HEMODİYALİZ HASTALARINDA STRESLE BAŞETME VE SOSYAL DESTEK

Öz Bu çalışma hemodiyaliz hastalarının kullandıkları stresle başa çıkma tarzlarını ve başa çıkma tarzları ile sosyal destek arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla ilişki arayıcı tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırma Erzurum da bulunan 3 hemodiyaliz ünitesinde 2 Aralık 2003-25 Şubat 2004 tarihleri arasında 130 hasta üzerinde yapılmıştır. Verilerin toplanmasında hastaların tanıtıcı özelliklerini içeren soru formu, Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği ve Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma kapsamına alınan hastaların % 45.6 ( 62 ) si kadın, % 54.4 ü erkek olup büyük bir çoğunluğu % 41.2 (56) 50 yaş ve üstündedir. Bu çalışma sonucunda hemodiyaliz hastalarının en çok duygusal baş etme yöntemlerinden olan kendine güvensiz yaklaşımı kullandıkları, cinsiyet, eğitim ve mesleğin baş etme yöntemleri üzerinde anlamlı farklılık oluşturduğu saptanmıştır (p

___

Akdemir N (2003). Kronik hastaliklar ve sorunlari. Iç hastaliklari ve hemsirelik bakimi. I. baski Vehbi koç yayinlari , Istanbul.

Akpolat T, Utas C (1997). Hemodiyaliz hekimi el kitabi. Türk Nefroloji Dernegi Yayini, Erciyes Ünv mat. Kayseri.

Argon G (2002). Kronik hastaliklara uyum. Kronik Hastaliklarda Bakim. Inter Tibbi Yayincilik, Izmir.

Billings AG, Moos RH (1981). The role of coping responses and social resources in attenuating the stress of life events. J. Behavioral Medicine. 4: 139-157.

Campbell JD, Campbell AR ( 1978). The social and economic cost of end-stage renal disease: a patients perspective. N Engl J Med. 299: 386-392

Carpenito LJ (1999). Çeviren. Erdemir F. Hemsirelik tanilari el kitabi. 7.baski, Nobel Tip Kitabevleri Ltd. Sti:Istanbul.

Choi YH (1995). A study on relationship of perceived social support on self-esteem and hopelessness in patients in patients with chronic renal failure. J Korean Acad Nurs. 25 (3): 549-561

Christovao F (1999). Stress, coping and quality of life among chronic haemodialysis patients. Edna Erca Journal. 25(4): 35-38.

Daigle MC, Stewart M (1997). Support and coping of male hemodialysis –dependent patients. International of Nursing Studies 34(6): 420-430.

Eker D, Arkar H (1995). Çok boyutlu algi-lanan sosyal destek ölçeginin gözden geçirilmis faktör yapisi, geçerlik ve gü-venirligi. Türk Psikiyatri Dergisi 10 (34): 45-55

Endler NS, Parker JDA (1980). Multidimensional assessment of coping: a critical evaluation. Journal of Personality and Social Psychology. 58(5): 844-854.

Erdem Y, Arici M (1998). Kronik Böbrek Yetmezligi. Iç Hastaliklari El Kitabi, editör. Abdurrahman Kadayifçi . Ankara.

Erek E, Süleymanlar G, Serdengeçti K (2002). Nephrology, dialysis and transplantation in Turkey. Nephrol Dial Transplant. 17: 2087-2093.

Folkman S, Lazarus R.S (1985). If it changes it must be a process: A study of emotion and coping during three stages of a college examination. J.Personality social Psychol. 48: 150-170.

Folkman S, Lazarus R.S, Pimley S et al. (1987). Age differences in stress and coping processies. Psychol. and Aging 2: 171-184.

Janet L , Joan K (2001). Stressors ,coping and depression in hemodialysis patients. J Adv Nurs. 32(2): 200-207.

Klang B, Björvell Hj, Cronqvist A (1996). Patients with chronic renal failure and their ability to cope.Scandinavian Journal of Caring Sciences 10: 89 95.

Kumbasar H (1997). Kronik böbrek yetmezligi, diyaliz ve psikososyal sorunlar. Konsültasyon liyezon psikiyatrisi Ege psikiyatri sürekli yayinlari 2(1): 69-71.

Lindgvist R, Sjöden O (1998). Coping strategies and quality of life among patients on (CAPD). J. Adv. Nurs. 27(2): 312-320.

Lok P (1996). Stressors, coping mechanisms and quality of life among dialysis patients in Australia. J. Adv. Nurs. 23: 873-881.

McClelan WM, Stanwyck DJ, Arison CA (1993). Social support and subsequent mortality among patients with end-stage renal disease. J. American Soc of Nephrology. 4: 1028-1034

Mok E, Tam B (2001). Stressors and coping methods among chronic haemo-dialysis patients in Hong Kong .J. Clin Nurs. 10: 503-511.

Oka M, Chaboyer W (1999). Dietary behaviors and sources of support in hemodialysis patients. Clin Nurs Res. 8(4): 302-317

Öz F, Ünal DS, Akdeniz BE ve ark. (2003). Haceetepe üniversitesi onkoloji hastanesi ruh sagligi birimine basvuran kanser hastalarinin özellikleri ve sorun alanlari. 1(14): 33-39

Özcan Y, Utas C, Bastürk M, Aslan SS (1999). Hemodiyaliz uygulanan hastalarda eritropoetin kullaniminin depresyon, anksiyete ve yasam kalitesi üzerine etkileri. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 9 (2): 109-111

Pucheu S, Consoli SM, Christian D et al. (2004).Do health causal attributions and coping strategies act as moderators of quality of life in peritoneal dialysis patients? Journal of Psychosomatic Research 56:1317-1322.

Siegal B R, Calsyn RJ, Cuddihee RM (1987). The relationship of social support to psychological adjustment in end-stage renal disease patients. Journal of Chronic Disease 40: 337-344

Soykan A, Arapaslan B, Kumbasar H (2003). Suicidal behaviour, saticfaction with life and perceived social support in endstage renal disease. Transplantation Proceedings 35: 1290-1291.

Stice E, Rogan J, Randall P (2004). Prospective relations between social support and depression differential direction of effects for parent and peer support. J Abnorm Psychol. 113 (1): 155-159.

Symister P, Friend R (2003). The influence of social support and problematic support on optimism and depression in chronic illness: A prospective study evaluating self-esteem as a mediator. Health Psychology 22(2): 123-129.

Sentürk A, Levent A B, Tamam L. Hemodiyalize giren kronik böbrek yetmezligi olan hastalarda psikopatoloji. http:// lokman.cu.edu.tr

Sahin N, Durak A (1995). Stresle basaçikma tarzlari ölçegi: Üniversite ögrencileri için uyarlanmasi. Türk Psikoloji Dergisi 10(34):56-73.

Sentürk A, Tamam L, Levent AB (2000). Kronik Böbrek Yetmezliginde Uygulanan Tedavilerin Psikiyatrik Etkileri ve Tedavisi. ARSIV. 49.

Thoits P.A (1991) Gender differences in coping with emotional .The social Context of coping Ed; J. Eckeinrome. Plenum Pres New York.

Yatakli tedavi kurumlari istatistik yilligi. http: // www. saglik. gov.tr (Erisim 10 06 2004)

Ywonne W, Brin FS (1999). The biopsychosocial impact of end-stage renal disease: the experience of dialysis patients and their partners. J Adv Nurs. 301(6): 1312-1317.

Zimet GD, Powell SS, Farley G K et al. (1990). Psychometric chracteristisc of the Multidimensional scale of perceived social support. Journal of Personality Assessment 55: 610-617

Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi-Cover
  • ISSN: 1309-5471
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Yayıncı: Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi
Sayıdaki Diğer Makaleler

ADANA İLİNDE ÇEŞİTLİ HASTANELERDEKİ 15 YIL VE ÜSTÜ ÇALIŞMA SÜRESİ OLAN HEMŞİRELERİN EMEKLİLİKLERİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN BELİRLENMESİ

Melike ÖZTÜRK, Nazan ALPARSLAN, Gürsel ÖZTUNÇ, Meltem AKBAŞ

POSTMENOPOZAL DÖNEM KADINLARDA KALKANEUS KEMİK MİNERAL YOĞUNLUĞUNU ETKİLEYEN RİSK FAKTÖRLERİNİN BELİRLENMESİ

Sena KAPLAN, Esra SERGEK, Gülümser SERTBAŞ

LİSE ÖĞRENCİLERİNİN KENDİLERİNİ DEĞERLENDİRME DURUMLARI VE ETKİLEYEN ETMENLER

İlknur DİNDAR, Menşure ÖZEN, Ayşe TÜRKMEN, Selin AKBAŞ

HEMODİYALİZ HASTALARINDA STRESLE BAŞETME VE SOSYAL DESTEK

Elanur KARABULUTLU, Mehtap TAN, Neşe ERDEM, Ayşe OKANLI

YAŞLIYA BAKIM VERME

Müyesser ERDEM

ÇOCUKLARIN CİNSEL İSTİSMARI VE ENSEST

Rana YİĞİT

EVLİLİK ÖNCESİ DÖNEMDEKİ GENÇ KIZLARIN AİLE PLANLAMASI İLE İLGİLİ BİLGİ VE DÜŞÜNCELERİ

Fügen Göz, Belgin BABADAĞLI, Nevin ALTINSOY, İlknur YILDIZOĞLU

KEMOTERAPİNİN AĞIZ BOŞLUĞUNA OLAN ETKİSİNİN SELYE’NİN STRESE ADAPTASYON TEORİSİNE GÖRE İNCELENMESİ VE HEMŞİRELİK YÖNETİMİ

Zeynep GÜNEŞ, Gülergün DÜZGÜN

EĞİTİMİ HEMŞİRELİK OLAN VE OLMAYAN ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN STRESLE BAŞAÇIKMA DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

Arzu YILDIRIM, Mine EKİNCİ

HEMŞİRELERİN ADANA SAĞLIK YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİLERİ VE ÖĞRETİM ELEMANLARININ KLİNİK UYGULAMALARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

Zehra ESKİMEZ, Nazan ALPARSLAN, Gürsel ÖZTUNÇ, Serap TORUN