Son dönem böbrek yetmezliği nedeni ile böbrek nakli yapılan veya diyaliz uygulanan hastalarda psikiyatrik tanı

Amaç: Son dönem böbrek yetmezliği (SDBY) gittikçe artan bir halk sağlığı sorunudur. Birçok çalışma, SDBY hasta- larında psikiyatrik bozuklukların ve yeti yitiminin yüksek olduğunu, böbrek naklinin diyalize göre ruhsal açıdan daha avantajlı olduğunu bildirmiştir. Çalışmamızda böbrek nakli yapılan ve SDBY nedeniyle diyaliz uygulanan hastaların psikiyatrik tanı dağılımını ve risk etkenlerini belirlemeyi amaçladık. Yöntem: Bu çalışmaya Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bölümü’nce izlenen 48 böbrek nakli, 42 diyaliz hastası ile 43 sağlıklı kontrol alındı. Tüm denekler Sosyodemografik-Klinik Veri Formu, Durumluk Süreklik Kaygı Ölçeği (STAI I-II), Hastane Anksiyete Depresyon Ölçeği (HAD) ve DSM-IV Eksen I Bozuklukları için Yapılandırılmış Klinik Görüşme Formu (SCID-I) ile değerlendirildi. Sonuçlar: Yaş, cinsiyet, eğitim durumu, medeni durum, gelir durumu açısından her üç grup arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı. Diyaliz hastalarında aktif iş yaşantısının olmaması durumu diğer iki gruptan daha yüksekti. Grupların ölçek puanlarının ortalamaları karşılaştırıldığında STAI-II, HAD anksiyete puan ortalamalarının diyaliz grubunda diğer iki gruptan daha yüksek olduğu görüldü. Nakil ve diyaliz grupları için kronik böbrek yetmezliği (KBY) süresi ile STAI I-II ve diyaliz süresi ile HADS puanları arasında pozitif korelasyon saptandı. Gruplarda psiki- yatrik bozuklukların SCID-I’e göre dağılımına bakıldığında diyaliz grubunda depresif bozukluk oranı iki gruptan da daha yüksekti. Tartışma: Bu çalışmada diyaliz uygulanan hastalarda depresyonun sık görüldüğü, nakil hastalarında kontrollerle benzer depresyon oranı bulunmuştur. Diyaliz veya böbrek nakli tedavisi uygulanan hastaların multidisip- liner yaklaşımla psikiyatrik değerlendirilmelerinin yapılması, hastaların uzun dönem genel tıbbi durumlarını etkile- yebilecek bir risk etkeni olarak depresyonun tanınması ve tedavisine öncelik verilmelidir. (Anadolu Psikiyatri Derg 2019; 20(4):426-435)

Psychiatric diagnoses in patients with renal transplantation or dialysis made due to end stage renal disease

Objective: End stage renal disease (ESRD) is a growing public health problem. Many studies reported that psychiatric morbidities and disability of patients with ESRD are high and that transplantation is more psychologically advantageous than dialysis. We aimed to determine the risk factors affecting the psychiatric diagnosis of the patients who underwent renal transplantation and dialysis due to ESRD in our study. Methods: Forty-eight trans- plant recipients and 42 patients on maintenance receiving dialysis who have been followed up by Nephrology Unit of Atatürk University Medical Faculty and 43 healthy volunteers were included in the study. All subjects were assessed with Sociodemographic-Clinical Data Form, State and Trait Anxiety Inventory (STAI I-II), Hospital Anxiety Depression Scales (HADS) and the validated Turkish versions of Structured Clinical Interview for the DSM-IV (SCID-I). Results: No statistically significant difference was found between the three groups in terms of age, gender, educational status, marital status and income status. In dialysis patients, the absence of active work experi- ence was higher than the other two groups. When the averages of the scale scores of the groups were compared, it was seen that the STAI-II, HAD anxiety averages were higher in the dialysis group than the other two groups. For transplant and dialysis groups it was detected that there was a positive correlation between KBY duration and STAI I-II, and dialysis duration and HADS scores. When the distribution of psychiatric disorders was examined in the groups according to SCID, the rate of depressive disorder in dialysis group was higher than in both groups. Discus- sion: In this study, it was found that depression was common in patients undergoing dialysis, and transplant patients had similar depression rates with the controls. It should be given priority to the diagnosis and treatment of depres- sion as a risk factor that may affect the long-term general medical conditions of the patients with dialysis or kidney transplantation in addition to the biological evaluation. (Anatolian Journal of Psychiatry 2019; 20(4):426-435)

PDF

___

Andreoli TE, Evanoff GV, Ketel BL. Chronic renal failure. TE Andreoli, CJ Carpenter (Eds.) Cecil Essentials of Medicine, third ed., Philadelphia: Saunders,1993, pp.245-250.
Süleymanlar G, Ateş K, Seyahi N. Türkiye’de Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon. T.C.Sağlık Bakanlığı ve Türk Nefroloji Derneği Ortak Raporu 2016, Ankara: Miki Matbaacılık 2017, s.1-142.
Guthrie E, Creed F. Seminars in Liasion Psychi-atry (College Seminars Series). First ed., London: The Royal College of Psychiatrists, 1996.
Özçürümez G, Tanrıverdi N, Zileli L. Kronik böbrek yetmezliğinin psikiyatrik ve psikososyal yönleri. Türk Psikiyatri Derg 2003; 14(1):72-80.
Yenicesu M. Böbrek transplantasyonu. N Arık (Ed.), Nefroloji, İstanbul: Deniz Matbaacılık, 2001, s.251-267.
Akman B, Özdemir FN, Sezer S, Micozkadioglu H, Haberal M. Depression levels before and after renal transplantation. Transplantation Pro-ceedings 2004; 36:111-113.
Matas AJ, Halbert RJ, Barr ML, Helderman JH, Hricik DE, Pirsch JD, et al. Life satisfaction and adverse effects in renal transplant recipients: a longitudinal analysis. Clin Transplant 2002; 16:113-121.
Fındıklı E, Camkurt MA, İzci F, Coşkun Yavuz Y, Fındıklı HA, Altun H, et al. Case-control study on the affective temperament profiles, anxiety and depression levels of patients with chronic renal failure. Journal of Mood Disorders (JMOOD) 2016; 6(3):133-139.
Pérez San Gregorio MA, Martín Rodríguez A, Pérez Bernal J. Psychological differences of patients and relatives according to posttransplan-tation anxiety. Span J Psychol 2008; 11:250-258.
Sensky T. Psychiatric morbidity in renal trans-plantation. Psychother Psychosom 1989; 52(1-3):41-46.
Ayar Y, Ersoy A, Işıktaş Sayılar E, Yılmaz A, Aydın MF. Böbrek alıcılarında depresyon, kaygı ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. Turk Neph Dial Transpl 2015; 24(1):98-105.
Konel JM, Warsame F, Ying H, Haugen CE, Mountford A, Chu NM, et al. Depressive symp-toms, frailty, and adverse outcomes among kidney transplant recipients. Clin Transplant 2018; 27:e13391.
Smith PJ, Blumenthal JA, Trulock EP, Freedland KE, Carney RM, Davis RD, et al. Psychosocial predictors of mortality following lung transplan-tation. Am J Transplant 2016; 16(1):271-277.
Dew MA, Rosenberger EM, Myaskovsky L, DiMartini AF, DeVito Dabbs AJ, Posluszny DM, et al. Depression and anxiety as risk factors for morbidity and mortality after organ transplanta-tion.:a systematic review and meta-analysis. Transplantation 2015; 100(5):988-1003.
Özkürkçügil A, Aydemir Ö, Yıldız M, Esen Danacı A, Köroğlu E. DSM-IV Eksen I bozuklukları için yapılandırılmış klinik görüşmenin Türkçe’ye uyar-lanması ve güvenilirlik çalışması. İlaç ve TedaviDerg 1999; 12(4):233-236.
Aydemir Ö. Hastane anksiyete ve depresyon ölçeği türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirliği. Türk Psikiyatri Derg 1997; 8:280-287.
Öner N, Le Compte A. Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri Elkitabı. İkinci baskı, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Matbaası, 1983.
Barutçu Ataş D, Arıkan H, Alışır Ecder S, Çiftçi H.mRenal replasman tedavilerinde anksiyete, depreş-yon ve yaşam kalitesi. Turk Neph Dial Transpl 2017; 26(2):171-176.
Şentürk A, Tamam L. Kronik böbrek yetmezliğinde uygulanan tedavilerin psikiyatrik etkileri ve teda-visi. Arşiv Dergisi 2000; 9(1):49-68.
Güler Ö, Yüksel Ş, Acartürk G, Emül HM, Özbulut Ö, Çölbay M, ve ark. Hemodiyaliz tedavisi alan son dönem böbrek yetmezliği hastalarında psiko-sosyal değerlendirme. Anadolu Psikiyatri Derg 2007; 8:173-178.
Dobbels F, Skeans MA, Snyder JJ, Tuomari AV, Maclean JR, Kasiske BL. Depressive disorder in renal transplantation: an analysis of Medicare claims. Am J Kidney Dis 2008; 51:819.
Theofilou P. Depression and anxiety in patients with chronic renal failure: the effect of socio-demographic characteristics. Int J Nephrol doi: 10.4061/2011/514070.
Kimmel PL, Thamer M, Richard CM, Ray NF. Psychiatric illness in patients with end-stage renal disease. The Am J Med 1998; 105:214-221.
Karaminia R, Tavallaii SA, Lorgard-Dezfuli-Nejad M, Moghani Lankarani M, Hadavand Mirzaie H, Einollahi B, et al. Anxiety and depression: a comparison between renal transplant recipients and hemodialysis patients. Transplant Proc 2007; 39(4):1082-1084.
Goh ZS, Griva K. Anxiety and depression in patients with end-stage renal disease: impact and management challenges - a narrative review Int J Nephrol Renovasc Dis 2018; 11:93-102.
Preljevic VT, Osthus TB, Sandvik L, Bringager CB, Opjordsmoen S, Nordhus IH, et al. Psychiatric disorders, body mass index and C-reactive protein in dialysis patients. Gen Hosp Psychiatry 2011; 33:454-461.
Cukor D, Coplan J, Brown C, Friedman S, New-ville H, Safier M, et al. Anxiety disorders in adults treated by hemodialysis: a single-center study. Am J Kid Dis 2008; 52:128-136.
Cukor D, Coplan J, Brown C, Friedman S, Cromwell-Smith A, Peterson RA, et al. Depression and anxiety in urban hemodialysis patients. Clin J Am Soc Nephrol 2007; 2:484-490.
Baines LS, Joseph JT, Jindal RM. Emotional issues after kidney transplantation: a prospective psychotherapeutic study. Clin Transplant 2002; 16(6):450-454.
Preljevic VT, Osthus TB, Os I, Sandvik L, Opjordsmoen S, Nordhus IH, et al. Anxiety and depressive disorders in dialysis patients: relation-ship to health-related quality of life and mortality. Gen Hosp Psychiatry 2013; 35:619-624.
Barutçu Ataş D, Arıkan H, Alışır S, Çiftçi EH. Hemodiyaliz ve böbrek nakli hastalarında anksi-yete, depresyon ve yaşam kalitesinin karşılaştırıl-ması. Turk Neph Dial Transpl 2017; 26(2):171-176.
Zelle DM, Dorland HF, Rosmalen JG, Corpeleijn E, Gans RO, Homan van der Heide JJ, et al. Impact of depression on long-term outcome after renal transplantation: a prospective cohort study. Transplantation 2012; 94:1033.
Silva AN, Moratelli L, Costa AB, Carminatti M, Bastos MG, Colugnati FA, et al. Waiting for a kidney transplant: Association with anxiety and stress. Transplant Proc 2014; 46:1695-1697.
Chilcot J, Norton S, Wellsted D, Davenport A, Firth J, Farrington K. Distinct depression symptom trajectories over the first year of dialysis: asso-ciations with illness perceptions. Ann Behav Med 2013; 45:78.
Kimmel PL, Peterson AR. Depression in endstage renal disease patients treated with hemodialysis: tools, correlates, outcomes and needs. Seminars in Dialysis 2005; 18:91-97.
Dobbels F, Skeans MA, Snyder JJ, Tuomari AV, Maclean JR, Kasiske BL. Depressive disorder in renal transplantation: an analysis of Medicare claims. Am J Kidney Dis 2008; 51:819.
Chen KH, Huang HL, Wang YW, Weng LC, Chiang YJ, Chou HF. Factors determining social function of patients after renal transplantation in Taiwan. Transplant Proc 2014; 46:481-483.
Chilcot J, Spencer BW, Maple H, Mamode N. Depression and kidney transplantation. Trans-plantation 2014; 97:717-721.
Araujo SM, de Bruin VM, Daher Ede F, Almeida GH, Medeiros CA, de Bruin PF. Risk factors for depressive symptoms in a large population on chronic hemodialysis. Int Urol Nephrol 2012; 44(4):1229-1235.
Novak M, Molnar MZ, Szeifert L, Kovacs AZ, Vamos EP, Zoller R,et al. Depressive symptoms and mortality in patients after kidney transplan-tation: a prospective prevalent cohort study. Psychosom Med 2010; 72:527.
Reid C, Seymour J, Jones C. A thematic synthesis of the experiences of adults living with hemo-dialysis. Clin J Am Soc Nephrol 2016; 11(7):1206-1218.
Smith MD, Hong BA, Robson AM: Diagnosis of depression in patients with end-stage renal disease: comparative analysis. Am J Med 1985; 79:160-166.
Palmer S, Vecchio M, Craig JC, Tonelli M, John-son DW, Nicolucci A, et al. Prevalence of depres-sion in chronic kidney disease: systematic review and meta‐analysis of observational studies. Kidney Int 2013; 84:179-191.
Preljevic VT, Østhus TB, Sandvik L, Opjordsmoen S, Nordhus IH, Os I, et al. Screening for anxiety and depression in dialysis patients: comparison of the Hospital Anxiety and Depression Scale and the Beck Depression Inventory. J Psychosom Res 2012; 73:139-144.
Katon WJ. Epidemiology and treatment of depres-sion in patients with chronic medical illness. Dialogues Clin Neurosci 2011; 13(1):7-23.
Köroğlu E. Majör depresyon. E Köroğlu, C Güleç (Ed.), Psikiyatri Temel Kitabı, ikinci baskı, Ankara: HYB, 2007, s.240-264.
Avşar U, Avşar UZ, Cansever Z, Yucel A, Can-kaya E, Certez, et al. Caregiver burden, anxiety, depression, and sleep quality differences in care-givers of hemodialysis patients compared with renal transplant patients. Transplant Proc 2015; 47(5):1388-1391.