Arzu Kader SEREN HARMANCI, Aytolan YILDIRIM

Özelleştirme: Sağlıkta özelleştirme ve hemşireler

Kamu mal ve hizmetlerinin özel sektöre devri olarak tanımlanan özelleştirmeler, bütün dünyada hızla sağlık alanını da kapsayacak şekilde hayata geçirilmektedir. Sağlık hizmetlerinin özelleştirilmesi birçok farklı uygulama ile gündeme gelmekte ve hem sağlık çalışanları hem de hizmetten yararlanan halk, bu hizmetlerin özelleştirilmesinden farklı boyutlarda etkilenmektedir. Hizmet sunumunda sayıca ve yaptığı işin niteliği ile ön planda olan hemşireler, tüm dünyada özelleştirme uygulamlarından en yoğun etkilenen kesimlerden birini oluşturmaktadır. Özelleştirme uygulamalarının yaygınlaşmasıyla birlikte, hemşirelerin çalışma saatlerinin uzadığı, iş yükünün arttığı, güvencesiz çalışmanın yaygınlaştığı, hemşirelik dışı işlerin arttığı, lisans mezunu olmayan hemşirelik personeli sayısının arttığı gibi sonuçlar ortaya konmaktadır.

Privatization: Privatizaiton in health and nurses

Privatizations those are defined as transfer of public goods and services to private sector, are implemented rapidly all over the world wih covering the health field. Privatization of health services to come up with many different applications and both health workers and public are affected from these applications in different dimensions. Nurses who are at the forefont in servicing health care and who are huge numbers of health workers are one of the most affected partials in health field. With the spread of privatization practices, those are set out nurses are working more hours, they are face to increased workload, precarious work, increased work non related nursing and increased nursing personnel don’t have lisence education.

PDF

___

Akdağ R. Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı ve Temel Sağlık Hizmetleri. Kasım 2002-2008. Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayın No:770; 2009. p.143-8.
Akdağ R. Health Transformation Program in Turkey, Porogress Report. Republic of Turkey, Ministry of Health Publication No: 807; 2010.p. 33-120.
Akdağ R. Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı Değerlendirme Raporu 2003-2010. Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayını; 2011. p. 187-216, 355-70.
Ataay F. Neoliberalizm ve Devletin Yeniden Yapılandırılması. İstanbul: De ki Basım Yayın; 2006. p.20-62.
Atun RA. Kamu ve Sağlık Sektöründe Değişim. Yeni Türkiye 2001;40(7): 1148-67.
Barışık S, Barlas E. Türkiye’de Özelleştirme. Bayraktutan Y, editör. Özelleştirme Teori, Dünya ve Türkiye Deneyimi. Ankara. 2003. p.108-135.
Başkaya F. Devletçilikten 24 Ocak Kararlarına. 2. Baskı. Ankara: Maki Basın Yayın 2005. p.59-76.
Baykal Ü, Eren D. Özel Bir Hastanede Hemşirelik Personeli Devir Hızının, Hemşirelerin İş Doyumu ve Hasta Doyumu ile İlişkisinin Araştırılması. Hemşire Dergisi 2004;53(13):85-100.
Belek İ. Soyer A. Sağlıkta Özelleştirme. Ankara: Sorun Yayınları;1995.p.10-199.
Blas E. The Proof Of The Reform is in The Implementation. Int J Health Plann Manage 2004;19(1):3-23.
Bohland J, Knox PL. Growth of Proprietary Hospitals in the United States. In: Scarpaci, JL, eds. Health Services Privatization in Industrial Societies. New Brunswik: Rutgesr University Press.;1989.p.29- 64.
Boratav K. Türkiye İktisat Tarihi. 5. Baskı. İstanbul: İmge Kitabevi;2010.p10-245.
Demir O, Şimşek M. Özelleştirme: Üretici Devletten Düzenleyici ve Denetleyici Devlete Geçiş. Bayraktutan Y, editör. Özelleştirme Teori, Dünya ve Türkiye Deneyimi. Ankara:2003.p.149-76.
Donahue JD. The Privatization Decision. USA: Perseus Books Group. 1989.p.14-34, 213-15.
Duran M. Özelleştirmenin Toplumsal ve Ekonomik Boyutları. Arıoğlu E, editör. Dünyada ve Türkiye’de Özelleştirme. Ankara: Türkiye Maden İşçileri Sendikası Yayını;1994.p.117-21.
Engstörm AK, Axelsson R. The Double Spiral of Change - Experiences of Privatization in A Swedish Hospital. Int J Health Plann Manage 2010;25(2):156- 68.
Eyles J. Privatizing The Health and Welfare State, The Western European Experience. Scarpaci JL, eds. Health Services Privatization in Industrial Societies. New Brunswik: Rutgesr University Press.;1989.p.66- 82.
Forsberg E, Axelsson R, Arnetz B. Financial Incentives in Health Care. The Impact of Performance Based Reimbursement. Health Policy 2001;58(3):243- 62.
Friedman M. Bütçe ve Maliye Politikasına Hakettiğinden Fazla mı Değer Veriliyor? Liberalizm, Refah Devleti, Eleştiriler. Çev. G. Özcan. Ankara: Bağlam Yayıncılık;1993.p.110-56.
Fritzen SA. Strategic Management on The Health Workforce in Developing Countries. Hum Resour Health 2007;5(4):1-6.
Guevara EB, Mendidas EP. A Comparative Analysis of The Changes in Nursing Practice Related to Health Sector Reform in Five Conutries of The Americas. Rev. Panam. Salud Publica 2002;12(5):347-53.
Hayran O. Küreselleşme ve Sağlık. Yeni Türkiye Sağlık Özel Sayısı 2001;40(7):1110-5.
Homedes N, Ugalde A. Human Resources: The Cinderella of Health Sector Reform in Latin America. Hum Resour Health 2005;3(1):34-60.
Kaplan A. Özelleştirme, Sağlık Hizmetlerinde Özelleştirmenin Kavramsal Boyutu. Yeni Türkiye Sağlık Özel Sayısı 2001;40(7):1409-30.
Kingma M. Nurses on The Move: Migration And The Global Health Care Economy. Policy, Politics and Nursing Practise 2008;9(4):328-33.
Kocaman G, Seren Ş, Kurt S, Danış B, Erer T. Üç Üniversite Hastanesinde Hemşire Devir Hızı. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2010;7(1):34-8.
Kolehmainen-Aitken RL. Decentralization’s Impact on The Health Workforce: Perspective of Managers, Workers And National Leaders. Hum Resour Health 2004;2(5):1-11.
Maynard A. Competition in Health Care: What Does It Mean For Nurse Managers. J Nurs Manag 2005;13(5):403-10.
Mert A. Sağlıkta Devlet Ve Özel Kesim Ortak Ekonomisi. Yeni Türkiye Sağlık Özel Sayısı 2001;40(7):1458-70.
Mollahaliloğlu S, Kosdak M, Eryılmaz Z. T.C. Sağlık Bakanlığı, Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2008. Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü, Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayın No: 790.2010.p.10-72.
Önder İ. Özelleştirmeye Genel Yaklaşım. İçinde Arıoğlu, E, editör. Dünyada ve Türkiye’de Özelleştirme. Ankara: Türkiye Maden İşçileri Sendikası Yayını;1994.p.11-45.
Özçelik Z, Demir S, Bafra K, Karaduman B, Erbaş Ö. 663 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin Anayasaya Aykırılık Gerekçeleri. Ankara: Türk Tabipleri Birliği Yayınları;2012. p.38- 74.
Özkal Sayan İ, Küçük A. Türkiye’de Kamu Personeli İstihdamında Dönüşüm: Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 2012; 67(1),:171-203.
Pala K. Dünya Bankası’nın Türkiye İçin Sağlık Politikası ve Genel Sağlık Sigortası. Toplum ve Hekim 2003:18(2):115-9.
Pollock AM. The Privatizaiton of Our Health Care. London: Verso; 2005.p. 36-85.
Resmi Gazete. 6354 Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. 12 Temmuz 2012/28351.
Sarı C. Biyosiyaset ve Yönetim Teknikleri Açısından Neoliberal “Sağlık ve Sosyal Güvenlik” Politikaları. Toplum ve Hekim 2009;24(2):115-9.
Scarpaci JL. The Theory and Practice of Health Services Privatization. Scarpaci JL, eds. Health Services Privatization in Industrial Societies. New Brunswik: Rutgers University Press.;1989.p.1-23.
Sclar ED. You Don’t Always Get What You Pay For, The Economics of Privatizaiton. USA: Cornell University Press.;2000.p.1-19, 47-58.
Segall M. From Cooperation To Competition in National Health Systems And Back?: Impact On Professional Ethics And Quality Of Care. Int J Health Plann Manage 2000;15(1);:61-79.
Soyer A, Kılıç, B, Belek İ, Pala K. Yazgan A, Yavuz CI ve ark. Sağlıkta Dönüşüm Programı 2003 Türkiye’sinde Halka, Hekimlere ve Sağlık Personeline Ne getiriyor? 2.Baskı, Kocaeli: Türk Tabipleri Birliği Yayınları; 2004.p.9-64.
Sönmez S. Küreselleşmenin Ekonomi-Politik Boyutları. İçinde Kaya B, Ünal S, editör. Küreselleşme ve Psikiyatri, Ankara: Türk Tabipleri Birliği Yayınları; 2003.p. 15-51.
Şiriner İ. Arz ve Talep Dengesi(zliğinde) Sağlık Hizmetlerindeki Dönüşümün Ekonomi Politiği. Toplum ve Hekim; 21(1): 55-63.
Üner S. Sağlıkta “Dönüşüm”ün Temel Sağlık Hizmetlerine Etkileri. Toplum ve Hekim 2005;20(1):75-8.
Üstündağ N, Yoltar Ç. Türkiye’de Sağlık Sistemi’nin Dönüşümü: Bir Devlet Etnografisi. İçinde Akkıyal B. Editör. Avrupa’da ve Türkiye’de Sağlık Politikaları, Reformlar, Sorunlar, Tartışmalar. İstanbul: İletişim yayınları; 2007.p.55-93.
Vujicic M. Sparkes S. Mollahaliloğlu S. Health Workforce Policy in Turkey, Recent Reforms and Issues for The Future. Washington DC: World Bank; 2009.p.1-24.
Vujicic M, Zurn P. The Dynamics of The Health Labour Market. Int J Health Plann Manage 2006;21(2);:101-15. Wynne R. Clinical Nurses’ Response To An Environment Of Health Care Reform And Organizational Restructuring. Journal of Nursing Management 2003;11;:98-106.
Yıldırm A. Sağlık Hizmetleri Sunumunda Ara İnsangücü Gereksinimi Var mı? Hastane 2012; 74(1): 32-3.