Bafra Ovası koşullarına uygun arpa (Hordeum vulgare L.) çeşitlerinin belirlenmesi

Bu araştırma, Bafra Ovası koşullarına uygun arpa çeşitlerinin belirlenmesi amacıyla, 2006-07 ve 2007-08 yıllarında, tesadüf blokları deneme deseninde dört tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Arpa çeşidi olarak iki sıralı, Aydanhanım, Zeynelağa, Bülbül 89, Konevi-98, Angora, Karatay 94 ve altı sıralı, Avcı-2002, Vamıkhoca 98, Akhisar 98, Epona, Çetin 2000, Erginel 90 kullanılmıştır. İncelenen bütün tarımsal özellikler yönünden çeşitler arasında önemli farklar bulunmuştur. Çeşitlerin bitki boyu 79.9-88.9 cm, m2’deki basak sayısı 394.6-547.5 adet, basaktaki tane sayısı 21.0-49.0 adet, 1000 tane ağırlığı 41.2-51.3 g, tane verimi 295.4-335.5 kg/da, hektolitre ağırlığı 62.6-68.4 kg, ham protein oranı ise %10.9-13.1 arasında değişmiştir. En yüksek tane verimi ve en yüksek 1000 tane ağırlığına Aydanhanım ve Zeynelağa çeşitleri sırasıyla (335.5 kg/da ve 51.3 g; 334.4 kg/da ve 47.7 g), en yüksek ham protein oranına ise Epona çeşidi (% 13.1) sahip olmuştur.

Determination of suitable barley (Hordeum vulgare L.) cultivars for Bafra plain

This study was conducted to determine adapted barley cultivars to Bafra ecological conditions in the years 2006-07 and 2007-08 using Randomized Block Design with four replications. As two row barley genotypes the cultivars Aydanhanım, Zeynelağa, Bülbül 89, Konevi-98, Angora, Karatay 94 and as 6-row genotypes the cultivars Avcı-2002, Vamıkhoca 98, Akhisar 98, Epona, Çetin 2000, Erginel 90 were used. Significant differences were found between genotypes regarding investigated whole agricultural characters. Plant height, spike number per m2, kernel number per spike, 1000-seed weight, grain yield, hectoliter weight and crude protein content values were determined for investigated genotypes respectively as between 79.9 and 88.9 cm, 394.6 and 547.5, 21.0 and 49.0,. 41.2 and 51.3 g, 295.4 and 335.5 kg/da, 62.6 and 68.4, 10.9 and 13.1 %. The cultivars Aydanhanım and Zeynelağa sowed the highest grain yield and 1000-seed yields (335.5 kg/da and 51.3 gr; 334.4 kg/da and 47.7 gr respectively), whereas the cultivars Epona showed the highest crude protein content (13.1 %).

PDF

___

Açıkgöz, N., 1993. Tarımda Araştırma ve Deneme Metotları (III. Basım). Ege. Üniv. Ziraat Fakültesi Yayın No: 478, Ofset Atölyesi, Bornova -İzmir.
Akten, S., Akaya, A., 1989. Ekim yöntemi ve ekim sıklığının kışlık arpanın verim ve bazı verim öğelerine etkisi. Atatürk Üniv. Zir. Fak. Dergi., 20 (1): 42-58.
Akkaya, A., Akten, S., 1986. Kıraç koşullarda farklı gübre uygulamalarının bazı kışlık arpa çesitlerinde kısa dayanıklılık ve dane verimi ile bazı verim öğelerine etkisi. Türk Tarım ve Ormancılık Dergi., 10(2): 127-140.
Akkaya, A., Akten, S., 1990. Erzurum yöresinde yetiştirilebilecek yazlık arpa çeşitlerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Atatürk Üniv. Zir. Fak. Dergi., 21 (1): 9-27.
Anonymous, 2008. FAO Production Year Book. Food and Agriculture Organization of United Nations, Roma.
Baker, R. J., Gebeyehou, G., 1982. Comparative Growth Analysis Of Two Spring Wheats An Done Spring Barley. Crop Sci. 22: 1225-1229.
Çölkesen, M., Kırtok, Y., 1987. Çukurova’nın taban ve kıraç koşullarında değişik kökenli arpa çeşitlerinin maltlık özellikleri üzerinde araştırmalar. Türkiye Tahıl Sempozyumu. 6-9 Ekim 1987,559-569, Bursa.
Çölkesen, M., Kaynak, M. A., 1992. Şanlıurfa koşullarında değişik kökenli arpa çeşitlerinin verim ve maltlık özellikleri üzerinde bir araştırma. II. Arpa-Malt Semineri,25-27 Mayıs 1992, 172-189, Konya.
Demir, Đ., 1983. Tahıl Islahı. Ege Üniv. Ziraat Fakültesi Yayın No: 235, Ders Kitabı, Ofset Basımevi, Bornova -İzmir.
Gonzales-Ponce, R., Salas, M. L., Mason, S. C., 1993. Nitrogen Use Efficiency by Winter Barley Under Different Climatic Conditions. Journal of Plant Nutrition 16: 1249-1261.
Gülümser, A., Bozoğlu, H., Pesken, E., 2006. Araştırma ve Deneme Metotları. OMÜ. Zir. Fak. Ders Kitabı (2. Baskı), No: 48, Samsun.
İlker, E., 2006. Arpa melezlerinde verim ve verim özellikleri arasındaki ilişkiler. Ege Üniv. Zir. Fak. Dergi., 43 (3):1- 11 (ISSN 1018-8851) İzmir.
Kılıç, O., 1987. Islah edilmiş Tokak 157/37, Zafer 160 ve Yeşilköy 387 arpalarının biralık özellikleri ve bu arpalara uygun malt üretim yöntemleri. Türkiye Tahıl Sempozyumu, 6-9 Ekim 1987, 549-557, Bursa.
Kırtok, Y., Genç., İ., 1979. Çukurova koşullarında arpa çeşitlerinin verim ve verim unsurları üzerine araştırma. Çukurova Üniv. Zir. Fak. Yıllığı.
Köycü, C., Sezer, Đ., Bulanık, N., Kurt, O., 1988. Samsun ekolojik şartlarında yetiştirilen arpanın tane verim ile bazı kalite karakterlerine N.P.K.’lı gübrelerin etkileri üzerinde bir araştırma. OMÜ Üniv. Zir. Fak. Dergisi 3(2):159-170- Samsun.
Kün, E., 1996. Serin İklim Tahılları (III Basım). Ankara Üniv. Zir. Fak. yayınları: 1451, A.Ü. Basımevi, Ankara.
Kün, E., 1988. Serin İklim Tahılları. Ankara Üniv. Zir. Fak. yayınları, A.Ü. Basımevi, Ankara.
Kün, E., Özgen, M., Ulukan, H., 1992. Arpa çeşit ve hatlarının kalite özellikleri üzerinde araştırmalar. II. Arpa-Malt Semineri, 25-27 Mayıs 1992, 70-79, Konya.
Loffler, C. M., Rauch, T. L., Busch, R. H., 1985. Grain and Plant Protein Relationship in Hard Spring Wheat. Crop Sci. 25:521-524.
May, L., Van Sanford, D. A., Mackown, C. T., Cornelius, P. L., 1991. Cenetic Variation for Nitrogen use in Soft red x hard red Winter Wheat Populations. Crop Sci. 31: 626-630.
Mut, Z., 2004. Bazı ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) çeşitlerinde genotip x çevre interaksiyonları ve çeşitlerin stabilitelerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Doktora Tezi, OMÜ Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
Öktem, A., Çölkesen, M., 2000. Harran ovasında yetiştirilen iki sıralı arpa çeşitlerinde verim ve bazı agronomik karakterlerin belirlenmesi. Harran Üniv. Zir. Fak. Dergi., 4(3-4).53-64- Sanlıurfa.
Öztürk, A. 2001. Çukurova koşullarında bazı arpa çeşitlerinde verimi etkileyen karakterler üzerinde araştırmalar. Ç. Üniv. Fen Bilimleri Enst. Tarla Bitkileri Anabilim Dalı. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Adana.
Öztürk, A., Çağlar, Ö., 1999. Arpa genotiplerinde azot etkinlik indeksleri, tane verimi ve tane protein oranı arasındaki ilişkiler. Tarım Bilimleri Dergi, 5 (3):102-109.
Öztürk, A., Çağlar, Ö., Akten, S., 1997. Erzurum yöresinde maltlık olarak yetistirilebilecek arpa genotiplerinin belirlenmesi. Türkiye 1I. Tarla Bitkileri Kongresi (22-25 Eylül), S, 70-75. Samsun.
Öztürk, A., Çağlar, Ö., Akten, S., 1999. Nitrogen Utilization in Spring Barley Genotypes. In Improved Crop quality by Nutrient Management. D. Anaç and P. Martin-Prevel (Eds.), pp. 67-70. Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, Boston, London.
Öztürk, A., Çağlar, Ö., Tufan, A., 2000. Bazı arpa çeşitlerinin Erzurum kosullarına adaptasyonu. Atatürk Üniv. Zir. Fak. Derg. 32(2). Erzurum.
Sezer, Đ., 2007. Tahıl Tarımının Genel İlkeler. Bafra Sosyal ve Kültür Kalkınma Vakfı- BAKAV, TR.0305.02/LDI/114, Bafra Çiftçisinin İhracata Yönlendirme Projesi.
Sirat, A., Sezer, Đ., 2005. Samsun ekolojik koşullarına uygun arpa (Hordeum vulgare L.) çeşitlerinin belirlenmesi. OMÜ. Zir. Fak. Dergisi, 2005, 20 (3): 72-81-Samsun.
Sönmez, F., Ülker, M., Yılmaz, N., Ege, H., Apak, R., 1996. Farklı ekim sıklıklarının bazı kıslık Arpa çeşitlerinde verim ve verim öğelerine etkisi. Y. YÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 6 (1): 133-146, 1996, Van.
Turgut, Đ., Konak, C., Yılmaz, R., Arabacı, O., 1997. Büyük Menderes havzası koşullarına uyumlu ve yüksek verimli arpa çeşitlerinin belirlenmesi Üzerine Araştırmalar. Türkiye 1I. Tarla Bitkileri Kongresi (22-25 Eylül), S., 80-83. Samsun.
Van Sanford, D. A., Mackown, C. T., 1986. Variation in Nitrogen use Efficiency Among soft red Wheat Genotypes. Theor. Appl. Genet. 72: 158-163.
Yılmaz, N., Ege, H., Sönmez, F., Ülker, M., 1994. Van yöresine adapte olabilecek kışlık arpa çesit ve hatlarının belirlenmesi üzerine bir araştırma. III. Ulusal Nükleer Tarım ve Hayvancılık Kongresi, 19-21 Ekim 1994, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Yürür, N., Turgut, Đ., 1992. Bazı ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) çeşitlerinin başlıca tarımsal karakterleri üzerinde araştırmalar. Uludağ Üniv. Zir. Fak. Dergisi. 9, 107-117, Bursa.