z., Koç, M. 2003b. Diyarbakır Koşullarında Kura ve Sulu Olarak Yetiştirilen Nohut (Cicer cırietinum I.)'un Verim ve Verim Unsurlarının Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi. 13-17 Ekim, Diyarbakır, 424-427.
  • Üstün. A., Gülümser, A. 2003. Orta Karadeniz Bölgesi'nde Nohut İçin Uygun Ekim Zamanının Belirlenmesi. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi. 13-17 Ekim, Diyarbakır. 110-120.
  • Yeşilgün, S. 2006. Çukurova Bölgesinde Bazı Kışlık Nohut (Cicer Arielimtm L.) Hat Ve Çeşitlerinin Bitkisel Ve Tarımsal Özelliklerinin Saptanması. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Tarla Bitkileri A.B.D. Adana.
  • Yorgancılar, Ö., Kenar, D., Şehirali, S., 2003. Farklı azot dozu uygulamasının bodur fasulye çeşitlerinin verim ve verim öğeleri üzerine etkisi. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi (13-17 Ekim 2003), 555- 559, Diyarbakır.
  • Yürür, N., Karasu. A. 1995. Ekim Zamanının Nohut (Cicer arietinum L.)'un Bazı Agronomik Özelliklerine Etkisi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 11: 95-107.
  • Yürürdurmaz, C. 2000. Kahramanmaraş Koşullarına Uygun Yazlık ve Kışlık Nohut (Cicer arietimuv L.) Çeşitlerinin Tespit Edilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarla Bitkileri A.B.D. Kahramanmaraş.