Göksel TOZLU, Saliha ÇORUH, Hikmet ÖZBEK

Aras vadisi’nde (Kars ve Erzurum yöresi) Saperda populnea (L.) (kavak küçük tekeböceği) (Coleoptera: cerambycidae)’nin biyolojisi ve zararı

Saperda populnea (L.) (Coleoptera: Cerambycidae), karakavak (Populus nigra L.) üzerinde zarar yapan önemli bir tür olmasına karşın bu türün biyolojisi ve zararı ile ilgili ülkemizde detaylı bir çalışma mevcut değildir. Bu çalışmada S. populnea’nın biyolojisi ve zararı 2005–2006 yıllarında Aras Vadisi (Kars ve Erzurum Yöresi)’nde doğal koşullarda çalışılmıştır. Zararlı, kısı dallarda larvanın beslenmesi esnasında oluşan galler içerisinde larva döneminde geçirmektedir. Nisan ayı ortalarında larvaların gal içerisinde oluşturduğu pupa odacıklarında pupa olmakta ve ergin çıkışı mayıs basından itibaren başlamaktadır. Çıkan erginler çiftleştikten sonra, dişiler yumurtalarını ince dallarda oluşturdukları at nalı şeklindeki çukurcuklara birer tane bırakmaktadırlar. Yumurtaların açılma süresi 11–14 gün arasında gerçekleşmektedir. Çıkan larvalar baslangıçta yumurta bırakma esnasında olusan yarada beslenmekte, daha sonra da sert doku içerisine girmektedirler. Larvaların beslenmeleri sonucu dallarda ceviz büyüklüğüne kadar ulaşabilen şişkinlikler (gal) oluşmaktadır. Çalışılan alanda tüm dalların bulaşık olduğu gözlenmiştir. S. populnea Aras Vadisi (Kars ve Erzurum Yöresi) ekolojik koşullarında hayat dönemini bir yıldan daha fazla bir zamanda tamamlamaktadır.

Biology and damage of Saperda populnea (L.) (Coleoptera: cerambycidae) in Aras valley (Kars and Erzurum provinces), Turkey

Although Saperda populnea (L.) (Coleoptera: Cerambycidae) is one of the serious insect pests of Lombardy poplars (Populus nigra L.), there is not any detailed study on biology and damage of this species in Turkey. Biology and damage of S. populnea were studied under field conditions in the Aras Valley (Kars and Erzurum provinces) during 2005– 2006. The pest overwintered in larval stage within galls, which are formed during the feeding of the larvae, in twigs of poplar tree. Full grown larva started pupation in the pupal cell, which produced by larvae, in the middle of April. The adults start to appear in early May. After copulation, female adult cut a horse shoe-shaped depression into the bark through to the sapwood, and a single egg was laid in each. Eggs were hatched in 11–14 days. The larva first feed on the wounded tissues induced during egg lying and then moved to the heartwood. During the feeding of the larvae gall reached up to walnut size. Damage was observed in the whole poplar shoots. The life cycle of S. populnea spans over more than a year in the Aras Valley (Kars and Erzurum provinces) ecological condition.

PDF

___

Anonymous, 1994. Türkiye’de Kavakçılık. Orman Bakanlığı, Kavak ve Hızlı Gelişen Tür Orman Ağaçları Araştırma Müdürlüğü, İzmit, 224 s.
Anonymous, 1995. Zirai Mücadele Teknik Talimatları. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Koruma Kontrol Genel Müdürlüğü, Ankara, 435 s.
Acatay, A., 1968. Zararlı Orman Böcekleri Teşhis Anahtarı. Đ. Ü. Yayınları, No: 1358, Orman Fak. No: 132: İstanbul, 154 s.
Adlbauer, K., 1992. Zur Faunistik und Taxonomie der Bockkäferfauna der Türkei II (Coleoptera, Cerambycidae). Entomofauna, 13 (30): 485-509.
Bodenheimer, F. S., 1958. Türkiye’de Ziraate ve Ağaçlara Zararlı Olan Böcekler ve Bunlarla Savaş Hakkında Bir Etüd (Çev. Naci Kenter). Bayur Matbaası, Ankara, 320 s.
Chararas, C., 1969. Rapport final, Institut du peuplier-Turquie, Volume II, Rome.
Çanakçıoğlu, H., Mol, T., 1998. Orman Entomolojisi (Zararlı ve Yararlı Böcekler). İ. Ü. Orman Fak. Yay. Rektörlük No: 4063, Fakülte No: 451, İstanbul, 451 s.
Demelt , C. V., 1962. Türkiye’nin Cerambycid faunası üzerine kısa bilgi (Çev. B. Alkan). Bit. Kor. Bült., 2 (10): 49-56.
Eken, C., Tozlu, G., Dane, E., Çoruh, S., Demirci, E., 2006. Pathogenicity of Beauveria bassiana (Deuteremycotina: Hypomycetes) to larvae of the small poplar longhorn beetle, Saperda populnea (Coleoptera: Cerambycidae). Mycopat., 162: 69-71.
Erdem, R., 1968. Ormanın Faydalı ve Zararlı Böcekleri. İ. Ü. Yayınları, No: 1265, Orman Fak. No: 118, İstanbul, 174 s.
Gül-Zümreoğlu, S., 1975. Ege Bölgesi Teke Böcekleri (Cerambycidae-Coleoptera) Türleri, Taksonimileri, Konukçuları ve Yayılış Alanları Üzerinde Araştırmalar. T. C. Gıda Tar. Hay. Bak. Kar. Gn. Md. Ar. Eser. Ser. T. B. 28: 208 s.
Kanat, M., 1998. Kahramanmaraş Orman Bölge Müdürlüğü Ormanlarında Zarar Yapan Önemli Böcek Türlerinin Araştırılması. Doktora Tezi (yayınlanmamış), K.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Mühendisliği Anabilim Dalı, Trabzon, 204 s.
Karaca, Đ., Karsavuran, Y., Avcı, M., Demirözer, O., Aslan, B., Sökeli, E., Bulut, H. S., 2006. Isparta İlinde Coleoptera Takımına ait türler üzerinde faunistik çalışmalar. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bil. Enst. Derg., 10 (2): 180-184.
Lodos, N., 1998. Türkiye Entomolojisi VI (Genel, Uygulamalı ve Faunistik). Ege Ü. Zir. Fak. Yayınları No: 529, E. Ü. Zir. Fak. Ofset Atelyesi, İzmir, 300 s.
Öymen, T., 1987. The Forest Cerambycidae of Turkey. İ.Ü. Orman Fakültesi, İstanbul, 146 s.
Özbek, H., Tozlu, G., Çoruh, S., 2009. Parasitoids of the Small Poplar Longhorn Beetle, Saperda populnea (L.) (Coleoptera: Cerambycidae), in the Aras Valley (Kars and Erzurum Provinces), Turkey. Turk. J. Zool., 33: 111-113.
Özdikmen, H., Hasbenli, A., 2004. Contribution to the knowledge of Longhorned Beetles (Coleoptera, Cerambycidae) from Turkey, Subfamily Lamiinae. J. Ent. Res. Soc., 6 (2): 25-49.
Schimitschek, E., 1953. Türkiye Orman Böcekleri ve Muhiti (Çev. A. Acatay). İ. Üniv. Yay. No: 556, Orman Fak. Yay. 24: 471 s.
Sekendiz, O. A., 1974. Türkiye Hayvansal Kavak Zararlıları Üzerine Araştırmalar. Karadeniz Teknik Üniv. Yay. No: 62, Orman Fak. Yay. No: 3: 194 s.
Toros, S., 1996. Park ve Süs Bitkileri Zararlıları, A. Üniv. Zir. Fak. Yay., 1450: 85 s.
Yıldız, N., 1975. Saperda populnea L.’nin Türkiye’deki yayılış, biyolojisi, koruma ve savaş metotları üzerine araştırmalar. Orman Bakanlığı Kavak ve Hızlı Gelişen Yabancı Tür Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü Yıllık Bülteni, 10: 261–280.
Yücel, E., 2005. Ağaçlar ve Çalılar 1. (Ornamental Plants (Trees and Shrubs)), Eskişehir, 301 s.