Ayten ZAYBAK, Ülkü YAPUCU GÜNEŞ, Elif GÜNAY İSMAİLOĞLU, Elçin ÜLKER

YATAĞA BAĞIMLI HASTALARA BAKIM VEREN BİREYLERİN BAKIM YÜKLERİNİN BELİRLENMESİ

Öz Bu çalışma, yatağa bağımlı hastalara bakım veren bireylerin bakım yükünü ve bu yükü etkileyen etmenleri belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapıldı. Araştırma 15 Haziran–15 Eylül 2010 tarihleri arasında bir üniversite hastanesinde gerçekleştirildi. Araştırmanın örneklemini hastalarına bakım veren 100 birey oluşturdu. Veriler birey tanıtım formu, Rush Medicus Hasta Sınıflama Sistemi ve Zarit Bakım Verme Yükü Ölçeği kullanılarak toplandı. Araştırma sonucunda, bakım verenlerin %77’sinin kadın olduğu, hastaların %70’inin orta düzey bağımlı olduğu, Zarit Bakım Yükü Ölçeği toplam puan ortalamasının 27.77±8.85 olduğu belirlendi. Bakım veren bireylerin sağlık algısı, çalışma durumu, meslekleri ve hastanın bağımlılık düzeyi ile Zarit Bakım Yükü Ölçeği toplam puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark olduğu saptandı.

Anahtar Kelimeler:

Hasta, bakım, bakım veren

PDF

___

Akın A. Toplumsal Cinsiyet (Gender) Ayrımcılığı ve Sağlık. Toplum Hekimliği Bülteni 2007; 26(2): 1-9.

Ankri J, Andrieu S, Beaufils B, Grand A, Henrard JC. Beyond The Global Score Of The Zarit Burden Interview: Useful Dimensions for Clinicians. International Journal of Geriatric Psychiatry 2005; 20:254-260

Arai Y, Zarit SH, Sugiura M, Washio M. Patterns of Outcome of Caregiving for The Impaired Elderly: A Longitudinal Study İn Rural Japan. Aging & Mental Health 2002; 6:39–46.

Bedard M, Koivuranta A, Stuckey A. Health Impact on Caregivers of Providing Informal Care to A Cognitively Imparied Older Adult: Rural Versus Urban Settings. Canadian Journal Of Rural Medicine 2004; 9(1): 15-23.

Deeken JF, Taylor KL, Mangan P, Yabroff KR, Ingham JM. Care For The Caregivers: A Review Self-Report Intruments Developed to Measure The Burden. Needs, And Quality of Life of Informal Caregivers. Journal of Pain and Symptom Management 2003; 26(4): 922-953.

Dew MA, Myaskovsky L, Dimartini AF, Switzer GE, Schulberg HC, Kormos RL. Onset, Timing And Risk for Depression And Anxiety in Family Caregivers to Heart Transplant Recipients. Psychological Medicine 2004; 34: 1065–1082.

Fried TR, Bradley EH, O’Leary JR, Byers AL. Unmet Desire for Caregiver-Patient Communication and Increased Caregiver Burden. Journal of The American Geriatrics Society 2005; 53: 59–65.

Haussmann RKD, Hegyvary ST, Newman JF and Bishop AC. Monitoring Quality of Nursing Care Health Services Research 1974; 982): 135-148.

Ġnci FH, Erdem M. Bakım Verme Yükü Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması, Geçerlilik ve Güvenilirliği. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008; 11(4): 85-95.

Kasuya RT, Polgar-Bailey P, Takeuchi R. Caregiver Burden and Burnout A Guide For Primary Care Physicians. Postgraduate Medicine 2000; 108(7):119-123.

Kramer B, Kipnis S. Eldercare And Work Role Conflict: Toward an Understanding of Gender Differences in Caregiver Burden. Gerontologist 1995; 35(3): 340-348.

Küçükgüçlü Ö, Esen A, Yener G. Bakım Verenlerin Yükü Envanterinin Türk Toplumu İçin Geçerlilik ve Güvenilirliğinin İncelenmesi. Journal of Neurological Sciences [Turkish] 2009; 26(1): 60-73.

Lidell E. Family Support A Burden to Patient and Caregiver. European Journal of Cardiovascular Nursing 2002; 1: 149-152.

Lin PC, Lu CM. Hip Fracture: Family Caregivers’ Burden and Related Factors for Older People in Taiwan. Journal of Clinical Nursing 2005; 14:719– 726.

Malak AT, Dicle A. Beyin Tümörlü Hastalarda Bakım Verenlerin Yükü ve Etkileyen Faktörler. Türk Nöroşirürji Dergisi 2008; 18(2): 118-121.

Morimoto T, Schreiner AS, Asano H .Caregiver Burden and Health-Related Quality of Life Among Japanese Stroke Caregivers. British Geriatrics Society; Age and Ageing 2003; 32(2): 218-223.

Ostwald SK, Hepburn KW, Caron W, Burns T, Mantell R. Reducing Caregiver Burden: A Randomized Psychoeducational Intervention for Caregivers of Persons with Dementia. The Gerontologist 1999; 39(3): 299-309.

Özdemir FK, ġahin ZA, Küçük D. Kanserli Çocuğu Olan Annelerin Bakım Verme Yüklerinin Belirlenmesi. Yeni Tıp Dergisi 2009; 26: 153-158.

Özer N, YurttaĢ A, Hacıalioğlu N. Bakım yükü ölçeğinin türkçe versiyonunun klinik alanda güvenilirlik ve geçerlilik çalışması. Bildiri Özetleri Kitabı. Antalya: 15.Ulusal Cerrahi Kongresi; 2006. p.327.

Papastavrou E, Kalokerinou A, Papacostas S, Tsangari H, Sourtzi P. Caring For A Relative with Dementia: Family Caregiver Burden. Journal of Advanced Nursing 2007; 58(5): 446-457.

Pinquart M, Sörensen S. Associations of Stressors and Uplifts of Caregiving with Caregiver Burden And Depressive Mood: A Meta-Analysis. Journal Of Gerontology:Psychological Sciences 2003; 58b(2): 112–128.

Schulz R, Beash SR.Caregiving As A Risk Factor For Mortality, The Caregiver Health Effects Study. The Journal Of The American Medical Association 1999; 282(23): 2215-2219.

Shank- Mcelroy HA, Strobino J.Male Caregivers Of Supouses With Alzheimer’s Disease: Risk Factors And Health Status. American Journal of Alzheimer’s Disease and Other Dementias 2001; 16(3): 167-175.

ġahin ZA, Polat H, Ergüney S. Kemoterapi Alan Hastalara Bakım Verenlerin Bakım Verme Yüklerinin Belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2009;12(2): 1-8.

Toseland Rw, Mccallion P, Smith T, Huck S, Bourgeois P, Garstka Ta. Health Education Groups for Caregivers in An Hmo 2001; Journal of Clinical Psychology, Vol. 57(4), 551–570.

Yüksel G, VarlıbaĢ F, Karlıkaya G, ġıpka Y, Tireli H. Parkinson Hastalığında Bakıcı Yükü. Parkinson Hastalığı ve Hareket Bozuklukları Dergisi 2007; 10 (1-2): 26-34.

Zarit Sh, Orr Nk, Zarit Jm. Families Under Stress: Caring For The Patient with Alzheimer’s Disease and Related Disorders 1985; New York University Press.